Het perscommuniqué van
de Nederlandsche Bank
waardeerd dan 67% van de geschatte waarde. De
rentevoet bedraagt 3 Het in 1948 in totaal
aan voorschotten en credieten verstrekte bedrag
bedroeg 900.000 Kr. Haar reservefonds was op
1 Januari 1949 gestegen tot een bedrag van
54.000 Kr. Ook haar fourneerden de leven -
verzekeringmaatschappijen het beginkapitaaal.
Reeds dit summiere overzicht van het landbouw-
credietwezen in Noorwegen laat zien, dat de
Noorse boer eerst op de lange duur vrij en onaf
hankelijk gemaakt werd van zijn geldschietende
In de circulaire, waarin van het perscommuniqué
van de Nederlandsche Bank gewag werd ge
maakt, is gezegd, dat wij nader op de daarin
genoemde regelingen zouden terugkomen.
In de Maandelijkse Momentopnamen van dit
nummer werden in het bijzonder de omstandig
heden beschreven, die hebben geleid tot de tot
standkoming van de vrijwillige overeenkomst,
gesloten tussen de Nederlandsche Bank enerzijds
en de Nederlandse Bankiersvereniging en de
centrales van de landbouwcredietbanken ander
zijds.
In het artikel ,,Door de financiële doolhof" werd
de technische zijde van deze regeling onder de
loupe genomen.
Wij kunnen ons wat het gentlemen' s agree-
ment" betreft derhalve beperken tot het bespre
ken van enkele praktische consequenties voor
onze organisatie.
Vervolgens zullen wij een nadere beschouwing
wijden aan de andere mededeling in het pers
communiqué, nl. die, waar gezegd wordt, dat
tussen de Nederlandsche Bank enerzijds en de
centrales van de landbouwcredietbanken ander
zijds overeenstemming is bereikt over een rege
ling ter voorbereiding van een eventuele toepas
sing van art. 10 van de wet toezicht crediet-
wezen.
Wat betreft het gentlemen's agreement moet in
de eerste plaats worden opgemerkt, dat dit is
aangegaan tussen de Centrale Bank en de Ne
derlandsche Bankde boerenleenbanken zijn er
dus niet direct bij betrokken, doch indirect. De
lasten, die voortvloeien uit het aanhouden van
de voorgeschreven renteloze kasreserve bij de
Nederlandsche Bank, zullen dus door de Cen
trale Bank gedragen moeten worden.
Ook de 8-, 10- en 12-jarige schatkistcertifica
ten konden slechts genomen worden door de
Centrale Bank. De rentevoet ad resp. 2/2, 2jkt
afnemer en van zijn andere particuliere geld
schieters. Wel hadden de aankoopverenigingen
hem veelal op crediet geleverd, maar zij konden
hem toch moeilijk daarbij nog de geldmiddelen
fourneren voor de betaling van al zijn lopende
bedrijfsuitgaven. Door zijn economische afhan
kelijkheid van zijn geldschietende afnemers was
hij dikwijls genoodzaakt zijn producten beneden
de kostprijs te verkopen. Het is de verdienste
van zijn coöperaties geweest hem van die knel
lende banden losgerukt en een redelijk bestaan
mogelijk gemaakt te hebben.
en 2% schijnt op het ogenblik niet onaan
trekkelijk, doch aangezien mogelijk een rente
stijging zou kunnen worden verwacht door het
uit de geldmarkt nemen van 1200 millioen,
zou een tegenvaller niet ondenkbaar zijn.
Een gunstige bepaling staat er echter tegenover,
nl. dat in bepaalde omstandigheden de certifi
caten kunnen worden verkocht aan de Neder
landsche Bank tegen een koers, die varieert
(naargelang van de resterende looptijd) van
9SJ/2 tot 96
Overigens zijn de certificaten, zoals in „Door de
financiële doolhof" is beschreven, slechts onder
ling verhandelbaar tussen de banken, die aan
het gentlemen's agreement hebben deelgenomen.
Zij zijn niet verkoopbaar aan particulieren of
aan andere banken, die niet hebben deelgeno
men.
De inhoud van het gentlemen's agreement tus
sen Centrale Bank en Nederlandsche Bank komt
in het kort op het volgende neer
Het doel, wat ermede wordt voorgestaan, is
het aanhouden van een met de ontwikkeling van
de goud- en deviezenvoorraad verband houdend
saldo bij de Nederlandsche Bank.
De Centrale Bank verplicht zich voorzover haar
„gelden van derden" meer dan ƒ10 millioen be
dragen, bij de Nederlandsche Bank een saldo aan
te houden van 10 van dit meerdere bedrag
of zoveel minder of meer (echter niet meer dan
15 dan door de Nederlandsche Bank in ver
band met de ontwikkeling van de goud- en
deviezenvoorraad en de tot die ontwikkeling
aanleiding gevende oorzaken wenselijk zal wor
den geacht. Er wordt voorts in omschreven wat
onder „gelden van derden" wordt verstaan,
waarbij voor de post creditsaldi van de bij de
Centrale Bank aangesloten banken een bijzon
dere regeling geldt.
217
