gaf ten slotte van een betrekkelijk grote weer
stand blijk. Ook daaruit blijkt het grote op-
nemingsvermogen op de kapitaalmarkt op dit
ogenblik, waarbij de grotere terughoudend
heid, die op de aandelenmarkt aan de dag
wordt gelegd mede een rol speelt. Middelen,
die door effectenverkopen naar het buiten
land toevloeien, worden thans waarschijnlijk
in wat groter mate direct of indirect
aangewend voor belegging in obligaties.
Kapitaalverkeer met het buitenland
Dat de buitenlandse emissie-activiteit op
onze kapitaalmarkt drainerend werkt, dan
wel compenserend ten opzichte van verdere
kapitaalaanwas uit het buitenland, spreekt
vanzell. Zoals men weet streeft de centrale
overheid er bewust naar het evenwicht in het
buitenlandse kapitaalverkeer te handhaven,
tot welk doel de laatste paar jaar doelbewust
extra aflossingen op buitenlandse staats
schuld hebben plaats gehad. Afgezien hier
van mag overigens wel eens in herinnering
worden gebracht, dat de buitenlandse staats
schuld in 1949 een recordstand had bereikt
van 3.373 miljoen en per einde 1960 tot
minder dan de helft nl. tot 1.528 miljoen
was teruggelopen. Einde 1957 beliep deze
schuld nog 2.084 miljoen. Uit de betalings
balans betreffende het eerste kwartaal van
1961 bleek, dat het kapitaalverkeer met het
buitenland in de overheidssector in genoemde
periode netto een tekort heeft gelaten van
108 miljoen tegen 55 miljoen in de eerste
drie maanden van 1960. Genoemd bedrag
geeft echter een gedeflatteerd beeld van de
werkelijke stand van zaken. In januari werd
namelijk 207 miljoen afgelost op voor
malige E.B.U.-schuld aan Duitsland, waarop
per 1 april de aflossing volgde van de destijds
in Zwitserland opgenomen staatslening 1950
van Zw.fr. 50 miljoen 43,45 miljoen).
Voorts zijn nog dollarleningen van tezamen
nagenoeg 139 miljoen gedelgd.
Al met al is in de tot nu toe verstreken
maanden van 1961 een kleine 400 miljoen,
merendeels vervroegd, afgelost, waarvan
echter een belangrijk deel van naar schatting
300 miljoen niet ten laste van de schatkist
positie in dit jaar is gekomen,omdat deviezen
tot ongeveer het genoemde bedrag reeds in
1960 in een speciaal potje van het Rijk bij de
Nederlandsche Bank waren gereserveerd.
Dat neemt niet weg, dat hiermee dit jaar be
langrijke liquiditeiten van het Rijk definitief
naar het buitenland zijn overgeheveld.
De private sector
Ook het particuliere kapitaalverkeer heeft
in het eerste kwartaal een drainerende in
vloed gehad en de betalingsbalans vermeldt
daar voor een netto tekort van 478 miljoen
tegen een overschot van 64 miljoen in de
overeenkomstige periode van het vorige jaar.
Genoemd tekort omvat 166 miljoen voor
transacties in buitenlandse effecten (vooral
particuliere aankopen van Duitse obligaties)
70 miljoen voor buitenlandse investeringen
en 110 miljoen voor kredietverlening aan
het buitenland op lange termijn. Met krediet
verlening op korte termijn is voorts niet
minder dan netto 345 miljoen gemoeid ge
weest, kennelijk vooral ook door kredietver
lening aan Duitsland wegens de attractie van
een sterke valuta gekoppeld aan een betrek
kelijk hoge rente, hetgeen vanzelfsprekend
ook sterk tot de obligatie-aankopen heeft
gestimuleerd.
Buitenlandse effectenaankopen
Tegenover de kapitaalafvloeiing stond in
de eerste drie maanden van dit jaar een aan
was van 203 miljoen door buitenlandse
effectenaankopen in Nederland, waarmee
bijna het bedrag van 207 miljoen, hetwelk
voor zulke aankopen in het eerste kwartaal
van 1960 was toegevloeid, werd geëvenaard.
Al met al hebben lopende verkeer (han
dels- en dienstensector) een kapitaalverkeer
tezamen in het eerste kwartaal netto 240
miljoen aan ons land onttrokken, waartegen
over in het overeenkomstige kwartaal van
1960 een overschot heeft gestaan van 468
miljoen. Dat maakt dus een verschil uit van
700 miljoen. In het tweede kwartaal zal
zich het ongunstige effect van de revaluatie
wellicht in sterkere mate doen gevoelen. Om
deze reden wordt aangenomen, dat het over
schot op de Nederlandse betalingsbalans, dat
in 1960 1,2 miljard heeft bedragen, dit jaar
aanmerkelijk kleiner zal worden.
De schatkistpositie
Bij het afsluiten van ons vorige maand
overzicht was het tegoed van de schatkist bij
228
