leggingskringen op langere termijn niet met
een stijging, doch eerder met een daling van
de rentestand rekening wordt gehouden. Men
wilde immers klaarblijkelijk niet ten koste
van een laag rendement nog wel op de le
ning 1962/64, het risico lopen bij het af
wachten van de normale aflossing van die
lening, een lager rendement dan thans te
moeten aanvaarden. Men verkoos begrijpelij
kerwijze het zekere voor het onzekere. En
dat ondanks het feit, dat in het buitenland
en in het bijzonder in de Verenigde Staten
het renteverloop thans tegengesteld is aan dat
bij ons. Zodanig zelfs dat de particuliere ban
ken enkele honderden miljoenen op korte ter
mijn in het buitenland hebben uitgezet, waar
door zij een hoger rendement hierop maken
dan in het eigen land mogelijk is. Dit vormt
tevens een verklaring voor het geringe devie-
zenoverschot, dat de Nederlandse betalings
balans in de eerste maanden van het lopende
jaar schijnbaar heeft opgeleverd.
ook zeer ruim gebleven. De notering voor
daggeld kon op 13 mei met 14% tot 114%
worden verlaagd, nadat een paar dagen te
voren ook de rentetarieven voor schatkistpa
pier omlaag waren gebracht. Laatstbedoelde
verlaging bedroeg voor 2-, 3- en 5-jaars bil
jetten V» waardoor de rente daarvoor
werd teruggebracht tot resp. 2Vs%, 2Zs% en
3%% per jaar.
In hoeverre die renteverlaging voor het schat
kistpapier doelbewust is geschied teneinde te
voorkomen, dat een hoger rendement van het
schatkistpapier houders van de 3% Staatslening
1962/1964 er toe zou kunnen stimuleren de
3% lening ter beurze te verkopen en daar
tegenover 5-jaars schatkistpapier te kopen,
moet natuurlijk voor niet-ingewijden een open
vraag blijven. Het effect is in elk geval aldus,
dat als gevolg van de renteverlaging voor
schatkistpapier de prikkel voor „omzetting"
van de lening in schatkistbiljetten is wegge
nomen.
Aan het einde van de maand beschikte de
schatkist over rond 800 miljoen, terwijl uit
hoofde van de leningopbrengst per 1 juli a.s.
bovendien nog een kleine ƒ400 miljoen in de
lade van de schatkist zal vloeien. Het Rijk
zit er dan ook zeer warmpjes bij en kan ten
aanzien van de ontwikkeling op geld- en ka
pitaalmarkt geruime tijd „op zien komen"
spelen.
De positie van onafhankelijkheid waarin de
schatkist verkeert, vormt op zichzelf een fac
tor ten gunste van een verdere rentedaling
en van een verder koersherstel op de obliga-
tiemarkt. Vooropgesteld uiteraard, dat de
leningmarkt voorlopig wordt ontzien en met
eventuele nieuwe emissie van de lagere over
heid uiterst behoedzaam te werk wordt ge-
gaan.
AFWIKKELING E.B.U.-VORDERING
Het Rijk heeft nog deel gehad aan een tweede
belangrijke leningoperatie, die geen nieuwe
middelen aan de schatkist heeft toegevoegd,
en derhalve een monetair neutraal karakter
droeg. Wij hebben hier het oog op de trans
actie met de Nederlandse Rank, die is voort
gesproten uit de afwikkeling van de vorderin
gen en schulden op de Europese Betalings
Unie. Het ging hierbij om een netto saldo
van rond 362 miljoen. Oospronkelijk had de
circulatiebank genoemd bedrag onder haar
reserves geboekt. Daaruit zijn zij echter ge
licht, waarna die vorderingen op de verschil
lende vreemde landen aan de Nederlandse
Staat werden overgedragen.
OPEN-MARKTPOLITIEK
In ruil voor die zogenaamd geconsolideerde
vorderingen heeft de Nederlandsche Bank een
overeenkomstig bedrag aan schatkistpapier
gekregen, waardoor haar portefeuille schat
kistpapier van 81% miljoen tot 343% mil
joen werd vergroot.
Bijgevolg beschikt de Nederlandsche Bank
nu weer over een ruim arsenaal voor het
voeren van een open-marktpolitiek. Wordt
bij voorbeeld een al te sterke verdere daling
van de open-marktrente om conjuncturele of
monetaire redenen ongewenst geacht, dan
kan zulk een daling worden tegengegaan door
de verkoop van schatkistpapier, waardoor het
overtollige geld aan de markt wordt onttrok
ken. Omgekeerd kan de Nederlandsche Bank
schatkistpapier kopen indien het haar, uiter
aard op tegengestelde gronden, gewenst voor
komt de rentestand door verruiming der li
quiditeiten laag te houden. Wij hebben hier-
RUIME GELDMARKT
In wezen is de geld- en discontomarkt dan
STERKE SCHATKISTPOSITIE
157
