bank moet aanhouden, overgegaan, waar
door het z.g. kaspercentage op 10 werd
gebracht tegen tevoren 9 Daardoor is
thans het hoogste percentage der verplichte
dekking bereikt, dat sedert de toepassing
van de nieuwe spelregels voor het bank
wezen ooit heeft gegolden.
In dit verband mag niet onvermeld blijven,
dat op de geldmarkt in de eerste weken van
de maand tot tweemaal toe een verlaging
van de notering voor daggeld leningen,
per dag opzegbaar, die financiële instel
lingen en geldmakelaars elkander verlenen
met lU plaats vond, waardoor de no
tering voor daggeld een nieuw laagterecord
van 2 °/o bereikte. Met de verhoging van
het kaspercentage is ongeveer 50 miljoen
gemoeid geweest, zodat er toch nog enkele
tientallen miljoenen aan nieuwe middelen
voor het bankwezen beschikbaar zijn ge
bleven.
Het leningbeleid
Wij zeiden reeds, dat het vooruitzicht van
een aanzienlijk begrotingstekort de onzeker
heid terzake van het renteverloop heeft
verhoogd. De vraag rijst immers onwille
keurig, hoe lang de schatkist zich onder
omstandigheden van een beroep op de ka
pitaalmarkt zal kunnen onthouden, nadat
de uitgifte van een staatslening sedert 1957
doelbewust is vermeden, teneinde de kapi
taalmarkt voor de financiering van lagere
overheid en bedrijfsleven te reserveren. De
gemeenten en provincies zitten nog met een
aanzienlijk vlottende schuld, die slechts in
een zeer langzaam tempo afneemt en per
31 maart jl. netto nog ruim 1800 miljoen
beliep. Dat deze schuld niet sneller in lang
lopende leningen kan worden omgezet, be
rust op tweeërlei factoren: ten eerste het
feit, dat de financiering van de nieuwbouw
haar eisen blijft stellen en daartoe bestemde
middelen derhalve niet voor consolidatie
van vlottende schuld in aanmerking komen.
Ten tweede het emissiebeleid, dat beoogt te
voorkomen, dat door een te snel tempo van
nieuwe emissies een hoge rentevoet wordt
bevorderd.
Afgezien van de overheidsschuld mag men
ook voor de naaste toekomst de behoeften,
welke de exportfinanciering mogelijk met
zich mee kan brengen, niet uit het oog ver
liezen, terwijl tenslotte bij een voortgezette
opleving van de conjunctuur een grotere in
vesteringsactiviteit te verwachten is, waar
voor ten dele wellicht eveneens een beroep
op de kapitaalmarkt zal worden gedaan.
Rentestijging in V.S.
Naast deze factoren van binnenlandse aard
doet zich inmiddels een renteverhogende
factor van buitenlandse oorsprong gelden.
Terwijl namelijk tot dusver hier te lande,
evenals in het merendeel van de andere
Westeuropese landen, een aanhoudende
daling van de rentetarieven viel te consta
teren, gaat het jongste herstel van de con
junctuur in de Verenigde Staten gepaard
met een rentestijging, die zich in een snel
tempo voltrekt. Wij kunnen hier op de die
pere oorzaken van de monetaire ontwikke
ling in de Verenigde Staten niet nader in
gaan en volstaan met er op te wijzen, dat
de monetaire instanties aldaar het raad
zaam hebben geacht het roer ten aanzien
van het monetaire beleid weer om te
gooien. Ging het er eerst om de economi
sche inzinking te bestrijden door aanzwen
geling van de geldpomp, teneinde door de
grotere geldruimte, die aldus werd teweeg
gebracht, de economische ontwikkeling te
stimuleren, nu de eerste tekenen van een
verbetering aan de dag zijn getreden, heeft
de vrees voor inflatie weer de kop opge
stoken, hetgeen zichtbaar is geworden in
het aandraaien van de discontoschroef, even
zeer als in een koersdaling op de obligatie-
markt, welke door de leiding van het cen
trale bankwezen in de hand is gewerkt. De
door een en ander veroorzaakte rentestij
ging heeft alle sectoren van de Amerikaanse
geld- en kapitaalmarkt beïnvloed. In zeer
korte tijd is het toewijzingsdisconto voor
driemaands schatkistpapier met bijna lV20/o
tot welhaast 2lh gestegen, waarmede het
z.g. particuliere disconto nog een half pro
cent boven het officiële disconto van de
centrale bankinstellingen uitkomt.
Internationale samenhang
Men mag de betekenis van een en ander
voor de rentestand buiten de Verenigde
Stoten met inbegrip van die in ons land,
niet onderschatten. Er bestaat nu eenmaal
een zeer nauwe samenhang tussen het rente-
216
