is men er in geslaagd de laatste grote stroom-
gaten vóór de winter te dichten. Ten leste begon
ook voor de zwaar beproefde Schouwense be
volking weer hoop te gloren. Heel Nederland
heeft medegeleefd met de spannende gebeurte
nissen rondom de sluiting van de dijk bij
Ouwerkerk.
Als we de toestand in het rampgebied buiten be
schouwing laten, kan geconstateerd worden, dat
land -en tuinbouw wat de productie betreft een
gunstig jaar hebben gehad, met uitzondering
van de fruitteelt. Met de prijzen was het anders
gesteld. De daling van de graanprijzen heeft be
denkelijke afmetingen aangenomen, zelfs zo dat
wederom tot het instellen van monopoliehef
fingen op buitenlandse voedergranen werd over
gegaan. In de zuivelsector namen de afzetmoei-
lijkheden toe en liet het prijsverloop veel te wen
sen over. Grote hoeveelheden boter en melk
poeder werden tegen inleveringsprijs aan de
regering overgedaan. De Russen hebben flinke
partijen boter gekocht, zij het tegen te lage prij
zen. Het artikel melkpoeder blijkt uiterst moei
lijk aan de man gebracht te kunnen worden. Op
het einde des jaars -zat de regering nog met
grote voorraden.
De economische toestand van ons land bleef
zich over het geheel genomen gunstig ontwikke
len. De deviezenvoorraad bleef toenemen, de
werkloosheid was gering, de industriële pro
ductie breidde zich uit, op buitenlandse markten
werd grote activiteit ontplooid, getuige de gun
stige ontwikkeling van de exportcijfers. In het
jaar 1953 heeft de Nederlandse economie haar
positie in de wereld weten te verdedigen en door
een voorzichtige agressie hier en daar weten uit
te breiden. Ware het niet, dat de vloedgolf van
1 Februari zoveel onheil had gesticht, dan zou
den wij van een over het geheel genomen goed
jaar mogen spreken.
De toekomst
Het is welhaast een gemeenplaats te constateren
dat de toekomst zeer onzeker is. Er is nog steeds
de onbehaaglijke tegenstelling tussen het Oosten
en het Westen en, om op het terrein onzer werk
zaamheid te blijven, het ontbreekt niet aan pes
simistische beschouwingen omtrent ontwikke
ling van de economische toestand in komende
jaren.
De vorige maand hebben we gewag gemaakt
van de voorspellingen van prof. Clark, die in
middels van vele zijden -zwaar zijn becritiseerd.
Als we nog dichter bij huis blijven en ons hou
den aan de vooruitzichten voor land- en tuin-
152
bouw in de naaste toekomst, dan is op z'n minst
genomen grote waakzaamheid geboden. Men
behoeft geen pessimist te zijn om te zien, dat de
omstandigheden voor de afzet van onze agrari
sche productie in de laatste tijd moeilijker zijn
geworden. We hebben daaromtrent hierboven
reeds een en ander opgemerkt. De landbouw
organisaties zijn daarvan begrijpelijkerwijze
-zeer onder de indruk en zij laten niet na tegen
over de regering van hun bezorgdheid blijk te
geven. Zij trachten de minister uitspraken te
ontwringen aangaande de betekenis van de
grondslagen van zijn landbouwbeleid voor het
geval er werkelijk een depressie in zou treden.
De minister drukt zich voorshands in algemene
termen uit, maar heeft gelukkig voor daden niet
geschroomd, getuige de monopolieheffingen.
Waakzaamheid is geboden. Dat geldt zeker
voor de financierende instellingen. Reeds moes
ten wij er melding van maken (Raiffeisen-Bode
November 1953) dat er stemmen opgaan die
constateren dat de boeren en tuinders het slacht
offer dreigen te worden van de grote investe
ringen, die zij zich hebben getroost om de door
de regering gepropageerde productieverhoging
tot stand te brengen. Zij hebben er natuurlijk
ook eigen voordeel in gezien, maar toch, de
regering kan zich ten aanzien van deze zaak
niet zonder verantwoordelijkheid gevoelen. Er
was immers de dreiging van een tekort aan vee
voeder en bovendien paste de productieverho
ging in ons economisch herstel.
Een zeer critisch geluid heeft de tuinderij kort
geleden laten horen. Het officiële orgaan van
het Centraal Bureau van de Tuinbouwveilingen
heeft de activiteit van het Borgstellingsfonds
voor de Landbouw, voor zover dit de uitbreiding
van de tomatenbouw stimuleert, in onbedekte
termen afgekeurd. Misschien is „Groenten en
Fruit" iets te hard van stapel gelopen. Echter,
de regering zal er uit begrepen hebben, dat het
stimuleren van de productie zware verantwoor
delijkheden schept. En de landbouwcredietinstel-
lingen moeten er eens over nadenken hoe hun
positie zal zijn als de zaken mislopen en regering
en producentenorganisaties elkaar in de haren
vliegen over de schuldvraag.
Voortgang in Benelux
Op het einde des jaars zijn er goede berichten
gekomen over Benelux. De jongste ministers
conferentie in Luxemburg heeft positieve resul
taten opgeleverd. Men is het over enige belang
rijke dingen eens geworden, zij het dan in be
ginsel. In de eerste plaats zal het kapitaalverkeer
O O
