naar de Nederlandsche Bank werd over
geheveld.
Wisselwerking
Waar wij hierboven vaststelden, dat in
Nederland na de belangrijke discontover
anderingen in het buitenland alles min of
meer bij het oude is gebleven, beoogden wij
slechts te zeggen, dat ons land, anders dan
b.v. West-Duitsland met zijn sterke kapitaal-
toestroming, niet in omstandigheden is komen
te verkeren, waarin ernstige gevaren van in
flatoire aard het financiële en economische
evenwicht bedreigden. En van een rente
stijging resp. een toenemende geld- en kapi-
taalschaarste van een aard als die, waaraan
Engeland het hoofd moest bieden, is met
recht geen sprake geweest. De verandering
van tableau, teweeggebracht door de uiteen
lopende maatregelen buiten onze grenzen, is
echter toch niet zonder wisselwerking ge
bleven op de verhoudingen hier te lande. Op
de particuliere geld- en kredietmarkt in de
Verenigde Staten daalde nl. de rente in korte
tijd zo sterk, dat de aantrekkelijkheid voor
buitenlandse uitzettingen aldaar grotendeels
verloren ging. Aan de andere kant nam de
kredietverlening aan het eigen bedrijfsleven
door het bankwezen, in nauwe samenhang
met de gunstige conjunctuur, geleidelijk toe.
En al geschiedde dit laatste dan binnen gren
zen, die nog allerminst op een overspanning
wezen, zo leidde zulks toch er toe, dat daar
van een zekere stimulans uitging om in het
buitenland uitgezette middelen terug te
trekken.
Versnelde deviezenaanwas
De geschetste factoren hebben er met
elkaar toe geleid, dat gedurende de maand
juni een aanzienlijk bedrag aan buitenlandse
deviezen naar Nederland werd overgeheveld.
Uit de door de Nederlandsche Bank gepubli
ceerde weekstaten kan men opmaken, dat in
de afgelopen maand rond 275 miljoen in de
vorm van goud en buitenlandse wissels naar
ons land is overgemaakt, waartegenover in
het gehele eerste halfjaar van 1960 slechts
een totale goud- en deviezenaanwas van
400 miljoen werd geregistreerd. De ver
snelling van het tempo der overmakingen
treedt derhalve zonneklaar aan de dag en het
lijkt gerechtvaardigd aan te nemen, dat de
toevloeiing van 277 miljoen gedurende de
maand juni voor het grootste gedeelte be
trekking heeft op de terugtrekking van
buitenlandse saldi. Voor zover er een verschil
is, zouden dat nieuwe netto deviezenbaten
kunnen zijn, voortgekomen uit het lopende
betalingsverkeer met het buitenland dan wel
uit de voortgezette effectenexport.
Kapitaalstroom uit effectenpost
Wij roerden zo juist een tweede belang
rijke factor aan die, naast de besproken ont
wikkeling, een betrekkelijk lage rentestand
hier te lande voor het ogenblik in de hand
werkt: de nog steeds op grote schaal voort
gaande aankopen van Nederlandse effecten
door het buitenland. Die aankopen hebben
zoals men weet betrekking op de toonaan
gevende aandelen van de Amsterdamse
effectenbeurs. De guldensopbrengsten wor
den, hetzij tijdelijk in liquide vorm bij de
banken aangehouden, hetzij, voor zover
mogelijk, herbelegd in de obligatiesector.
Maar slechts indien die herbeleggingen ge
schieden in obligaties of aandelen, die door
nieuwe emissies aan de beschikbare effecten-
voorraad worden toegevoegd, kunnen aldus
liquiditeiten worden gebonden. Voor het
overige blijven zij braak liggen tot er een
nuttige aanwending voor komt. En werken
daardoor een rentedaling in de hand.
Kredietverlening; en dekkingsverplichting
Met argusogen volgt de leiding van de
Nederlandsche Bank de ontwikkeling. Voor
een verhoging van het officiële disconto, dat
in november j.1. van 2:i/4 °/o op 3V2 werd
gebracht, moge onder de geschetste omstan
digheden geen aanleiding zijn geweest,
indien er gegronde vrees zou kunnen ont
staan, dat de geldruimte de kredietverlening
te sterk zou stimuleren, kan de centrale bank
daaraan toch in elk geval wat doen. Alsdan
kan een verhoging van de verplichte dekking,
die renteloos bij de Nederlandsche Bank
moet worden aangehouden, althans in be
perkte mate uitkomst brengen en middelen
aan het verkeer onttrekken.
Het z.g. kaspercentage, zoals bedoelde
dekking in de wandeling wordt genoemd,
bedraagt sedert geruime tijd reeds 7 en het
kan zonder meer tot 10 worden verhoogd.
Op deze wijze zou naar raming 180 miljoen
267
