Financieel overzicht
De ontwikkeling gedurende de eerste maand
van liet nieuwe jaar heeft zich voor de kapi
taalmarkt gekenmerkt door een opmerkelijke
vermindering van de emissie-bedrijvigheid. De
enige openbare gemeentelening, die werd uit
gegeven, was die van Amsterdam. Daarnaast
zijn nog enkele gemeenteleningen ondershands
geplaatst, doch veel zoden heeft dat allemaal
toch niet aan de dijk gezet.
Ook van de zijde van het bedrijfsleven is de
emissie-activiteit gering geweest. Eén enkele
4-obligatielening nl. van de Lijempf, de
Leeuwarder Ijs- en Melkproductenfabrieken,
werd slechts uitgegeven tot een bedrag van
i .750.000,zodat met inbegrip van ge
noemde lening van Amsterdam slechts voor to
taal 11.750.000,op de openbare markt is
opgenomen. Dit bedrag steekt dus wel zeer
pover af bij de tientallen millioenen, welke
maandelijks in het afgelopen jaar werden ge
ëmitteerd.
Na de storm kwam dus ook voor de emissie-
markt een periode van stilte. Deze ontwikkeling
kan aan twee oorzaken worden toegeschreven.
In de eerste plaats valt in dit verband te wijzen
op het feit, dat de financiële positie der geza
menlijke gemeenten in de loop vatr 1952 zo
danig is verbeterd, dat voor de kasschuld van
omtrent één milliard gulden, die aan het begin
van 1952 bestond, tegen het einde van het af
gelopen jaar zelfs een kasoverschot in de plaats
was gekomen. In de tweede plaats moet echter
belangrijke invloed worden toegekend aan de
soepeler houding, welke de centrale overheid,
ongetwijfeld mede juist op grond van de inge
treden verbetering, thans tegenover de ge
meenten heeft aangenomen.
Terwijl nl. sedert April 1951 het voorschrift had
gegolden, dat de gemeenten geen werken meer
in uitvoering mochten nemen alvorens hier
voor lang lopende leningen waren aangegaan,
is het nu weer aan de gemeenten toegestaan
voor zulke doeleinden kort lopende credieten op
te nemen, mits zij er maar zorg voor dragen
dat hun totale vlottende schuldverplichtingen
niet groter worden dan 25 van hun lopende
jaarlijkse uitgaven. Neemt men dan bovendien
nog in aanmerking, dat het vermelde voor
schrift vaak tot gevolg heeft gehad, dat gelden
op lange termijn werden opgenomen tot gro
tere bedragen dan waaraan in werkelijkheid be
hoefte bestond, dan wordt het wel zeer duide
lijk, dat de gemeenten althans tezamen, om
dat zij elkaar onderling door uitlenen van tijde
lijk beschikbare middelen bijspringen in een
ruime jas zitten, die hun in staat stelt het enige
tijd uit te zingen, zonder een nieuw beroep op
de kapitaalmarkt (de markt dus voor lang lo
pende leningen) te doen.
De toestand is derhalve zo geworden, dat de
rraag naar nieuw kapitaal in de risicomijdende
sector van de kapitaalmarkt vrijwel ontbreekt.
Daarentegen is van een vermindering van kapi
taal, dat belegging zoekt in de vorm van vaste
rentedragende fondsen, geen sprake, liet tegen
deel is eerder het geval, zoals duidelijk blijkt
uit de jaarcijfers van de grote banken, die een
vermindering van de credietverstrekking aan
het bedrijfsleven te zien geven, welke gepaard
gaat met een gelijktijdige toeneming van de aan
de banken voor kortere en langere termijn toe
vertrouwde gelden.
Ook van het bedrij fsleven kan dus worden vast
gesteld, dat de kaspositie naar verhouding
beter is geworden, blijkbaar als gevolg van de
geleidelijke afneming van de voorraden. In hoe
verre deze toestand een blijvend karakter
draagt, valt moeilijk te zeggen. Doch de kans,
dat die liquide middelen weer spoedig geheel in
goederenvoorraden zullen worden vastgelegd,
achten wij gering, omdat de grondstoffenprij-
zen nog steeds tot dalen neigen eti de ruimere
voorziening met grondstoffen de spanning op
de prijzen vermindert.
Het voorgaande maakt het duidelijk, dat de
vraag naar risico dragende fondsen het aanbod
daarvan belangrijk moet overtreffen en het kan
dan ook niet uitblijven, dat daardoor grotere
spanningen op de kapitaalmarkt ontstaan, die
zich aftekenen in een aanhoudende stijging van
het algemene koerspeil.
Hiermede is dus de zuiver technische oorzaak
van de vaste stemming op de beleggingsmarkt
belicht. I11 psychologisch opzicht wordt de op
waartse druk" nog versterkt door de gestadige
toeneming van het vertrouwen in de gulden,
in de hand gewerkt door verdere beperkte ver
zachtingen in het controlestelsel van de Neder-
landsche Bank. Aan de éne kant hebben de
banken een grotere armslag gekregen terzake
van de verhandeling van vreemd geld op ter
mijn de dollar en de Belgische franc zijn
179
