ons toen naar het nieuwe gebouw van de
Coöperatieve Centrale RaiffeisenBank in de
St. Jacobsstraat. Doelmatigheid en schoon
heid van vormgeving zijn in dit representa
tieve bankgebouw op de meest gelukkige
wijze verenigd.
Bij een daaropvolgende samenkomst met
de heren onderdirecteuren jhr. mr. J. C.
Greven en H. te Kolsté, vormde het hoofd
thema van het onderhoud het plan, de roman
over Raiffeisen's leven ook in Hollandse ver
taling te laten uitgeven. Het spreekt vanzelf,
dat ik met een dergelijk voornemen zeer ge
lukkig was. Daarmede zou het aan het boek
beschoren zijn ook de Hollandse lezer dichter
bij het leven van een groot man te brengen,
die voor de boeren in de tijd van hun diepste
neergang weer de weg effende tot de opgang
naar een gelukkiger toekomst.
Bij de daarna volgende tocht naar Amster
dam bleek weer eens, dat men bij het bezoek
aan een vreemd land vrijwel steeds ook be
paalde voorstellingen, die men zich tevoren
had gemaakt, moet corrigeren. Had ik van
het vlakke Holland een zekere eenvormigheid
van het landschap verwacht, zo zag ik thans,
hoe gelukkig rijen bomen langs wegen en
kanalen het landschapsbeeld verlevendigen
en ontspannen. Het beroemde bontvee op de
weiden, de vaak iets verhoogd staande
rustieke boerenhoeven, de geluidloos tussen
bloeiende velden wegtrekkende grote sche
pen, dit zal mij steeds in goede gedachtenis
blijven als een beeld van het boerenlandschap
in Nederland. Ook wanneer dit beeld later in
het oude en nieuwe polderland vaak wat meer
geschakeerd werd, bleef toch steeds dezelfde
ordening in landschap, boerenhoeven en ver
levendiging door het dier, overheersen.
Amsterdam Hollands levensblije en mach
tige hoofdstad, de bloementuin van de bollen
streek, de kust bij Zandvoort achter de brede
duinengordel, het wereldberoemde tulpen-
wonder „de Keukenhof", de eerbiedwaardige
Ridderzaal in den Haag; hoewel voor de
vuist weg genoemd, zijn zij, elk op zich,
typerend voor een doelbewust en toch rustig
voor de toekomst werkend land en volk.
De activiteit van de boerenleenbanken
leerde ik op de derde dag van zeer nabij
kennen tijdens het bezoek aan de nieuwste
polders „Oostelijk Flevoland" en de „Noord
oostpolder". De heer Vroom, hoofd van de
afdeling propaganda van de Coöperatieve
Centrale Raiffeisen-Bank, lichtte mij op niet
te overtreffen wijze in omtrent de, historisch
gezien, weergaloze landaanwinning op grote
schaal in het gebied van de voormalige
Zuiderzee. In Dronten, de eerste a.h.w. uit
de grond rijzende vestiging van Oostelijk
Flevoland, troffen wij de Raiffeisen-Bank
„Oostelijk Flevoland" reeds volop aan het
werk. Met haar uitwendig van bescheiden
heid getuigend gebouw, dat echter weldoor
dacht is opgezet als kleine bank en als
woonhuis van de kassier met zijn gezin,
activeert deze jongste polderbank, geld ver
garend en distribuerend, reeds nu in belang
rijke mate de economie van de polder, die
een veelbelovende toekomst tegemoet gaat.
Symptomen van deze ontwikkeling leerden
wij in Emmeloord, de bedrijvige hoofdplaats
van de Noordoostpolder, kennen. Bij de
Raiffeisen-Bank „De Noordoostpolder" werd
mij het jaarverslag over het boekjaar 1959
ter hand gesteld. Daarin weerspiegelt zich de
ongehoorde en nog voortdurende econo
mische opgang van dit nieuwe boerenland.
Alleen al het balanstotaal steeg van 1958 op
1959 met 56 °/o.
Wellicht is hier een korte vergelijking met
de situatie van de coöperaties in het geld- en
goederenverkeer in Oostenrijk geoorloofd.
Het „Allgemeine Verband für das landwirt-
schaftliche Genossenschaftswesen", dat in het
afgelopen jaar werd omgedoopt in het
„Oesterreichischen Raiffeisenverband", om
vat in 10 verschillende groeperingen 4.076
individuële coöperaties. De grootste groepe
ring zijn de 1.752 „Raiffeisenkassen", die
vrijwel gelijkmatig over geheel Oostenrijk
verspreid liggen. De daarop volgende grote
groepering zijn de 1.303 melkverwerkende
coöperaties. Op wat grotere afstand komen
de opslag-, wijnbouw-, hout- en fruitver-
In verband met de beschikbare
plaatsruimte vervolgen wij de artikelen
reeks „Enkele gedachten rondom de
moderne ruilverkaveling" in het juli-
nummer van ons blad.
233
