leningsbedrag nog extra stimulerend op de
inschrijvingslust werken.
De discontoverlaging, waartoe de Neder
landse Bank met ingang van 25 januari is
overgegaan, kwam ten dele als een verras
sing, doch paste op zichzelf volkomen in het
algemene beeld van de ontwikkeling. In dit
verband valt te wijzen op een dergelijk be
sluit en nog wel ten tweede male binnen een
paar maanden in de Verenigde Staten zowel
als in West-Duitsland, evenzeer als op de
verruiming, teweeg gebracht door de aan
houdende deviezenaanwas. Voor zover er met
betrekking tot de discontoverlaging van een
verrassing sprake was, vloeide deze slechts
daaruit voort, dat algemeen aangenomen
was, dat eerst nadat de Bank van Engeland
haar officieel rentetarief zou hebben ver
laagd, de Nederlandsche Bank zou volgen.
De gunstige positie van onze betalingsbalans
was voor de Nederlandsche Bank echter
blijkbaar aanleiding om niet langer te dralen
in het vertrouwen, dat de naar ons land ge
richte geldstroom toch niet in gevaar zou
worden gebracht door de discontoverlaging
en dat Engeland toch wel op korte termijn
zou volgen.
Wij roeren hier een punt aan, waaraan men
met het oog op de vooruitzichten voor de
rente-ontwikkeling in de komende maanden
niet genoeg aandacht kan schenken. Bij een
vrij geldverkeer tussen de verschillende lan
den, die met elkaar een intensief handels- en
betalingsverkeer onderhouden, zal men veelal
kunnen waarnemen, dat het renteverloop min
of meer gelijk gericht is en een daling in
enkele belangrijke landen een dergelijke ont
wikkeling in andere landen teweegbrengt,
evenzeer als ook het tegenovergestelde het
geval pleegt te zijn. Het is daarom van niet te
onderschatten betekenis, dat de Amerikaanse
monetaire politiek sedert het einde van 1957
erop gericht is, een verruiming in de geld-
sector teweeg te brengen en door een daling
van de rentevoet, gepaard gaande met een
verruiming van de liquiditeiten voor het be
drijfsleven, de conjunctuur te verbeteren.
Hoewel men het er over eens is, dat een lage
rente alleen niet voldoende stimulerend op
de conjunctuur kan werken, kan een positief
resultaat wel degelijk daardoor worden be
reikt, wanneer op andere gronden het ver
trouwen toeneemt, zoals juist bij de maand-
wisseling door het afschieten van de
Amerikaanse kunstmaan het geval is geweest.
Wat de deviezenaanwas betreft, deze kan
worden afgeleid uit het feit, dat in de loop
van januari j.1. de vier miljard gulden werd
overschreden en aan het einde van de maand
reeds weer een stand van rond 4100 mil
joen was bereikt, tegen 3932 miljoen einde
1957. Vanzelfsprekend is deze aanwas ge
paard gegaan met een overeenkomstige toe
neming van de liquiditeiten, zich weerspiege
lende in de onderscheidene tegoeden van de
cliënten bij het bankwezen. De stijging van
deze laatste vergrootte anderzijds de beschik
kingsruimte van de banken, die aldus in staat
waren hetzij grotere bedragen in de vorm
van daggeld uit te lenen, hetzij tot grotere
omvang in te schrijven op de achtereen
volgende uitgiften van schatkistpapier.
De schatkist heeft op tweeërlei wijze zijde
gesponnen bij de verruiming van de geld
markt, voortvloeiende uit de geschetste gang
van zaken. In de eerste plaats kon die ver
ruiming door het Rijk worden benut door de
plaatsing van grotere bedragen aan promes
sen tegen een lager disconto of rendement.
In de tweede plaats slaagde de schatkist er in,
papier met langere looptijd uit te geven tegen
een zelfde of zelfs lagere rente, dan te voren
voor het driemaandspapier moest worden
vergoed. Reeds op 3 januari vond de eerste
plaatsing van schatkistpromessen met loop
tijden van resp.3,6 en 9maanden plaats tegen
disconto's van resp. 4V2, 43Ai en 4 °/o. Over
de verschillende rentetypen en looptijden
verdeeld werd toen in totaal 159,4 miljoen
geplaatst tegen 166 miljoen uitsluitend
driemaandspromessen tegen een rente van
4% de keer daarvoor. Op 13 januari
volgde toen nog de uitgifte van drie- en
negenmaands promessen en op 30 januari
weer van 3, 6 en 9 maandspromessen. De
laatste maal waren de disconto's resp. 4V4,
4% en 4V2 dus beduidend lager dan in
het begin van de maand.
Dank zij deze gang van zaken kon het tegoed
tot bijna 600 miljoen stijgen, dat op
27 januari als gevolg van de driemaande
lijkse betalingen aan de gemeenten slechts tot
De discontoverlaging
Internationale samenhang
Deviezenaanwas en schatkistpositie
36
