Maandelijkse momentopnamen
De veevoederdistributie opgeheven
Op 29 Augustus 1939, toen de Nederlandse
regering, enkele dagen voordat de Duitsers
Polen binnen vielen en Frankrijk en Engeland
Hitier de oorlog verklaarden, de algemene mobi
lisatie van leger en vloot afkondigde, werden
een reeks regeringsmaatregelen bekend gemaakt,
die voor een belangrijk gedeelte betrekking had
den op de voedselvoorziening. Zo werd met
ingang van de eerste mobilisatiedag de vrije
aflevering van veevoeder verboden. Het ver
voer van granen, graanmeel, bijproducten, ge
mengde voeders, kortom alles wat voor vee
voeder kon dienen, mocht in het vervolg slechts
geschieden indien het vervoer gedekt was door
een vervoerbewijs. Het was het begin van de
veevoederdistributie, die bijna 14 jaren zou
duren. Het einde is gekomen op 28 April 19S3.
8 jaren nadat in Europa de vijandelijkheden
werden gestaakt.
Toen de distributie in werking trad was er nog
geen schaarste. Men mocht echter op goede
gronden verwachten, dat de aanvoer van granen
en andere voedermiddelen bij het voortduren van
de vijandelijkheden op moeilijkheden zou stuiten.
Het ging er om met de voorraden zo zuinig
mogelijk om te springen, deze door aanvoeren
van overzee snel te vergroten en intussen ook
maatregelen te treffen om het gebruik van de
binnenlandse oogst onder controle te krijgen.
Toen in Mei 1040 de algehele afsluiting van
ons land een feit werd, liep de regeling reeds
behoorlijk en was een- aanzienlijke voorraad
veevoeder en broodgraan gevormd. Het tijdvak
liggende tussen 1 September 1939 en 10 Mei
1940 was goed gebruikt.
Gedurende de gehele oorlog is de veevoeder
distributie een belangrijk onderdeel van de
voedselvoorzieningsmaatregelen geweest. Er
werd ten slotte niet zo heel veel meer gedistri
bueerd dan wat bijproducten en afvalstoffen.
.Alles wat daartoe dienen kon moest immers
voor menselijke voeding beschikbaar worden
gesteld. Juist echter om dit laatste te bereiken
was de veevoederdistributie een noodzakelijk
complement.
De schaarste heeft in de eerste jaren na de
oorlog nog voortgeduurd. Allengs is echter een
ander element in het spel gekomen. Het was
voor Nederland noodzakelijk de betalingsbalans
sluitend te maken. Eén van de importen waarop
bezuinigd moest worden, was de invoer van
244
veevoeder. Het kernpunt van de Nederlandse
landbouwpolitiek werd de vergroting van de
binnenlandse veevoederproductie. Een prikkel
daartoe was het hanteren van de invoerkraan
en de voortzetting van de distributie, ten einde
dc beperkte import een rechtvaardige bestem
ming te geven. Nog een factor kwam er bij. De
veevoederdistributie opende de mogelijkheid dc
kleine bedrijven, de bron van zorgen voor
iedere landbouwminister, met enige voorkeur te
behandelen en deze in de gelegenheid te stellen
een naar verhouding van de oppervlakte cultuur
grond, iets grotere varkens- en kippenstapel aan
te houden.
De tijd echter kan men niet stilzetten. Wij zijn
thans zover, dat de omstandigheden het prak
tisch onmogelijk maken nog langer de distri
butie te handhaven van artikelen, die ruimschoots
overal te koop zijn. l'it een deskundige beschou
wing, die wij over dit onderwerp onder ogen
kregen, wordt het duidelijk, dat door de over
draagbaarheid van zowel de mengvoeder bonnen
als van de grondstoffencoupures er geen waar
borgen bestaan voor het kanaliseren van de vee-
voederstroom voor bepaalde bedrijven. Zolang
echter de z.g. vrije voedermiddelen een aan
zienlijk hogere prijs deden dan de distributie
voeders, kon men aan het dirigeren van het vee
voeder betekenis toekennen. Deze verhoudingen
hebben vrij lang bestaan bet vorig jaar is daar
in wijziging gekomen: de prijsniveaux van vrije
en gedistribueerde artikelen kwamen veel dichter
bij elkaar te liggen. De prijzen van de vrije
artikelen in het binnenland kwamen sterk onder
de invloed van dalende markten in het buiten
land. Waar 1111 ten slotte onze betalingsbalans
zodanig is verbeterd, dat de importkraan ruim
genoeg kan worden opengezet om aan de be
hoefte te voldoen, is ten lange leste de veevoe
derdistributie, niet zonder langdurig wikken en
wegen overigens, opgeheven.
Pacht- en grondprijzen
Professor 1 lorring (Economisch-statistische be
richten van 8 April 1953) meent, dat de strek
king van het advies, dat de Sociaal-Economische
Raad heeft uitgebracht over het pachtbeleid,
neerkomt op een herverdeling van het geldelijk
overschot van de agrarische productie tussen
pachters en verpachters, waarbij de redelijke
winst" voor de pachter als criterium dient. Ge
volgen voor de prijzen van de landbouwproduc-
