den heeft de landbouwproduktie de laatste
jaren een sterke stijging ondergaan, waar
bij tevens is getracht door rationalisatie en
mechanisatie we kunnen bijna spreken
van industrialisatie van de landbouw
de produktiekosten zo laag mogelijk te hou
den. Toch zijn er ook tal van de agrarische
produktie beïnvloedende omstandigheden,
welke de individuele boer niet in zijn hand
heeft, doch welke nog terdege kunnen wor
den verbeterd. In grote gebieden laten ver
kaveling, ontwatering, wegennet, bedrijfs
gebouwen veel te wensen over.
Het is duidelijk, dat de individuele boe
ren deze externe produktie-omstandigheden
niet kunnen wijzigen. Zij kunnen geen grote
waterwerken uitvoeren of voor de ontslui
ting van het platteland noodzakelijke wegen
bouwen, geen elektriciteit, waterleiding of
telefoon aanleggen, geen percelen samen
voegen of van vorm veranderen, geen boer
derijen verplaatsen.
Hier ligt een belangrijke taak voor de
overheid, zoals deze ook zorg draagt voor
de aanleg van havens, kanalen, bruggen,
wegen, welke nodig zijn voor de expansie
van handel en industrie.
Dezer dagen was het een kwart eeuw ge
leden dat, ten behoeve van de uitvoering
van deze overheidstaak, de Cultuurtechni
sche Dienst, bij afkorting de C.T.D., werd
opgericht. In de achterliggende 25 jaren
heeft de C.T.D. veel kunnen verrichten voor
de verbetering van de externe produktie-
omstandigheden in de landbouw. De be
tekenis van de cultuurtechnische werken
verzamelbegrip voor ontwatering, ont
ginning en ruilverkaveling blijkt wel uit
het feit, dat daaraan thans jaarlijks voor
een bedrag van 180 miljoen ten koste
wordt gelegd. Bij de start van de C.T.D.
bedroeg de begroting 200.000,
In het vroegere „ruilverkavelingswerk"
is inmiddels belangijk wijziging gekomen.
De plannen worden thans breder opgezet
en beogen een volledige agrarische recon
structie; men spreekt thans van streekver-
beteringsplannen. Deze zijn gericht op een
radicale verbetering van de technisch-eco-
nomische structuur van de agarische be
drijven, waardoor het mogelijk wordt de
arbeidsproduktiviteit te verhogen, meer
produktiemogelijkheden te scheppen en de
produktiekosten te verlagen. Het gaat daar
bij, behalve om een economische verbete
ring, om de leefbaarheid van het platteland,
niet alleen om welvaart, doch ook, zoals
men het wel uitdrukt, om welzijn.
Bij de uitvoering van cultuurtechnische
werken gaat het niet alleen om de verbete
ring van externe produktie-omstandigheden
in de landbouw, doch bij de streekverbete-
ringsplannen wordt tevens een regionale
industrialisatie gestimuleerd, welke de ar
beidskrachten moet opvangen, die in de
landbouw vrijkomen. Immers door doelma
tiger indeling en door verbeterde water
huishouding wordt de toepassing van
moderne teelttechnieken en rationeler pro-
duktiemethoden vergemakkelijkt en bevor
derd. Daarbij komt bovendien nog, dat de
agrarische bevolking, veelal onder invloed
van de uitvoering van cultuurtechnische
werken en de daarmee gepaard gaande
ontsluiting van het platteland, er toe komt
allerlei gewoonten te herzien en als gevolg
daarvan traditionele denkwijzen ten aan
zien van de bedrijfsvoering te laten varen.
Dit alles resulteert in een sterke verhoging
van de produktie en een aanmerkelijke stij
ging van de arbeidsproduktiviteit.
Inmiddels is, door de activiteit van de
C.T.D., in de achterliggende jaren reeds aan
een oppervlakte van 130.000 ha een nieuw
aanzien gegeven, terwijl de thans in uitvoe
ring zijnde werken een oppervlakte beslaan
van 240.000 ha. In totaal zal zo een 1,5 mil
joen van de 2,3 miljoen ha cultuurgrond
worden gesaneerd.
Voor de verdere toekomst is een groot
scheeps plan opgesteld, het z.g. meerjaren
plan, dat wegenaanleg, water- en energie
voorziening, kortom alles omvat, wat nodig
is voor de verdere ontsluiting en reconstruc
tie van achtergebleven plattelandsgebieden.
Zoals Amsterdam lang heeft moeten wach
ten op de beslissing van de regering inzake
de tunnelplannen, zo wacht agrarisch Ne
derland helaas nog steeds op een beslissing
omtrent het meerjarenplan voor ruilverka
velingen en andere cultuurtechnische wer
ken.
Kleine bedrijven
Het meerjarenplan gaat er o.m. van uit,
dat in de komende 20 a 30 jaar ongeveer
290
