Bij beide banken was zowel de kasadmini-
stratie als de boekhouding volledig gemecha
niseerd. De creditrentetarieven liggen bij de
Duitse zusterbanken ongeveer op hetzelfde
niveau als bij ons, met dien verstande even
wel, dat er grotere variatie bestaat ten aan
zien van de rentetarieven voor termijndeposi
to's. De debetrentetarieven zijn aanzienlijk
hoger dan in Nederland. Het kostenpeil en de
winstmarge lagen beide verhoudingsgewijs
eveneens hoger.
Opmerkelijk is het verschil in organisatie
tussen het Duitse en Nederlandse boerenleen
bankwezen. Door de grootte van de West-
duitse Bondsrepubliek kent men aldaar 11
Centralkassen.
Bij de Centralkasse te Münster zijn ruim 500
banken aangesloten. Hun werkgebied is on
geveer zo groot als Nederland. De Central-
kassen in West-Duitsland fungeren alleen als
bankier en als bemiddelend orgaan voor
banktechnische aangelegenheden ten behoeve
van de aangesloten banken. Voor de controle
en de behandeling van organisatorische pro
blemen is men georganiseerd in zgn. Raiffei-
sen-Verbande.
Behalve aan bovengenoemde lokale banken
werd een bezoek gebracht aan de Raiffeisen-
Schule te Münster. Deze instelling die een
onderdeel vormt van het Raiffeisen-Verband
leidt in een 3-jarige cursus jongelui op voor
leidinggevende administratieve functies bij
coöperaties, o.m. bij de boerenleenbanken en
de zuivelindustrie. Jaarlijks worden voor kas
siers e.d. herhalingscursussen gehouden, die
14 dagen a 1 maand duren. Aan de school is
een internaat verbonden.
Tijdens het bezoek aan de school werd de
zgn. Raiffeisen-film vertoond. Deze geeft
beelden van de omgeving, waarin Raiffeisen
geleefd en gewerkt heeft en van de resultaten
van zijn belangrijkste levenswerk, de stimu
lering der coöperatieve gedachte.
Tenslotte werd een bezoek gebracht aan het
kantoor der Landliche Centralkasse te Mün
ster. Mede door de beperkte functie dezer in
stelling bleek de omvang hiervan kleiner te
zijn dan van onze Centrale Bank. Voor een
nauwer contact met de plaatselijke banken
heeft zij op 5 verschillende plaatsen bijkanto
ren.
Uit informaties van één der directeuren dezer
Centrallkasse bleek ons, dat men ook in Duits
land een grote waarde toekent aan de auto
nomie der plaatselijke banken.
Voorts bleek ons, dat het meehanisatieproces
in Duitsland verder voortgeschreden is dan
bij ons. Van de ruim 500 aangesloten banken
zijn er 400 gemechaniseerd. Het intensieve
girale betalingsverkeer, waarbij de automati
sche overschrijvingen ten behoeve van de ver
schillende plaatselijke coöperaties een grote
rol spelen, hebben tot deze ontwikkeling ge
leid.
Ten aanzien van de kredietverlening werd op
gemerkt, dat men in het kader van de struc
tuurverbetering van land- en tuinbouw een
groot aantal bijzondere kredietverleningen
kent met overheidsgarantie en in verschillende
gevallen met rentereductie.
Evenals in Nederland beperken de Duitse
banken zich niet uitsluitend tot de agrarische
sector. Dit blijkt uit onderstaand overzicht
van de samenstelling der beroepen van de
leden der bij de Centralkasse te Münster aan
gesloten banken. Deze banken hadden per 31
december j.1. tezamen 181.600 leden (d.i. ge
middeld 360 per bank). Hiervan was 30.29
boer of tuinder, 30.01 zakenman, midden
stander of ambachtsman, 28.90 arbeider of
ambtenaar, 9.73 oefende een ander beroep
uit, terwijl de coöperatieve verenigingen 0.47
van het totaal uitmaakten.
Het bezoek, dat slechts één dag heeft geduurd,
liet niet toe diep in te gaan op de verschil
lende facetten van het Duitse boerenleen
bankwezen. Het was slechts een oppervlak
kige kennismaking, die zich zeker leent voor
een intensiever contact in de toekomst. On
getwijfeld kunnen wij over en weer van el
kaar leren, hetgeen ons werk en daardoor
onze banken ten goede kan komen.
225
