groting in het lopende jaar behoefte bestaat.
Het is dus op zichzelf merkwaardig, dat des
ondanks nog dit jaar reeds weer voor 350
miljoen een beroep op de publieke kapitaal
markt is gedaan, des te meer, daar voor het
volgende jaar slechts een beroep ad 250
miljoen op de openbare kapitaalmarkt nood
zakelijk zal zijn, om het Rijk in staat te stellen
de eindjes aan elkaar te knopen. Op 1 decem
ber a.s. zal het Rijk door de storting op die
datum reeds over een middelensurplus van
550 miljoen beschikken.
Deze emissie is dan ook niet geschied op
grond van financieringsbehoeften, maar met
het oogmerk, liquiditeiten af te romen ter
vermindering van mogelijke spanningen in de
conjunctuur en om tegelijkertijd tot een
verdere consolidatie van staatsschuld, d.w.z.
omzetting van kortlopende in langlopende
verplichtingen van de staat te geraken.
Vlottende schuld van het Rijk
Aldus wordt consequent voortgegaan op de
weg, die te dien aanzien de laatste jaren
overwegend is gevolgd en waardoor de
vlottende schuld van de staat reeds belang
rijk was ingekrompen. Bovendien is de laatste
jaren met succes gestreefd naar een inkrim
ping van de in omloop zijnde promessen
(schatkistpapier met een looptijd van ten
hoogste een jaar) waartegenover dan het
volume van uitstaande schatkistbiljetten is
toegenomen. Deze gedragslijn werd ook
in 1960 gevolgd. Het aan promessen uit
staande bedrag is tot einde oktober jl.
namelijk verder ingekrompen tot slechts
f 386 miljoen tegen 539 miljoen begin
1960, terwijl anderzijds het bedrag aan
schatkistbiljetten, waarvan de looptijden
variëren tot vijf jaar, per eind oktober jl. was
gestegen met 137 miljoen tot 3.056 mil
joen. Totaliseert men deze bedragen, dan
blijkt dat de vlottende schuld van het Rijk in
de vorm van schatkistpapier in de loop van
dit jaar praktisch onveranderd is gebleven.
Automatische consolidatie?
Wat zal nu het effect van de nieuwe staats
lening voor de omvang van de vlottende
schuld zijn? Deze vraag is gemakkelijker te
stellen dan te beantwoorden. Feit is, dat er
in de periode, die ligt tussen de inschrijvings
datum van de lening 1960 en de stortings
datum van I december, rond 340 miljoen
aan schatkistpapier door het R jk moet wor
den afgelost, dus ongeveer een even groot
bedrag als de opbrengst van de lening be
draagt. Indien derhalve tegenover het af
lopende papier geen nieuwe schuldbewijzen
door het Rijk zouden worden uitgegeven, zal
de nagestreefde consolidatie automatisch tot
stand komen.
Hoe het in werkelijkheid toe zal gaan is
echter niet te voorzien. In de eerste plaats
vervalt het genoemde bedrag van 340 mil
joen geleidelijk in de periode tot en met
1 december en vloeien bij gevolg grote af
lossingsbedragen naar de kassen van de
banken voor het tijdstip van de storting.
In de tweede plaats zullen de banken kun
nen kiezen tussen storting in contanten of in
schatkistpapier, terwijl aan de andere kant
de schatkist niet alleen bereid zal zijn de
banken nog te helpen aan kortlopend nieuw
papier dat het bankwezen nog zal willen
hebben uit rendementsoverwegingen, maar
bovendien het Rijk zelfs gaarne ook op deze
wijze de kortlopende liquiditeiten zoveel
mogelijk zal willen binden.
In de kringen van de geldmarkt vroeg men
zich begin november ook af cf de schatkist
wellicht op korte termijn de afgifte van schat
kistbiljetten zou hervatten.
Wat nu de positie van de schatkist aan
het einde van de maand oktober aangaat
bleek uit de weekstaat, die de Nederlandsche
Bank juist per einde oktober publiceerde, dat
er 695 miljoen in de scha kist aanwezig
was en zulks ondanks het feit, dat op 20 ok
tober de driemaandelijkse overmaking naai
de gemeenten, tot een bedrag van ongeveer
350 miljoen, had plaatsgevor den. De schat
kist heeft bovendien nog belangrijke belas
tingontvangsten in de eerstvolgende maanden
in het vooruitzicht.
Zowel de sterke schatkistpositie als de
grote overvloed aan middelen op geld- en
kapitaalmarkt zijn kenmerkend voor de grote
liquiditeit, waarin ons land zich zowel in de
overheidssector als in de sector van het be
drijfsleven kan verheugen.
Constante deviezenstroom
Men weet dat deze gunstige situatie te
De schatkistpositie
424
