et marktv
jop in april
zich de verwachting op, dat van die zijde in het
lopende jaar een groter beroep op de kapitaal
markt zal worden gedaan. Plet is daarbij minder
belangrijk of die activiteit zich in meerdere of
mindere mate tot de publieke kapitaalmarkt zal
uitstrekken. Uiteindelijk zal de rentestand toch
door de verhouding tussen de totale vraag naar
en het totale aanbod van kapitaal worden be
paald. En daarbij dient men er vooral ook
rekening mede te houden, dat in samenhang met
de conjuncturele ontwikkeling ook het bedrijfs
leven waarschijnlijk in toenemende mate mid
delen aan de risico mijdende sector van de
kapitaalmarkt zal onttrekken.
Eén punt lieten wij tot dusverre nog onbespro
ken, n.1. het verband tussen de geld- en de
kapitaalmarkt. De verhoudingen op de geld
markt waren ten tijde van de uitgifte der
staatslening wel zeer ongunstig voor deze
operatie. De banken stonden zwaar in het krijt
bij De Nederlandsche Bank en hadden in het
bijzonder weer aanzienlijke voorschotten in
rekening-courant moeten opnemen. Ter voor
koming van misverstand dient hieraan te wor
den toegevoegd, dat zulks helemaal nietbetekent,
dat het bankwezen op zichzelf niet liquide zou
zijn. Maar de zaak is, dat de banken, op grond
van de nieuwe bankwetgeving, verplicht zijn,
een bepaalde dekking bij de circulatiebank aan
te houden. Het percentage, dat daarvoor geldt, is
gemiddeld 10 van de aan de banken toever
trouwde middelen. Sedert december 1955 is
evenwel gebleken, dat de eisen, die daardoor
aan de banken worden gesteld, eigenlijk te
zwaar zijn. Dat blijkt ook wel daaruit, dat de
leiding van De Nederlandsche Bank in het
laatst van april het percentage voor bedoelde
dekking tijdelijk van 10 tot 8 heeft verlaagd,
zoals ook reeds eenmaal eerder is geschied, n.1.
ter gelegenheid van de vorige staatsemissie. Een
ander gevolg van de krappe kaspositie der ban
ken het zou ons te ver voeren op de diepere
oorzaken daarvan thans nader in te gaan, wes
halve wij volstaan met het noemen van de loons
verhogingen als één der belangrijkste actuele
factoren, die een grotere geldbehoefte scheppen
is thans geweest, dat deze zich ontdeden van
staatsleningen, die zij als tijdelijke belegging
aanhielden. Een handelwijze, die men kan ver
klaren uit het feit, dat over de voorschotten,
verkregen van De Nederlandsche Bank, 3V2
debetrente moet worden betaald. Hier treedt
dus zeer duidelijk aan de dag hoe geldschaarste
bij de particuliere banken uiteindelijk ook de
staatsfondsenmarkt onder druk kan zetten. Om
gekeerd zal een blijvende ontspanning op de
geldmarkt (die dus door de banken wordt ge
voed) ten slotte ongetwijfeld tot een verbetering
van de positie der obligatiemarkt kunnen
bijdragen.
Uit het marktverloop gedurende de laatste
maanden is wel gebleken, dat de prijzen voor
de binnenlandse granen lange tijd flauw zijn
geweest. Dit is, nu het einde van het seizoen in
zicht is, wel veranderd. De graanmarkt was in
april dan ook zeer vast. De prijzen liepen niet
onbelangrijk op. De importpositie is blijkbaar
aan de krappe kant en de grote overschotten
van overzee werden tot nu toe door de beperkte
scheepscapaciteit min of meer op een afstand
gehouden. Daarbij hield het koude voorjaar het
vee langer op stal of is bijvoederen in de weide
nodig. Varkens en pluimvee zijn de grote ver
bruikers van krachtvoeders en extra vraag op
de vleesmarkt als gevolg van de hogere levens
standaard bevordert het mesten van rundvee.
Overigens was het aanbod gering en kwam er
de laatste weken zelfs geen volledige notering
tot stand. Enkele noteringen waren per 100 kg
voor:
Tarwe 26,— 28,—
Zomergerst 26,28,
Haver25,50 28,25
In de hooi- en rZrosector was het aanbod nog
steeds groot, terwijl de afname gering bleef.
De aanvoer van stro naar de fabrieken was
bevredigend. Er was ook enige export naar
Zwitserland. Dit laatste gaf echter geen ver
hoging van de prijzen. Het meeste onverkochte
stro schijnt aanwezig in de provincie Drente.
De aardappelhandel floreerde in april uitste
kend. Op 21 april trad een exportstop in wer
king. Voor genoemde datum werden grote
hoeveelheden aardappelen voor de consumptie
naar Engeland uitgevoerd. Er werden goede
prijzen gemaakt. Aangezien het merendeel van
deze exporttransacties werd verricht door de
groothandel, heeft de aardappelteler uiteraard
131
