Het gips is en wordt aangevoerd uit Frankrijk,
Duitsland, Griekenland, Cyprus, Joegoslavië en
Marokko. Ik stel er prijs op de functionarissen,
die voor een juiste distributie hebben zorgge
dragen en de handel, die de aankoop en het
transport heeft verzorgd, te danken voor hun
onvermoeide activiteit om dit project te doen
slagen.
De meesten Uwer weten, dat er veel gerst in het
overstroomde gebied is uitgezaaid. Er was in
Maart-April een grote aarzeling. De Rijksland-
bouwvoorlichtingsdienst is op basis van het
landbouwkundig onderzoek, dat tussen 1944 en
1950 op de geïnundeerde gronden was uitge
voerd, zeer ver gegaan met het adviseren aan de
boeren om toch gerst in te zaaien. Deze adviezen
zijn in het algemeen zeer waardevol geweest.
Zelfs tamelijk zoute percelen hebben dikwijls
nog 1000 kg gerst opgebracht, dat is zo onge
veer 25 van normaal. Ten Oosten van de lijn
Rotterdam - Willemstad - Steenbergen - Bergen
op Zoom en Terneuzen gaf de gerst een normale
of bijna normale opbrengst. De oogstresultaten
zijn vastgelegd en op grond hiervan kunnen de
herstelbewerkingskosten straks worden uitge
keerd. Met verlangen zien de ambtenaren en de
boeren uit naar het moment, dat de Staten-
Generaal het ontwerp van wet op de watersnood-
schade 1953 zullen behandelen. Is de wet een
maal in het Staatsblad afgekondigd, dan kan
Landbouwherstel de vergoedingen voor het
verlorene in het agrarisch bedrijf gaan uitkeren.
De ambtenaren, die registreren en de vergoe
dingen moeten berekenen, zullen daarom in de
komende maanden de getroffenen daadwerke
lijk kunnen helpen door op vlotte en deskundige
wijze de dossiers af te werken. Snel handelen
kan het leed verzachten en het herstel krachtig
bevorderen.
Schelphoek is door Waterstaat gesloten. Nog
een korte tijd en Schouwen kan worden droog
gemalen. Terwijl de Rijkswaterstaat al zijn
krachten inspant om de gaten te sluiten, heeft
Landbouwherstel in samenwerking met de pol
ders, de Provinciale Waterstaat en het Brug-
genbureau van de Rijkswaterstaat, de voorbe
reidingen getroffen voor het droogmalen. Alles
staat startklaarzodra de lekken in de nieuwe
ringdijk bij Schelphoek zijn gedicht, kan met
de eigenlijke droogmaling worden begonnen.
Dit is overigens geen kleinigheid. Er moet on
geveer 120.000.000 kubieke meter water in on
geveer 30 dagen worden uitgeslagen. Hoeveel
dat eigenlijk is? Dertig dagen en nachten ach
tereen 5.000 emmers per seconde. Maar het ge
beurt gelukkig niet met emmers, maar met nood-
gemalen. Rondom Schouwen zijn 35 nood-
bemalingen opgesteld en hiermede hopen we
Schouwen omstreeks 1 November droog te
hebben. Maar Duiveland wordt niet vergeten
zodra het gat bij Ouwerkerk is gesloten en ge
dicht, zal ook hier een tiental noodgemalen
gaan werken. We zullen proberen ook dit ge
deelte van het eiland nog voor de jaarwisseling
droog te krijgen. Het eiland moet snel worden
drooggemalen, opdat de winterregens de grond
nog voor de komende lente voldoende kunnen
ontzilten. Indien deze plannen slagen, kan ook
Schouwen-Duiveland voor een belangrijk deel
volgend jaar weer gerst voortbrengen. Uit deze
woorden moeten de geëvacueerden van Schou
wen-Duiveland niet de indruk krijgen, dat zij na
1 November of 1 December direct weer kunnen
terugkeren. De gaten zullen dan dus hopenlijk
wel dicht zijn,, maar de gevaren nog niet ge
weken. Het droogmalen is in de eerste plaats
nodig voor de ontzilting van de grond. Of
iemand te zijner tijd al of niet mag terugkeren
staat ter beoordeling van de bevoegde autoritei
ten van Rijk, Provincie en Gemeente.
Ten slotte kan ik mededelen, dat een aanvang
is gemaakt met de voorbereiding en uitvoering
van de herverkaveling van Schouwen, Duive
land, Tholen, de polder Waarde en de zak van
Zuid-Beveland, in totaal een oppervlakte van
35.000 ha. Een millioenenplan, dat in de toe
komst van bijzonder belang zal zijn voor de
zwaarst getroffen streken van het rampgebied.
Deze gebieden zullen opnieuw verkaveld wor
den, nieuwe wegen en waterlopen zullen worden
aangelegd, een agrarische bedrijfseconomische
sanering zal worden doorgevoerd, nieuwe boer
derijen op de juiste plaats gebouwd en de drink
water- en electriciteitsvoorziening zo mogelijk
worden verbeterd. Kortom een algemene cul
tuurtechnische en bedrijfseconomische agrari
sche wederopbouw van de eerste orde. Deze
werkzaamheden zullen veel visie en doorzet
tingsvermogen vragen van de technische staf en
de te benoemen herverkavelingscommissie voor
het gehele gebied, alsmede van de agrarische
commissies voor de afzonderlijke streken. Mogen
de hierin te benoemen leden de kracht ontvangen
om leiding te geven aan dit grootse project en
de boeren de noodzakelijke medewerking, die
nu eenmaal nodig is voor het slagen van een
herverkaveling van een orde van grootte, zoals
ons land nog niet heeft gekend.
79
