De verdronken
boekhouding
Het artikel trekt daaruit de conclusie, dat het
„spaarvermogen" en liet verzekeringsvermo
gen" na de oorlog globaal dezelfde plaats in
nemen als voordien. Wij achten deze conclusie
belangrijk, omdat men de laatste jaren zo ge
makkelijk vaststelde, dat de spaarbank een deel
van haar terrein moest afstaan aan het verzeke
ringswezen, hetgeen blijkbaar niet het geval is.
Hoe zit dat?
De Japanse Postspaarbank heeft op 85 millioen
inwoners bijna 200 millioen rekeningen. Het
tegoed per rekening bedraagt echter slechts
1/400 van hetgeen gemiddeld op een Ameri
kaanse spaarbankrekening staat. Aldus het blad
„Spaarcommentaar". Zou dus iedere Japanner
Afgezien van persoonlijk leed en materiële
schade heeft de watersnood vérstrekkende ge
volgen, ook bij onze boerenleenbanken. Elders
in dit blad zal men gegevens aantreffen over
onze banken, die in meerdere of mindere mate
getroffen zijn.
Het ergste, dat een boerenleenbank kan overko
men, is in verschillende plaatsen het geval ge
weest, namelijk dat de volledige administratie,
archief en kluis (of brandkast) onder water
kwamen te staan, waarbij het water plus slib
ook de kluizen volledig binnendrong.
Menig kassier zou vrezen, dat hiermede de ad
ministratie wellicht ten dele voorgoed verloren
zou zijn. De oorlogservaring in de Wieringer-
meer had echter reeds het bewijs geleverd, dat
een voorzichtig hanteren en drogen van de ver
dronken boeken en bescheiden een goede lees
baarheid en eventuele reconstructie mogelijk
maakte. Ook thans bleek dit het geval. Drui
pend van het zeewater en volkomen bemodderd
werd al spoedig de boekhouding van een boe
renleenbank bij de Centrale Bank binnenge
bracht. Door het oplossen van de lijm in de
banden en omslagen was het geheel bovendien
glibberig, zodat afspoelen een eerste vereiste
was.
Opnieuw bleek, dat het cartonnagewerk het eer
ste bezweken was, maar dat het papier en voor
al registerpapier met z'n speciale structuur een
behoorlijke resistentie tegen water bezat. Zelfs
is het zo, dat de gedroogde boeken zo nodig
weer konden worden gebruikt. Ook kaartsyste
men van registercarton hielden zich uitstekend.
Ordners waren grotendeels kapot en zwaar ver-
220
2 a 3 spaarrekeningen hebben, alleen al bij de
Post?
Van Leicester tot centrale verwarming
Op 18 Februari werd het nieuwe gebouw ge
opend van de Coöp. Boerenleenbank te De
Meern. Nieuw? Betrekkelijk. Want in hetzelfde
huis heeft de graaf van Leicester gewoond in
het jaar 1587, toen hij de Nederlanders in de
vrijheidsstrijd kwam „helpen". Het oude bui
ten is grondig gerestaureerd tot een modern
bankgebouw met centrale verwarming. In de
grote kelders staan thans de verwarmingsketels
op plaatsen, waar het voorheen misschien ook
wel eens warm toeging.
roest. Vrijwel alle bescheiden waren evenwel
goed leesbaar,, voor zover gebruik was gemaakt
van normale schrijfinkt.
Het gebruik van stempels, ball-point en andere
aniline-inkten had echter overal minstens vlek
ken veroorzaakt. Veelal waren blauwe of paarse
stempelafdrukken vrijwel verdwenen. Ook de
z.g. flauwlijnen, die de drukker in de geldko-
lommen van boeken en kaarten aanbrengt, wa
ren als regel weg, doordat deze inkten zich in
water oplossen, in tegenstelling tot de gewone
zwarte drukinkt.
We hebben hier te doen gehad met het buiten
gewone geval, dat de administratie door water
wordt aangetast, maar ook het daglicht oefent
•zijn invloed uit en ook dan moet geconcludeerd
worden, dat het niet verantwoord is om in be
langrijke stukken gebruik te maken van stem
pels of inkten, die niet voldoende houdbaar zijn
om bewijskracht te blijven leveren.
Een datumstempel op een acte kan door zon of
water volkomen verdwijnen en doordat de stem
pelinkt niet met de papiervezel is verbonden
levert zelfs de belichting met een kwartslamp
niet voldoende resultaat op. Heel anders is het
gesteld met de z.g. documentaire inkt, zoals de
gewone blauw-zwarte schrijfinkt behoort te zijn.
Deze inkt bestaat uit een verbinding van tannine
of galluszuur met ijzersulfaat, waardoor een op
lossing van ijzeroxyde wordt verkregen. Met
enige ondergeschikte chemische stoffen vormt
dit onze schrijfinkt.
De grote betekenis van dit vocht schuilt echter
in het feit, dat het zich al schrijvende verbindt
met de papiervezel en dat onder invloed van
