Tenslotte een vraag, die U vermoedelijk op de
tong ligt
Is de geschetste wijze van financiering van
coöperaties voor de boeren doenlijk?
Dikwijls hoort men de opmerking, dat de boer
het in Nederland niet zou kunnen bolwerken,
als grotere bijdragen voor de kapitaalbehoefte
der coöperatie van hem zouden worden ge
vraagd.
Afgezien van het feit, dat dit argument in het
verleden meer hout sneed dan thans, nu de fi
nanciële positie van de boeren over 't algemeen
aanzienlijk is verbeterd, zij opgemerkt, dat het
ledenkapitaal kan worden gemobiliseerd".
De coöperatie kan er b.v. verhandelbare obliga
ties voor uitgeven, zoals men in Amerika voor
de ledenreserve dikwijls preferente aandelen
uitgeeft. Deze stukken kunnen dan eventueel
verkocht worden of als onderpand voor crediet
dienen.
Zoals U bekend zal zijn, heeft in Nederland
b.v. de C.M.C. voor een gedeelte van het leden
kapitaal verhandelbare obligaties uitgegeven.
Maar afgezien van deze mogelijkheid zou men
wellicht kunnen menen, dat bij toepassing van
het Amerikaanse systeem van de zichzelf ver
nieuwende ledenreserve een aanmerkelijk aan
tal jaren verstrijken moet voordat de leden
reserve zodanige omvang heeft bereikt, dat de
coöperatie zoveel permanente eigen middelen
ter beschikking heeft, dat het oudste gedeelte
der ledenreserve kan worden teruggegeven. Wij
zijn echter in Amerika vele coöperaties tegen
gekomen, waarbij de aanvang van de omwente
lingsperiode in ongeveer 5 a 6 jaar was bereikt
en vanaf dat moment het door de leden (en niet-
leden) gefourneerde geld steeds in die tijd om
liep.
M en is in Nederland geneigd dit te schrijven op
rekening van de grotere financiële draagkracht
van de Amerikaanse boer. Dat is in zijn alge
meenheid onjuist. De kleinere Amerikaanse
boer van het gemengde bedrijf verschilt qua
financiële draagkracht vaak niet zoveel van de
Nederlandse. Weliswaar is de gemiddelde op
pervlakte van de boerderijen in Amerika groter
dan in Nederland, doch de bedrijven worden
veel extensiever gevoerd.
Men moet de oplossing gedeeltelijk hierin zoe
ken, dat de voor de ledenreserve bestemde be
dragen, voorzover zij afkomstig zijn van in
houdingen of opslagen zeer geleidelijk ter be
schikking komen, zodat de financiële huishou
ding op de boerderij er niet door wordt ont
wricht.
Het kardinale punt
Maar het belangrijkste is, dat de Amerikaanse
coöperator meestal verstandig genoeg is om in
te zien,, dat hij, om een juiste vergelijking te
kunnen treffen met de prijzen, welke de con
currentie hem zou betalen of berekenen, het
bedrag waarmede hij de coöperatie financieel
steunt, mede in aanmerking moet nemen. Het
komt er gelijk gezegd op neer, dat de coöpere
rende hoer door geleidelijke kapitaalverschaf
fing in de eerste jaren van zijn lidmaatschap
in plaats van terstond eerst na een aantal jaren,
als de coöperatie het oudste gedeelte der leden
reserve gaat terugbetalen, de voordelen van zijn
coöperatie ondervindt, doch dan ook merkelijk.
Hij is bereid dit tijdstip af te wachten en niet
naar de concurrentie over te lopen, die hem
ogenschijnlijk aanvankelijk meer biedt. Hij is
in het algemeen zeer coöperatie-trouw.
Ik geloof, dat het overbodig is om de vraag te
stellen of de wijze waarop de Amerikaan zijn
coöperatie financiert voor ons leerzaam is. On
getwijfeld is zij dat en wel voornamelijk op de
punten van kapitaalverschaffing door de leden
de wijze waarop dit kapitaal middels het systeem
der voortrollende ledenreserve door de vereni
ging heenloopt, om daarna weer tot de leden
terug te keren en tenslotte de wijze, waarop de
Amerikaan ook niet-leden in de financiering
van zijn coöperatie betrekt.
Het verdient aanbeveling zich er eens op te be
zinnen in hoeverre zulks in Nederland mogelijk
zou zijn.
Het is beslist niet mijn bedoeling om U de ge
middelde Amerikaanse boer ten voorbeeld te
stellen, want slechts een betrekkelijk gering per
centage daarvan coöpereert, hoewel dit percen
tage groeiende is. Doch zij, die coöpereren, doen
dit goed. Zij weten wat coöpereren betekent. Zij
trekken, ook wat de financiering betreft, de
de juiste consequenties van hun coöpereren.
Anders dan in Amerika is in Nederland een
veel groter deel der boeren aangesloten bij coö
peraties. Meestal bij meerdere verenigingen.
Maar lid zijn van een coöperatie en beseffen
welke consequenties coöpereren met zich brengt,
Valt er iets te leren?
281
