maken. Ook de stichting van een nationale
coöperatieve landbouworganisatie vormde
een krachtige stimulans.
Het voordeel van deze late ontwikkeling
is dat de uitrusting met kapitaalgoederen
in de meeste gevallen nieuw en modern is.
Voor aankoop, levering, onderhoud en her
stel van landbouwmachines verricht de coö
peratie in Engeland een snel in betekenis
toenemende taak.
Dictatuur en coöperatie
In enige Europese landen is de coöpera
tieve ontwikkeling vertraagd door dictato
riale regeringsvormen. Uitingen van vrije
coöperatie zijn daar geheel onmogelijk ge
maakt, dan wel belemmerd, en hiervoor in
de plaats werden systemen ingevoerd waar
bij de samenwerking in de landbouw geheel,
of grotendeels, van staatswege wordt geleid.
Deze systemen hebben echter niet het be
oogde doel kunnen bereiken en in de af
gelopen jaren zag men dan ook een opmer
kelijke herleving van de landbouwcoöperatie
in zijn traditionele vorm. Zo vertoont de
Spaanse landbouwcoöperatie, ondanks de
beperkte ruimte, welke zij in het politieke
systeem heeft, op plaatselijk en provinciaal
niveau een krachtige en onafhankelijke
groei. In Joegoslavië en Polen werden de
aanvankelijke pogingen om de landbouw te
collectiviseren enkele jaren geleden opge
geven. Het bleek noch een populaire noch
een efficiënte manier om consumptieve en
industriële oogsten te produceren. In beide
landen domineert momenteel de individuele
gezinsboerderij. Dit gaat gepaard met een
traditioneel landbouwkredietsysteem, zij
het, dat, in het kader van de nationale eco
nomische planning, voor de coöperatie geen
absolute vrijheid bestaat zijn eigen ontwik
kelingslijnen uit te werken. In Polen zijn de
genationaliseerde zuivel- en kredietvereni
gingen teruggekeerd naar een coöperatief
beheer. De coöperatieve afzet van fruit en
groenten gaat sterk vooruit. Slechts bij de
handelsorganisaties en de bewerkings- en
verwerkingsindustrieën blijft een overwe
gende of algehele staatsbemoeiing bestaan.
In sommige landen, hoofdzakelijk in Azië
en Afrika, is de problematiek niet beperkt
tot het versterken van de positie van de
boer, doch strekt deze zich uit tot een nood
zakelijke modernisering van het gehele eco
nomische leven.
Azië
In India werd de landbouwcoöperatie
ongeveer 60 jaar geleden geïntroduceerd.
Afgemeten naar ledental en omzet heeft zij
sedertdien een aanzienlijke vooruitgang
kunnen boeken. De werkzaamheid van de
coöperatie is echter gericht geweest op een
beperkt probleemgebied, nl. het bevrijden
van de boer van exploitatie door de geld
schieter. Nog maar sinds kort gaat men
zich op enigszins ruimer schaal realiseren,
dat het doel van de landbouwcoöperatie,
een duurzame verheffing van het levensni
veau van de dorpeling, eerst goed tot zijn
recht kan komen door opvoering van de
produktiviteit in het boerenbedrijf.
In landen waar de groei van de bevolking
snel toeneemt, vormt de lage produktie zo
wel een nationaal probleem als een pro
bleem van de individuele boerderij. Onder
deze omstandigheden is het wellicht onver
mijdelijk, dat samenwerking slechts tot
stand komt dank zij leiding en dikwijls ook
initiatief van regeringszijde. Het is daarom
niet vreemd, dat, ten behoeve van de ont
wikkeling van landbouwcoöperaties, in veel
Aziatische landen regeringsbureaus en zelfs
afzonderlijke ministeries worden aange
troffen.
In het bijzonder in India is voor de coö
peratie een belangrijke plaats ingeruimd in
het kader van de nationale economische ont
wikkelingsplannen. Hierbij is een systeem
van staatsdeelneming gerealiseerd in de
vorm van deelname in het kapitaal van de
grotere coöperaties. In de landen met een
bevolkingsoverschot en een beperkte werk
gelegenheid vormt de mechanisatie van het
boerenbedrijf overigens niet het meest
dringende probleem, ofschoon hieraan wel
veel aandacht geschonken wordt. Het vitale
punt is de produktie per landmaat en niet
per man. Vooralsnog zullen waarschijnlijk
meer sprekende resultaten bereikt worden
met verbeterde zaai- en aanplantmethoden,
andere veevoeders, bescherming tegen in
sectenplagen en tegen ziekten. Dit zijn es
sentiële taken voor de coöperaties, welke
echter in betrekkelijk langzaam tempo vol
bracht kunnen worden.
265
