innert, in niet geringe mate van Frankrijk
uitgegaan, dat tot een feitelijke devaluatie
van 20 van de Franse frank overging en
daardoor bijzondere spanningen voor pond
sterling en in navolging daarvan ook voor
de gulden in het leven riep. In Engeland
moest het officiële disconto tot 7 worden
verhoogd, de Ver. Staten gingen tot 3V2 0
waarbij echter de rentevoet voor lang
lopende leningen tegelijkertijd ook daar tot
welhaast 6 °/o opliep terwijl de Neder-
landsche Bank het disconto tot 5 ver
hoogde, op welk niveau ook het nieuwe jaar
werd ingegaan. Verder werd, naast de
kredietverlening aan de gemeenten, ook die
aan het bedrijfsleven zodanig afgeremd, dat
deze slechts weinig meer kon worden uitge
breid.
Al die maatregelen konden echter pas goed
tot gelding komen, nadat op de in september
gehouden jaarvergadering van het Inter
nationale Monetaire Fonds duidelijk was ge
maakt, dat de verschillende regeringen vast
besloten waren, de bestaande wisselkoers
pariteiten te handhaven. Sindsdien zette ook
de wending ten goede voor de Nederlandse
handels- en betalingsbalans in, waardoor op
de aanzienlijke tekorten, die daarop in de
voorafgaande maanden van het jaar waren
ontstaan, kon worden ingelopen. Zij het,
wat de handelsbalans betreft, toch niet meer
zodanig, dat kon worden voorkomen, dat het
invoeroverschot van het gehele jaar 1957 dat
van 1956 toch nog aanzienlijk zal over
treffen.
Wat de betalingsbalans betreft, schijnt er
volgens een ministeriële verklaring van
einde december, een goede kans te zijn, dat
het tekort van 1956 ten bedrage van 600
miljoen niet zal worden overschreden. Daar
in is dus niet begrepen het bedrag, dat
Nederland aan buitenlandse kredieten ver
kreeg. Bedoelde 450 miljoen hebben niet
alleen voorzien in het ernstige tekort, waar
aan de schatkist het hoofd heeft moeten
bieden, doch evenzeer bijgedragen tot een
versterking van de deviezenpositie. Nadat
deze op 9 september een dieptepunt had be
reikt van 3.049 miljoen was ze aan het
einde van 1957 weer gestegen tot 3.932
miljoen tegenover een netto bezit aan goud
en deviezen van 3.838 miljoen aan het
einde van 1956. Ook indien men de buiten
landse kredietverlening in aanmerking neemt,
kan dus toch van een duidelijke wending
ten goede in de laatste maanden van het jaar
worden gesproken. Zij het ook dat deze
mede te danken is geweest aan terugtrekking
van tijdelijke uitzettingen in het buitenland
door het bankwezen. De lichte verruiming
in de geldsector, die daaruit weer is voort
gevloeid, weerspiegelde zich in een daling
van de geldtarieven, waardoor de schatkist
in staat werd gesteld goedkoper te lenen.
Terwijl het afgiftetarief voor promessen tot
4 7/8 als hoogtepunt was gestegen, werd
voor het laatst in december voor drie
maandspapier 4 5/8 betaald en bij de
eerste plaatsing in het nieuwe jaar zelfs
slechts 4V2
Intussen mag niet onvermeld blijven, dat de
Nederlandsche Bank het percentage voor de
dekking, die het bankwezen verplicht is bij
de circulatiebank aan te houden, in de loop
van 1957 verder van 7 tot 4 °/o verlaagde.
Daartegenover is in de loop van het jaar het
officiële disconto van 33/4 °/o op 5 °/o ge
bracht, nadat in 1956 in totaal een verhoging-
met eveneens D/4 tot 33/4 °/o had plaats
gevonden.
Ten slotte dient nog een ogenblik te worden
stilgestaan bij de ontwikkeling op de open
bare kapitaalmarkt. Konden de Neder
landsche Spoorwegen in het begin van 1957
nog op een 43/4 basis emitteren tegen 98%
met uitsluiting van vervroegde aflossing
in oktober moest de regering onder in
vloed van de toegenomen kapitaalschaarste
en het probleem van de woningbouw be
sluiten, tot de uitgifte van een nationale
woningbouwlening met een rentevoet van
6 Daarmede werd een aanpassing aan de
tarieven van de open markt tot stand ge
bracht. Zoals men weet was deze lening
operatie zeer succesvol en werd voor 394
miljoen ingetekend, terwijl vervolgens
diverse emissies op deze rentebasis voor
rekening van de openbare nutsbedrijven
hebben plaats gevonden.
Dat echter ook op de leningmarkt een zekere
ontspanning is ingetreden, bewijst het feit,
dat alle 6 °/o leningen met een agio van
enkele punten noteren. Dat kan men
trouwens ook aflezen uit het krachtige
Verbetering deviezenpositie
De Staatsfondsenmarkt
15
