Maandelijkse momentopnamen
Iu deze dagen worden bij velen de gebeurtenis
sen van de dertiger jaren weer levend. De land
bouwcrisis begon met een scherpe daling van
de graanprijzen, later kwamen de dierlijke pro
ducten en de tninbouwvoortbrengselen in de
verdrukking. Is wat wij nu beleven een voorspel
van een nieuwe landbouwcrisis? De internatio
nale graanmarkt is zwak, de binnenlandse markt
zo mogelijk nog zwakker. Moet men dit zien
als de lang verwachte reactie op de na-oorlogse
verhoging van de productie?
De vraag, die vele jaren het aanbod heeft over
heerst en die door de Koreaanse gebeurtenissen
tijdelijk versterkt is, begint tekenen van zwakte
te A'ertonen. Dit betreft in de eerste plaats de
granenechter ook in de dierlijke sector zit het
hier en daar niet gemakkelijk.
Half October heeft de regering het stelsel van
de monopolieheffingen opnieuw leven ingebla
zen; aanvankelijk werd begonnen met een hef
fing van 2.op de rogge (plus 55 cent voor
administratieve doeleinden), doch toen dit niet
hielp werd het al spoedig 3.en kwam er ook
een heffing van een gulden op ingevoerde gerst
en haver. En nog zit het met de roggeprijs in
ons land niet goed.
Er is reden voor enig onbehagen, maar voor
lopig ook niet meer dan dat. Men moet in de
eertse plaats bedenken, dat het speciaal de rogge
prijs is, die te wensen overlaat. Rogge is nu
eenmaal een moeilijk artikel. De kosten om het
voort te brengen zijn even hoog of hoger dan
van andere granen, de waardering als veevoe
der is lager. En dan hebben we er eigenlijk ook
rijkelijk veel van geproduceerd. Op vele zand
gronden is het een gewild gewas. De hoge prij
zen van de laatste jaren hebben de roggeteelt,
die weinig risico oplevert en niet veel arbeid
vraagt, nog al gestimuleerd.
uniformiteit door het verschil in uitzettingsmo
gelijkheden, enz. niet mogelijk zal zijn.
Wij adviseren echter dergelijke vergaderingen
eerst te houden indien de factoren, die bij de
rentevaststelling voor het volgende jaar een
grote rol spelen (zoals b.v. de rentevergoeding
van de Centrale Bank), bekend zijn, dus waar
schijnlijk niet vóór begin December. Eerst dan
kan o.i. een vruchtdragend overleg plaats vinden.
In de tweede plaats moet men de tijd van het
jaar in het oog houden. Het komt nog al eens
voor, dat in October van het seizoen de prijzen
betrekkelijk laag zijn en dat later een verbetering
optreedt. Dit jaar zal het bovendien van invloed
zijn geweest, dat door het vrijgeven van de in
voer en het herstel van de termijnhandel er
zaken zijn gedaan, die een ruim aanbod van
buitenlandse voedergranen op de binnenlandse
markt tot gevolg hebben gehad.
Alles overziende zou men mogen stellen, dat er
geen reden is om uit de gebeurtenissen van de
laatste maanden te concluderen, dat de geschie
denis van de dertiger jaren bezig is zich te her
halen. Het is op de wereldmarkt ook anders
gesteld dan vijf en twintig jaar geleden. Meer
dan toen is wat men thans de wereldmarkt noemt
een stortplaats van de kwantiteiten, waarmede
men in het gereglementeerde nationale verkeer
en in het geordende deel van de internationale
goederenruil geen plaats weet. Beziet men b.v.
een artikel als suiker, dan blijkt dat voor de
12 millioen ton, die in de internationale handel
komen, slechts 5 millioen ton onderhevig zijn
aan de directe wisselingen van vraag en aanljod.
De overige 7 millioen ton vallen onder rege
lingen, die b.v. Engeland met Jamaica heeft
getroffen of de Verenigde Staten met Cuba.
Van de wereldtarwe-export valt een belangrijk
deel onder de internationale tarwe-overeenkomst.
Voor voedergranen bestaan weliswaar geen in
ternationale overeenkomstenhier echter wordt
de toestand op de wereldmarkt goeddeels be
paald door de prijsgaranties, die belangrijke
exporterende landen als de V.S. aan de telers
hebben gegeven. Door verschillende oorzaken
moet men dus op de vrije wereldmarkt scherpe
reacties verwachten als de vraag zwak wordt.
Eerder dan met de toestand van 1930 moet
men de huidige situatie vergelijken met die van
de tweede helft van de dertiger jaren, toen ieder
land voor zijn landbouw reeds een bescherming
tegen de ongewisheden van huiten had opge
bouwd. De apparatuur is 11a de oorlog gedeel
telijk op non-actief gesteld of voor andere doel
einden (rantsoenering!) gebruikt. Thans echter
zijn de molens weer op de bekende windrichting
geplaatst.
Onze regering heeft stellig het juiste antwoord
gegeven op de ontwikkelingen van de laatste tijd
Monopolieheffingen
Bezwaren
100
