van de zijde der Nederlandsehe Bank mede
gedeeld. dat deze verhoging geschiedde niet het
oog op de discontoverhoging in New York en
mede op grond van de overweging, dat het dis
conto voor driemaands schatkistpapier in de
open markt te Amsterdam reeds sedert geruime
tijd gelijk was aan het officiële disconto van de
centrale bank.
De discontoverhoging in New York, waarop hier
wordt gedoeld, was daags tevoren bekend ge
maakt en heeft eveneens een kwart procent
bedragen. En aangezien juist sinds een paar
weken onder invloed van de stijging der rente
noteringen op de open markt hier te lande
(waarop wij hieronder nog nader terugkomen),
gelden, die de handelsbanken in het buitenland
hadden uitgezet, naar Nederland waren ge
repatrieerd, laat zich uit de weergegeven toe
lichting van De Nederlandsehe Bank conclu
deren, dat deze een zodanige verhouding tussen
het rentepeil in Nederland en in het buitenland
wil bevorderen, dat het renteverschil met het
buitenland niet zo groot is, dat daardoor uitzet
tingen van Nederlandse gelden in het buiten
land worden gestimuleerd.
Ook wij hebben de vorige maal, evenals De
Nederlandsehe Bank in haar hierboven ver
melde toelichting, speciaal er op gewezen, dat
het disconto, waartegen de schatkist driemaands
promessen verkocht, n.1. 3 °/o, even hoog was als
het officiële wisseldisconto, dat geldt voor ver
koop van promessen aan de centrale bank,
hetgeen in zoverre als minder wenselijk viel aan
te merken, daar hierdoor het afnemen van
schatkistpapier door het bankwezen meer zou
kunnen worden gestimuleerd dan met een ge
zonde geldpolitiek in overeenstemming is te
achten. Want te allen tijde kunnen de particu
liere banken de promessen bij De Nederlandsehe
Bank verdisconteren. En indien daarvoor het
zelfde rentetarief geldt als dat, hetwelk op het
schatkistpapier wordt genoten, is het denkbaar,
dat het bankwezen als geheel meer schatkist
papier koopt dan uit een oogpunt van het mone
taire evenwicht gewenst is. Anders wordt dat,
wanneer de centrale bank meer rente in reke
ning brengt dan op het schatkistpapier kan wor
den verkregen, omdat er dan bij verdiscontering
aan de centrale bank een verlies ontstaat voor
de betrokken banken, dat remmend werkt op de
afneming van de schatkistpromessen door deze.
Het feit, dat De Nederlandsehe Bank de rente
verhoging slechts tot één kwart procent heeft
beperkt wat nog nimmer is voorgekomen
wijst er niet alleen op, dat niet meer wordt
beoogd dan een aanpassing aan het rentepeil in
het buitenland, maar evenzeer, dat alles wordt
vermeden wat de verhoudingen op de Neder
landse geld- en kapitaalmarkt kan forceren en
dat zeker niet wordt beoogd, het proces van de
rentestijging te versterken.
Andere sectoren
Wij zeiden in de aanvang, dat er in verschillende
opzichten meer tekening in de ontwikkeling is
gekomen. In dit verband mag ook niet onver
meld blijven, dat de rentenoteringen voor door
gemeenten en andere publiekrechtelijke instel
lingen op te nemen kasgeldleningen inmiddels
als volgt zijn gestegen: tot 3V2 u/o per jaar bij
een looptijd van drie maanden, tot 33/4 voor
zes maanden en tot 3% a 4 voor een jaar.
Deze rentestijging heeft ertoe bijgedragen, dat
in het buitenland uitgezette gelden naar Neder
land terugvloeien. Maar ook op de staats-
fondsenmarkt heeft het proces van de rente
stijging in augustus grotere afmetingen
aangenomen, nadat de koersdaling van de
staatsfondsen zich gedurende de maand juli,
zoals de vorige maal in het licht gesteld, had
vertraagd. De meerderheid van de staatsfond
sen beweegt zich thans op nieuwe laagtepunten.
Nog in een andere vorm trad de voortgaande
rentestijging aan de dag. Terwijl de Maatschap
pij voor Middellang Crediet 4 °/o obligaties a
99 °/o en met slechts tienjarige looptijd als
maximum (en een gemiddelde looptijd van 8V2
jaar) had gelanceerd, introduceerde de Eerste
Nederlandsehe Scheepsverband Mij te Rotter
dam 12-jarige pandbrieven, rentende 4V4
tegen 98V2 °/o. De aflossing hiervan is voorzien
in tien gelijke jaarlijkse termijnen, te beginnen
I september 1959, terwijl vervroegde aflossing
niet is toegestaan. Bijgevolg bedraagt de ge
middelde looptijd in dit geval slechts 7V2 jaar.
Zoals men weet, werden pandbrieven in het ver
leden algemeen met 40-jarige looptijd uitge
geven en was daarbij regel aflossing a pari of
inkoop ter beurze. Eerst de laatste jaren was
men ertoe overgegaan, pandbrieven te plaatsen
met een maximale looptijd van 25 jaar en 4
aflossing per jaar. De voortdurende verkorting
van de looptijd is op zichzelf een duidelijk
symptoom van de stijging van de rentevoet.
Voor zover men die stijging wil tegengaan en
niet een nog hogere rente wil betalen bij een
zelfde looptijd, kan men als tussenoplossing ook
de looptijd bekorten.
Kortere looptijden
245