duurder, dat zal het verbruik ervan doen ver
minderen en dat zal de melkproduktie doen
dalen. De minister heeft laten weten, dat dit
plan hem niet bekoort en dat hij het wil
zoeken in een sterke verlaging van de garan
tieprijs gedurende de wintermaanden. Dan
wordt nl. door hoog krachtvoederverbruik
dure melk geproduceerd en juist dieproduktie
wil hij tegengaan. De stemming lijkt een
beetje geprikkeld te worden omdat beide
partijen hun plannen wereldkundig hebben
gemaakt op een moment, dat het overleg tus
sen regering en Landbouwschap nog maar
amper begonnen is.
Nationaal-economisch bezien
Het voornemen van minister Vondeling om
de garantie gedurende de winter flink te ver
lagen, ontmoet nogal kritiek. De secretaris
van de F.N.Z. heeft in een vergadering van
het bestuur van het Productschap voor Zuivel
erop gewezen, dat het tekort van het Land-
bouwegaliesatiefonds een budgetair pro
bleem is, dat men moet scheiden van de
omvang van de melkproduktie. Hij meent dat
de beperking van de melkproduktie op korte
termijn nationaal-economisch bezien geen
kostenbesparing zal geven. De produktiefac-
toren grond, kapitaal en arbeid kunnen noch
binnen noch buiten de landbouw voordeliger
worden aangewend. De eerste reactie van het
orgaan van de F.N.Z. op het plan van
minister Vondeling is terughoudend. Inkrim
ping van de winterproduktie is schadelijk
voor een goede arbeidsspreiding en maakt een
regelmatige afzet van de produkten moei
lijker. Eerder moet gedacht worden aan
maatregelen om de topaanvoer in meijuni
weg te nemen. Een bezwaar is ook dat de lage
wintermelkprijs ook hen treft, die geen over
dreven gebruik van krachtvoer maken.
Verder wijst men erop, dat het bericht niet
uitdrukkelijk aangeeft, dat aan de gemiddeld
over het gehele jaar te bereiken garantieprijs
niet zal worden getornd. Een lage winter
melkprijs zal moeten samengaan met een
hoge zomermelkprijs.
Het Landbouwschap, dat zich nog niet over
de plannen van de minister heeft uitgespro
ken, zal wel spoedig haar gedachten wereld
kundig maken. De extra-heffing op veekoeken
zal er voorlopig niet komen, daarmede kan
alvast rekening worden gehouden.
Lage prijzen voor groente en fruit
Niet alleen de zuivelprodukten zijn goedkoop.
Ook de prijzen van groente en fruit zijn
momenteel laag en men begint zich in tuin-
bouwkringen af te vragen of ook hier een
ontwikkeling in benedenwaartse richting be
gonnen is, die overeenkomt met de prijsval
van de jaren dertig, die een zwarte bladzijde
in de geschiedenis van de Nederlandse tuin
bouw vormen. „Groenten en Fruit", het or
gaan van het Centraal Bureau van de Tuin
bouwveilingen, gaat nog eens na welke de
oorzaken zijn geweest van de grote terugslag
die de tuinbouw omstreeks 1930 ondervond.
Het waren er drie: de conjunctuur, de toe
neming van de groente- en fruitproduktie en
de handelspolitieke veranderingen. De con
junctuurdaling was de centrale oorzaak. De
inkomsten der bevolking vielen omlaag en de
werkloosheid nam schrikbarend toe. De con
sumptieve vraag schrompelde ineen en de
afzetmoeilijkheden begonnen. Deze moeilijk
heden werden vergroot door een sterke
produktieverhoging in West- enZuid-Europa.
En daar overheen kregen we dan nog de
handelsbelemmeringen der importerende lan
den, die vooral een uitvoerland als Nederland
zwaar troffen.
Hoe staat het er momenteel bij? „Groenten en
Fruit" zegt hierover, dat er op dit ogenblik
geen sprake is van een radicale verandering
van de handelspolitiek zoals in 1932. Er zijn
weliswaar veel te veel handelsbelemmerin
gen, maar de situatie is op dit punt niet
slechter geworden. De consumptieve vraag is
jarenlang steeds groter geworden, maar in de
loop van 1957 is de groei eruit geraakt.
De indruk is, dat thans geen vermindering
van de welvaart aan de gang is als in 1930 en
volgende jaren, maar dat veeleer de toestand
op het bereikte hoge peil constant blijft.
In de laatste jaren vindt geen algemene uit
breiding van de groente- en fruitteelt plaats.
Wel neemt in Italië de produktie van fruit en
van wintergroenten belangrijk toe en is in
Nederland de teelt van tomaten en sla sterk
uitgebreid. Het resultaat hiervan is beslist
merkbaar, maar behoeft nog niet te leiden tot
een algemene tuinbouwcrisis.
Nadat nog een aantal bijzondere omstandig
heden behandeld is, eindigt „Groenten en
Fruit" als volgt: „De groente en het fruit zijn
dus thans goedkoop, omdat een aantal om-
207
