fractionele koersverliezen vermocht teweeg te
brengen.
Men kon op de leningvoorwaarden weinig aan
merking maken, omdat deze als gezegd nauw
keurig aansloten bij die van de genoteerde lenin
gen. Toch was er een lichte teleurstelling waar
te nemen. De minister had wel wat royaler kun
nen zijn, aldus de overheersende opinie. Nog
liever zou men hebben gezien, dat niet zo gauw
van het 3^2 rentetype zou zijn afgestapt
een 3 -rentevoet is nooit bijzonder gewild
geweest in welk geval de koers van uitgifte
ter compensatie voor de schatkist hoger had
kunnen worden gesteld. Wordt het proces van
de rentedaling niet onnodig geforceerd en hoe
lang zal dit nog kunnen worden voortgezet, zo
vroegen velen zich ook af
Al deze overwegingen tezamen schiepen een
minder behagel ijk klimaat voor de nieuwe
lening, waarvan het welslagen overigens van het
begin af aan verzekerd scheen. De grote beleg
gende instellingen hebben nu eenmaal geen uit
weg wegens de voortdurende toevloeiing van
beleggingsmiddelen. Deze middelenaanwas wordt
voor de verzekerings- en pensioenfondsen teza
men op rond 800 millioen per jaar geraamd,
waaraan nog ca. 200 millioen moet worden
toegevoegd, die voor rekening van de spaarban
ken komen. En wanneer men nu weet, dat de
netto-kapitaalbehoeften van Rijk en gemeen
ten tezamen voor dit jaar in totaal op ongeveer
één milliard worden geraamd, dan komt men
vanzelf tot de slotsom, dat het geen bijzondere
moeite kan kosten in de overheidsbehoeften te
voorzien, vooropgesteld, dat de geboden voor
waarden nog aantrekkelijk genoeg zijn. Is zulks
niet het geval, dan zal zich dat weerspiegelen
in een terughoudendheid van de geldbezitters,
die zich bij de inschrijving dan zoveel mogelijk
beperking zullen opleggen. Daarvoor kunnen
tweeërlei redenen bestaan. In de eerste plaats kan
het rendement, dat wordt geboden, te laag zijn
naar verhouding tot de rentelasten, die de be
trokken instellingen wij denken hier in het
bijzonder aan het levensverzekeringbedrij f
uit hoofde van haar lopende polisverplichtingen
moeten dragen. En in de tweede plaats zal vrees
voor koersverlies in geval van een stijging van
het rentepeil in een min of meer nabije toekomst
een dergelijke gedragslijn in de hand werken.
Wij hebben hierboven de vermoedelijke behoefte
van de overheidsorganen gesteld tegenover de te
verwachten middelenaanwas der institutionele
beleggers, met name van de levensverzekering
maatschappijen, de pensioenfondsen en de spaar
banken. Intussen heeft de minister van Finan
ciën echter de nadruk er op gelegd, dat de
jongste lening van 300 millioen is uitgegeven,
teneinde een verdere consolidatie, dus een ver
dere omzetting Aan vlottende in gevestigde
staatsschuld, te bewerkstelligen. Het wapen
daartoe heeft de minister in de hand en ook
reeds gehanteerd. Werd vóór de aankondiging
van de emissie de afgifte van schatkistpapier
reeds sterk gerantsoeneerd door niet meer aan
nieuw papier te plaatsen dan aan oude schatkist-
promessen en -biljetten kwam te vervallen, tege
lijk niet het verschijnen van het emissieprospec
tus werd nog een stapje verder gegaan, door
tegenover het aflopend papier in het geheel geen
nieuwe vlottende schuld meer beschikbaar te
stellen. Deze gedragslijn kan desgewenst zo ge
makkelijk worden volgehouden tot de vlottende
schuld precies tot het bedrag van de lening is
afgenomen. oor een deel werd de jongste
daling van het rijkstegoed bij de Nederlandsche
Bank inderdaad ook met dit consolidatie-streven
in verband gebracht. (Voor het andere deel is
de daling veroorzaakt door aflossing van schuld
aan België en Engeland).
Zolang de schatkist over zulke ruime middelen
blijft beschikken, zal de minister van Financiën
de hoogte van de rentestand kunnen blijven be
heersen. Die krachtige positie van de schatkist
is. behalve aan de gestadige toevloeiing van be
lastinggelden, vooral te danken aan het over
schot. dat het handels- en belastingverkeer met
het buitenland nog steeds oplevert, al heeft dat
de laatste tijd een neiging om in te krimpen,
liet bankwezen moet immers voor de tegoeden,
die dientengevolge aangroeien, kortlopende be-
kpsinp- zoeken, omdat men zich niet kan veroor-
loven, daarover rente te vergoeden en admini
stratiekosten te maken, indien daartegenover
ook geen rente-inkomsten staan.
Door de afgifte van schatkistpapier stop te zet
ten, werden de banken nog extra gestimuleerd
tot z.g. voorfinanciering van inschrijvingen op
de staatslening. De Nederlandsche Bank heeft
ditmaal voor het eerst paal en perk hieraan ge
steld, door tot de banken het verzoek te richten,
die voorfinanciering te beperken tot ten hoogste
één jaar. Bij deze termijn kan het rentevoordeel
voor de instellingen, die zich aldus voorschotten
voor de duur van een jaar voor inschrijvingen
laten verstrekken, slechts bescheiden zijn. Een
aanzienlijke rendementsverhoging kon derhalve
op deze wijze niet worden bereikt. Is het rende
ment bij contante inschrijving ca. 3,35 bij
storting na een jaar door aflossing der bank-
voorschotten wordt een rendement van ca.
3,5° verkregen, dank zij het feit, dat de ban-
O O o
203
