als zijn nationale collega's naar woonruimte
mag dingen. Ter tegemoetkoming aan de
Nederlandse bezwaren op dit punt, mag dit
land de tekst zo uitleggen, dat de arbeider
pas na een jaar zijn gezin mag laten volgen
en zich als woningzoekende kan laten in
schrijven, mits hij daarenboven nogmaals
voor minstens een jaar in dienst wordt ge
nomen.
Tijdens de tweede etappe zal men zich
slechts op het beginsel van nationale voor
rang kunnen beroepen ingeval zich ernstige
gevaren voor de levensstandaard en de
werkgelegenheid in de verschillende gebie
den en industrieën zouden voordoen. In de
laatste etappe, en deze moet eindigen vóór
het eindigen van de overgangsfase naar de
gemeenschappelijke markt, zullen de laat
ste hinderpalen worden weggeruimd.
Landen buiten de gemeenschap
Een andere bijzondere karaktertrek van
de verordening is de voorkeur van de ge
meenschappelijke arbeidsmarkt ten opzichte
van derde landen: een lid-staat mag slechts
arbeidskrachten uit landen buiten de Ge
meenschap aantrekken, mits binnen veertien
dagen geen aanbod uit een andere lid-staat
is binnengekomen. Dit ontmoette nogal be
zwaar bij Duitsland, dat nl. veel arbeiders
buiten het gebied van de Gemeenschap (b.v.
uit Oostenrijk) aantrekt. Frankrijk vreest
moeilijkheden met de arbeidsvoorziening in
de landbouw, waarvoor dit land veel Span
jaarden aanwerft, terwijl ook Nederland
weinig behoefte vertoonde aan dit priori
teitsbeginsel: de landen moeten nu slechts
rekening houden met de situatie op de an
dere arbeidsmarkt in andere lid-staten en
hun best doen om de prioriteit toe te passen.
Dit betekent in feite, dat het beginsel van
de gemeenschapsprioriteit om hals is ge
bracht.
Coördinatie
Voor de organisatie van de gemeenschap
pelijke arbeidsmarkt, teneinde de verplaat
sing van de werknemers en hun gezin op
doelmatige wijze te doen geschieden, voor
ziet de verordening de instelling van een
Europees Coördinatie-Bureau, dat als een
centraal arbeidsbureau de supervisie heeft
over de arbeidsbemiddeling binnen de Ge
meenschap. Dit bureau zal worden bijge
staan door een raadgevend comité en een
technisch comité.
De veelheid van de organen, de gecom
pliceerdheid ervan en de mate van bevoegd
heid, die het Coördinatie-Bureau wordt toe
gekend, ondervinden veel kritiek van de
zijde der zes regeringen. De behoefte aan
gemeenschapsorganen met veel bevoegdheid
ten koste van de nationale organen blijkt
bijzonder gering en vormt een der oorzaken
voor de moeizame weg. die de verordening-
naar zijn goedkeuring heeft moeten afleg
gen.
Gemeenschappelijke taak?
Is een omvangrijk gemeenschapsapparaat
verantwoord? Ligt er gemeenschappelijk
een taak, die van aard en omvang overeen
komt met die welke de nationale arbeids-
bemiddelende instanties kennen? De Euro
pese Commissie gaat er kennelijk van uit,
dat dit het geval is, hiertoe blijkbaar ge
leid door de huidige omvangrijke migratie
en de verwachting, dat deze in de toekomst
omvangrijk zal blijven. Op de achtergrond
staat als uitgangspunt, dat de produktie-
factor arbeid ook zo mobiel is, dat deze
vlot zijn meest rendabele aanwending zal
zoeken en ook zal kunnen vinden.
Maar is dit het geval? Nemen wij bij
voorbeeld Nederland, dan constateren wij,
dat ondanks de vrijheid van verkeer van
arbeidskrachten er in bepaalde gebieden
structurele werkloosheid is, zelfs terwijl er
elders een groot tekort aan arbeidskrach
ten bestaat. Door een aantal factoren blijkt
de arbeid niet zo mobiel te zijn als in de
theorie wel wordt aangenomen.
Daarnaast doet zich een ander verschijn
sel voor. Ter opvanging van de sociale en
economische nadelen van de als het ware
natuurlijke neiging tot concentratie van
economische bedrijvigheid in bepaalde ge
bieden. waardoor de overige gebieden een
in allerlei opzicht bloedarm bestaan leiden,
neigt de overheid in landen als Nederland,
Duitsland en Frankrijk tot maatregelen ter
spreiding van de industrialisatie tot z.g. re
gionale industrialisatie, of ruimer tot ont
wikkeling van de achtergebleven gebieden.
Maar naast de immobiliteit van de ar
beid, betekent deze politiek een tegenwer
kende kracht van de migratie, doordat men
327
