worden voorkomen door de bouw van een
boerderij) moeten kennen.
Zowel de kosten als de opbrengsten zijn
moeilijk te benaderen en worden voorna
melijk bepaald door de functies die de ge
bouwen dienen te vervullen. Het vraagstuk
van de boerderijbouw heeft vele facetten,
waarvan er in het navolgende enkele van
een kanttekening worden voorzien.
De functies van het bedrijfsgebouw
Bij de bouw van een boerderij zijn in prin
cipe velerlei oplossingen denkbaar, die niet
alleen een bouwtechnisch, maar vooral
ook een bedrijfsorganisatorisch, arbeidstech-
nisch en een sociaal aspect hebben. In het
algemeen kan men stellen, dat die voorzie
ningen dienen te worden getroffen, die op
de lange termijn het netto-overschot van
het bedrijf naar verwachting het gunstigst
beïnvloeden. Voor het maken van de keuze
uit een reeks van alternatieve mogelijk
heden is het noodzakelijk door middel van
begrotingen de invloed op het totale be
drijfsresultaat op te sporen. Hieraan voor
afgaande is het gewenst een overzicht te
maken van de functies, waarvoor het ge
bouw geschikt dient te zijn. In grote lijnen
kunnen we stellen, dat de functies van het
landbouwbedrijfsgebouw zijn te omschrij
ven als:
1. een stallingsruimte voor het vee;
2. een bergruimte voor de produkten,
grond- en hulpstoffen (zaaizaad, kunst
mest e.d.);
3. een opslagruimte voor werktuigen en
gereedschappen;
4. een ruimte om de produkten te bewer
ken en voor het verrichten van eenvou
dig onderhoud.
Bij de overweging of een bepaald bedrijfs
gebouw rendabel is of niet, zal men zich
steeds afvragen in hoeverre al deze functies
door het gebouw inderdaad dienen te wor
den vervuld. Het antwoord hierop is zonder
meer niet te geven. Het eenvoudigst ligt de
zaak bij die functies (b.v. schaftlokaal), die
ingevolge wettelijke en/of sociale maatrege
len zijn verplicht.
Minder vanzelfsprekend wordt het voor
de overige functies. Niemand zal ontkennen,
dat men op het weide- en gemengde bedrijf
veestallen moet hebben. Welke stalvorm
(grupstal of loopstal) men kiest, hangt af
van vele factoren.
Nog moeilijker wordt het bij de berg- en
opslagruimten voor de produkten en werk
tuigen. Het alternatief voor een eigen werk
tuigenberging is, dat men óf de werktuigen
buiten kan laten staan óf het aantal beperkt
door in hoge mate gebruik te maken van de
diensten van een werktuigencoöperatie of de
loonwerker.
Voor de produkten en grondstoffen kan
de opslag geschieden in een centrale opslag
plaats (onderlinge samenwerking) of bij een
volgende bedrijfstak, b.v. de coöperatie, de
handel of de industrie. Daarnaast is het nog
mogelijk bepaalde produkten in een kapberg
of een mijt onder te brengen. Het is duide
lijk, dat het aantal alternatieve mogelijk
heden bijzonder groot is. Het aantal is voor
namelijk afhankelijk van het bouwplan, de
oogstmethode, de wijze van opslag der pro
dukten, de voedermethode en de wijze van
voederwinning op de bedrijven.
Wil men nagaan of de kostenbesparingen,
die worden verkregen door verlaging van de
bouwkosten, opwegen tegen de eventuele
kostenverhogingen en opbrengstdervingen,
die samenhangen met een inkrimping of ver
eenvoudiging van het gebouw, dan dient
sta»
men alle alternatieven nauwkeurig te be
groten. In een eenvoudig voorbeeld wordt
dit nader toegelicht.
25
