En verder
,,De commissie is van oordeel, dat de druk van
de lasten veeleer gezocht moet worden in de
ongunstige financiële constellatie van de bedrij
ven dan in de geheven rente.
Zij ziet de benarde toestand geheel als een ge
volg van het feit, dat de lasten, die men op zich
genomen heeft in een voor de Nederlandse
tuinbouw gunstig tijdperk, bij het tegenwoordig
prijspeil van de producten niet meer door de
opbrengsten gedekt kunnen worden."
Hier ligt dus een duidelijke waarschuwing om
in tijden van hoogconjunctuur voorzichtigheid
te betrachten en niet al te veel af te wijken van
het gezonde bedrijfseconomische liquiditeits
principe om de benodigde permanente kapitaal
behoeften zoveel mogelijk met eigen kapitaal te
financieren.
Op grond van de mogelijkheid van eventuele
vernieuwing van de hypotheken (bij institutio
nele beleggers) en van de soepelheid bij boeren
leenbanken, familie en relaties inzake aflossin
gen (indien deze buiten de schuld van crediet-
nemer achterwege mochten blijven), meent men
te mogen verwachten, dat het hypothecair cre-
diet een semi-permanent karakter zal dragen,
waardoor het bezwaar veel van zijn scherpte
verliest.
Ik hoop voor hen, die het er op willen wagen
(men zal mij toevoegen: zonder wat te wagen
komen wij in het gevoelige tuinbouw- en bloe
misterij bedrijf niet verder), dat alles volgens
plan verloopt en de gunstige toekomstverwach
tingen in vervulling mogen gaan.
Toch meen ik, dat men verstandig doet als richt
lijn aan te houden, dat iedere kapitaalbehoefte
gedekt moet worden door de daarmede overeen
komende soort crediet.
Kiest men een andere mogelijkheid, omdat het
geëigende soort crediet niet te krijgen is of om
dat andere overwegingen hiertoe aanleiding-
geven, clan zal reservering noodzakelijk zijn om
onverwachte moeilijkheden het hoofd te kunnen
bieden.
Ik sta hier niet langer hij stil, maar meen nog de
volgende opmerkingen te moeten maken
i. De duur van de lening moet in overeen
stemming zijn met de productieve levensduur
van de investering. De termijn van een
lening moet nimmer de levensduur van de
investering te boven gaan. In verband met
de conjunctuurgevoeligheid van de bedrij
ven en de economische slijtage (nieuwe vin
dingen) is het aan te bevelen te trachten de
lening iets vlugger af te lossen. (Levensduur
kassen 30 jaar of meer; hangt af van onder
houd; gewenste aflossing 5
liet is gewenst, dat hypothecaire leningen
worden afgesloten, waarbij regelmatige af
lossing mogelijk is of beter nog, waarbij in
beginsel verplichte aflossingen zijn gesteld.
Het gevaar bestaat nl. dat de vrijgekomen
middelen, die niet zouden kunnen worden
afgelost, weer in het bedrijf gestoken wor
den. Het tuinbouw-en bloemisterijbedrijf is
een zinkput voor het geld, dat de kweker
overhoudt, gezien de drang tot expansie, die
hem eigen is.
Als de inkomsten niet besteed worden om uit de
schuld te komen (en dat geldt vooral voor hen,
die onvoldoende eigen kapitaal hebben), dan
worden ze te gemakkelijk besteed voor investe
ringen, die wellicht (op de lange duur) minder
bijdragen tot versterking van de financiële po
sitie dan tot een vermindering van de schuld.
Het kan aanbeveling verdienen iets meer af te
lossen dan vrijkomt uit de investering, daar dit
leidt tot besparing en reservering. Te veel tuin
ders vinden het blijkbaar te weinig zakelijk er.
te kleinzielig om op deze wijze te besparen en
menen meer geld te kunnen verdienen met steeds
verdergaande expansie. Misschien krijgen ze
gelijk als de tijden gunstig blijven, maar het lijkt
me, dat hun kansen op blijvend succes groter
zijn als ze tevens weten te sparen door extra
schuldaflossing. Dit geldt vooral voor dié be
drijven, waarin de verhouding eigen kapitaal tot
leenkapitaal ongunstig is).
ad 2. Solvabiliteitsoverwegingen
Een andere overweging, die geldt bij beoordeling-
van de vraag of men gebruik kan maken van
een bepaalde mogelijkheid van crediet is de
solvabiliteitsoverweging. Deze is vooral van be
lang, omdat ze bepalend is voor de vraag of en
in hoeverre de credietgever bereid is in de kapi
taalbehoefte te voorzien.
De solvabiliteit van een bedrijf houdt in de mo
gelijkheid bij eventuele liquidatie van het bedrijf
de schulden te kunnen betalen. Ze is derhalve
afhankelijk van de verhouding tussen de waarde
van de activa en het leenkapitaal.
Hoewel een credietgever (en vooral een boeren
leenbank) bereid is met de persoon van de lener
rekening te houden, zal hij op grond van de
risico's in het bedrijf en de wisselende conjunc
tuur, de solvabiliteit vanuit het liquidatiestand
punt bezien en dus vooral letten op de zeker
heden, die kunnen worden geboden en ook op de
verhouding eigen kapitaal tot vreemd kapitaal.
189
