Maandelijkse Momentopnamen
ëvacueerd uit de door de watersnood getroffen
gebieden, maar deze uitzonderingsmaatregel is
inmiddels opgeheven.
Wij herhalen dus, dat door een boerenleenbank
geen uitbetalingen aan spaarders of rekening
houders van een andere boerenleenbank mogen
worden gedaan.
Gaarne willen wij nog in herinnering brengen,
dat de inrichting van de administratie der aan-
gsloten banken aan de goedkeuring van het
bestuur der Centrale Bank is onderworpen.
Wij memoreren dit omdat bij een groeiend aan
tal banken de noodzaak van invoering van een
gemechaniseerde boekhouding wordt gevoeld.
Invoering van mechanisatie in de boekhouding
vereist echter een totale reorganisatie van de
administratie en de arbeidsverdeling, waarom
trent rijpelijk voorafgaand overleg met de af
deling Inspectie van de Centrale Bank zeer
noodzakelijk is.
Wij adviseren dus om, alvorens in te gaan op
eventuele aanbiedingen van bepaalde machines,
eerst in overleg te treden met de Centrale Bank
teneinde in onderling overleg na te gaan of het
in verband met de omvang van de bank gewenst
is tot reorganisatie over te gaan en zo ja, op
welke wijze.
Tot i klaart 1954 ontvingen wij van 290 ban
ken de rekening en balans met bijlagen, een en
ander betreffende het boekjaar 1953.
Ten einde op korte termijn een overzicht te heb
ben van de bedrijfsresultaten van de boeren
leenbanken, is spoedige inzending van de ba
lansstukken zeer gewenst. Zoals bekend, behoeft
hiermede niet te worden gewacht tot rekening
en balans door de algemene vergadering zijn
goedgekeurd.
Hoewel toezending van jaarverslagen zeer op
prijs wordt gesteld, is het toch noodzakelijk, dat
daarnaast de rekening en balans alsmede de
overige jaarstukken op de van de Centrale Bank
verkregen formulieren worden ingevuld en in
gezonden.
De kwalijke erfenis
Toen de tweede wereldoorlog ten einde was en
de bezetters naar hun gehavende haardsteden
waren teruggekeerd, zaten we hier in Nederland
letterlijk en figuurlijk met de brokken. Echte
brokken puin waren er in overvloed, maar er
waren nog andere waarden kapotgeslagen dan
huizen, schuren en bruggendaaronder moet
gerekend worden ons geldwezen.
In de troebele tijden van de Duitse overheer
sing steeg de geldhoeveelheid tot een enorme
hoogte. De vijand pompte het geld in ons eco
nomisch leven ter financiering van zijn „aan
kopen", ter betaling van het onderhoud van de
bezettingstroepen, voor de uitvoering van ver
dedigingswerken, enz. De geldovervloed drukte
zwaar op het economisch en maatschappelijk
leven van ons land. In een gedeelte daarvan
heerste als gevolg van distributiemaatregelen
en loonregelingen nog een zekere orde, doch
daarnaast was er een uitgebreid terrein, waar
door de geldovervloed alle controle op prijzen
en lonen ontbrak. Deze zwarte sector was een
grote belemmering voor de wederopbouw van
het land. De grote arbeidsschuwheid van die da
gen was er een rechtstreeks gevolg van.
Als de Duitsers ons prompt in waardevolle goe
deren betaling hadden gedaan van de vordering
van vier milliard gulden, die uit hoofde van „le-
21 2
veranties" in de bezettingstijd was ontstaan,
zouden we spoedig op een betere basis hebben
gestaan. Dat deden ze echter niet en we weten
nu wel, dat de rekening nimmer zal worden be
taald. Nadat een deel van het Nederlandse volk
nog een tijdje lang zich had warm gemaakt voor
het plan om een flink deel van Duitsland, met
of zonder bewoners, bij ons grondgebied te voe
gen, werden we ten slotte nuchter en kwamen we
tot de conclusie, dat we het verlies hadden te
nemen en dat we ons op eigen kracht uit het
moeras zouden moeten werken.
Het kwam er nu op aan eerst orde te scheppen
in eigen huis. Minister Lieftinck nam de geld-
sanering ter hand. Op 26 September 1945 wer
den alle in omloop zijnde bankbiljetten ongeldig,
banksaldi en spaarrekeningen werden geblok
keerd. Met een paar tientjes aan nieuw geld be
gonnen we een nieuw leven, de geldzuivering
was begonnen.
Er volgden jaren, waarin het geldverkeer onder
worpen was aan een veelheid van voorschriften,
een ware nachtmerrie voor het bankwezen, een
rijstebrijberg van arbeid voor de kassiers van
de boerenleenbanken en hun medewerkers.
Het was uitgesloten het loon- en prijspeil terug-
te schroeven tot het peil van voor de oorlog. Af-
Een nieuw leven beginnen
