circulatiebank te verdisconteren, evenals de
districtsbanken bij de Nationale Bank.
Wanneer men de ontwikkeling van de banken
over de jaren 19451952 nagaat, dan valt het
op, dat de toeneming van credieten geen gelijke
tred hield met de toeneming van eigen middelen.
Integendeel.
In het eerste jaar na de oorlog bezaten de ban
ken voor 26.7 milliard aan eigen middelen en
verstrekten zij voor 8.9 milliard aan crediet. In
1948 was het quantum eigen middelen en cre
diet bijna gelijk (70 milliard69.4 milliard).
In 1952 was het zelfs zo dat de banken over
168.4 milliard aan eigen middelen beschikten,
doch voor 330 milliard verstrekten.
De meeste credieten werden verleend in het ka
der van het landbouwinvesteringsprogramma en
derhalve meer via dan door de banken verstrekt.
Openbare landbouwinstellingen en -diensten wa
ren de grootste debiteuren (13.242 millioen).
Daarop volgden landbouw en veeteelt (12.282
millioen).
Een bedrag van 6.399 millioen werd er aan cre
diet verstrekt ten behoeve van bedrijven, die
met landbouw en veeteelt in nauw verband
staan. Voor verbetering van grond en bouw van
boerderijen werd 6.123 millioen gefourneerd.
Bosbouw en visserij genoten 1.420 millioen.
De credietexpansie is moeilijk aan de prijsstij
ging te wijten. Weliswaar waren de prijzen in
de groothandel en in mindere mate ook in de
kleinhandel in 1951 en 1952 gestegen, maar deze
stijging was over deze twee jaren gemeten be
trekkelijk miniem. De credietexpansie moet bij
na uitsluitend gezien worden als een gevolg van
de uitvoering van het landbouwinvesteringspro
gramma.
Van de andere kant kan men bezwaarlijk be
weren, dat de geringe prijsstijging haar oorzaak
vond in de credietexpansie. De laatste voltrok
zich immers eerst in 1952, het jaar waarin de
wereldprij'zen van de grondstoffen bijna even
zeer daalden als zij in 1951 waren gestegen.
De discontopolitiek van de regering had slechts
weinig invloed op de verlening van credieten.
Wel had de Nationale Bank tot renteverhoging-
moeten overgaan.
Voor credieten op korte en middellange termijn
werd de rentevoet vastgesteld op 6^4 en voor
oogstcredieten op 5^ °/c. De districtsbanken
moesten haar een rente betalen van 4 het
percentage, dat ook de Banque de France in
rekening bracht.
De Nationale Bank handhaafde de eis, dat voor
verlening van credieten van 100 millioen of
meer dispensatie moest worden aangevraagd,
hoewel het 'instituut voor emissies" dit slechts
vorderde voor credieten van 500 millioen of
meer.
De credieten bij de districtsbanken groeiden in
een jaar tijds aan met 84.500 millioen tot
314.615 millioen francs. In 195 t was er een toe
neming van 58.500 millioen francs.
De differentiatie was als volgt:
credieten op korte termijn 187.200 millioen
credieten op middellange
termijn 73.116
credieten op lange termijn 44.656
bijzondere credieten op lange
en middellange termijn 9.841
Daarnaast verstrekte de Nationale Bank voor de
electrificatie van het platteland nog 15-428 md-
lioen francs.
Bij een analyse van de balans 1952 van c'e Na-
tionale Bank springen voor eerst twee dingen in
het oog. Zij verdisconteerde alleen al bij de
Franse circulatiebank voor ruim 90 milliard,
terwijl zij in haar passief als totaal op korte ter
mijn opeisbaar een bedrag van bijna 100 mil
liard vermeldt. Dan is er het merkwaardige, dat
de Nationale Bank van haar op lange en middel
lange termijn opeisbare middelen in totaal
ten bedrage van bijna 165 milliard voor een
bedrag van bijna 26 milliard niet door of van
wege de Staat werd gedekt.
De verzamelbalans van de districtsbanken geeft
eveneens aanleiding tot het maken van verras
sende vergelijkingen. 178 milliard werd er ver
strekt aan korte credieten, 127 milliard aan
lange- en middellange credieten. De spaargelden
bedroegen 128 milliard en de creditsaldi 389
milliard, terwijl de Nationale Bank, de Caisse
des depóts et consignation (de Deposito- en
Consignatie-kas) en de schatkist 133 milliard
fourneerden.
De korte credieten dienden ter betaling van ge
wone bedrijfskosten, meestal waren het dan ook
oogstcredieten.
Middellange credieten werden verstrekt voor
aankoop van vee en werktuigen. Soortgelijke
credieten werden ook verstrekt aan oorlogs
slachtoffers, ex-politieke gevangenen en ge
deporteerden om hen in staat te stellen hun be
drijf weer op te bouwen. Voorts konden ook
boeren, die pas begonnen waren of wier bedrijf
door een natuurramp geheel of gedeeltelijk was
verwoest, voor een middellang crediet in aan
merking komen. Tenslotte werden middellange
1 55
