MECHANISATIE (II)
Wanneer mechaniseren?
Wanneer overwogen wordt van een be
paalde apparatuur dan wel van een andere
gebruik te gaan maken, hetgeen bijna altijd
ook met zich brengt een systeemwijziging,
dient nagegaan te worden of dit zowel tech
nisch als organisatorisch en sociaal aanvaard
baar zal zijn.
Daarnaast zal de aanschaffing van de
apparatuur rationeel moeten zijn d.w.z. dat
met de ingebruikneming op zo doeltreffend
mogelijke wijze, tegen zo laag mogelijke
kosten wordt voorzien in een behoefte.
Het spreekt vanzelf, dat rationele aan
schaffing van een hulpmiddel moet berusten
op een weloverwogen en objectief oordeel,
niet beïnvloed door:
het aantrekkelijke, moderne of imposante
uiterlijk van het hulpmiddel;
vage, slechte intuïtieve gevoelens omtrent
de wenselijkheid van aanschafling;
de met het hulpmiddel bereikbare resul
taten;
ongemotiveerd hoge kwaliteitseisen:
persoonlijke motieven;
te eenzijdige voorlichting van belang
hebbende commerciële zijde.
Bij onze banken bestaan uiteraard onder meer
de behoeften:
I. de veranderingen in de financiële ver
houding tot cliënten, ontstaan door ge
dane transacties alsmede de op eigen
rekeningen aan te brengen wijzigingen, te
boeken op cliënten- c.q. eigen rekeningen;
II. aan het loket ogenblikkelijk de kastrans
acties te registreren.
ad I BOEKHOUDING
Er zijn bij onze aangesloten banken in
verband met de voorschriften van de Centrale
Bank drie methoden toe te passen:
A. De boekingen uitvoeren door met pen en
inkt te boeken in dag(giro)boeken, over te
boeken op rekeningen, eventueel dagaf
schriften daarnaast te maken met de
schrijfmachine en alle tellingen en sal
deringen, die daarbij nodig zijn, uit het
hoofd of met behulp van een telmachine
te maken. (handboekhouding)
B. Het gebruiken van een schrijfmachine met
voorsteekinrichting, waarop tegelijkertijd
wordt afgedrukt op rekeningkaart, dag
afschrift en journaalblad.
(doorschrijfmethode)
C. Een boekhoudmachine te gebruiken, waar
op behalve dit doorschrijven ook auto
matisch geteld en gesaldeerd wordt,
(mechanische boekhouding)
In verband met het begrip „rationeel
zie hierboven kan worden opgemerkt,
dat de volgorde van de mate van doeltref
fendheid is:
C. Mechanische methode.
B. Doorschrijfmethode.
A. Handboekhouding.
Maar hoe staat het met de kosten?
Deze bestaan uit personeelskosten, even
tueel vermeerderd met machinekosten.
Wij zullen hieronder met behulp van een
serie eenvoudig gestelde voorbeelden trachten
te bepalen wanneer de kosten van een boek
houdmachine aanvaardbaar worden in ver
gelijking met de handboekhouding en dus de
aanschaffing rationeel genoemd kan worden,
en tevens aantonen, dat naarmate het aantal
posten per jaar stijgt, ook de kostenbesparing
door mechanisatie groter wordt.
In deze voorbeelden stellen wij de kosten
van een machine per jaar op 1.700,Uit
gaande van een zeer geschikt type machine
voor onze banken, waarbij de prijs van ver
schillende merken ca. 14.000,is, be
rekenen wij de jaarlijkse kosten als volgt:
afschrijving in 10 jaren per jaar 1.400,
onderhoud, reparaties, per jaar 200,
renteverlies, gemiddeld geïnves
teerd bedrag 7.000,100,
1.700,
304
