van deze beperking zijn de oogst en later ver
kregen werktuigen uitgezonderd.
Opvallend is, dat hoewel Engeland dezelfde
mogelijkheden biedt als Amerika met zijn
chattel-mortgages, het bezitloos zekerheidsrecht
daar niet tot bloei is gekomen. In een door het
Engelse Ministerie van Landbouw in 1927 uit
gegeven rapport over landbouwcrediet wordt dit
opvallende verschil voornamelijk toegeschreven
aan de afkeer van de Engelse boeren van de
publiciteit, die aau de vestiging van het zeker
heidsrecht wordt gegeven. De inschrijving van
een dergelijk zekerheidsrecht in Engeland
bill of sale genoemd wordt door de verschil
lende handelscouranten gepubliceerd en het ge
bruikelijke gevolg is, dat alle andere crediet-
mogelijkheden daardoor worden afgesneden.
Het vestigen van zulk een recht is daarom een
uiterste redmiddel en wordt dientengevolge
slechts zelden toegepastde boeren althans
willen er niet van weten.
Het is wel enigszins wonderlijk, dat het in on
derpand geven van een rijpende oogst of van
vee als weinig eervol, zoiets als een faillisse
ment wordt beschouwd, hoewel het een even
wijze en redelijke handeling kan zijn als het
nemen van een hypotheek. De normale Engelse
boer heeft echter een diepgewortelde afkeer
van publiciteit, speciaal m.b.t. zijn financiële
omstandigheden, en dat vooroordeel doet hem
elk middel van crediet vermijden, waarvan hij
veronderstelt dat het afbreuk zal kunnen doen
aan zijn credietwaardigheid en goede naam.
In hoeverre dergelijke psychologische bezwaren
ook ten onzent zouden verhinderen, dat het recht
tot bloei zou komen, vermag ik niet te beoor
delen. Maar het is een punt van groot belang.
De geheimzinnigheid, welke de Nederlanders
plegen te betrachten over hun vermogenstoe
stand, stemt niet hoopvol. In Nederlands-Indië,
waar de Weeskamer te Batavia buiten de wet
om een register voor bezitloze verpandingen had
ingesteld, bleken zowel de crediteuren, d.w.z. de
banken, als de debiteuren groot bezwaar te heb
ben tegen de openbaarheid van dat register,
welke toen is beperkt tot degenen, die konden
aantonen belang te hebben bij de financiële
positie van een debiteur. In kleine plaatsen
vormde zelfs deze beperkte openbaarheid een
struikelblok voor overneming van de regeling.
In ons land is voorgesteld inzage van de regis
ters slechts te geven aan hen, die een daartoe
door de schuldenaar verstrekte machtiging over
leggen. Ook in Frankrijk is, naar ik reeds mede-
12
deelde, het register slechts in te zien met toe
stemming van de schuldenaar.
In België heeft volgens een wet over de land-
bouwleningen van 15 April 1884 de Caisse Géné
rale d'Epargne et de Retraite en zij alleen
het recht crediet te geven met de oogst en de
landbouwinventaris als onderpand. Dit in een
register te boeken zekerheidsrecht staat achter
bij het voorrecht van de verpachter.
In Zwitserland zijn het bezitloos pandrecht en
de eigendomsoverdracht tot zekerheid uitdruk
kelijk verboden. En een eigendomsvoorbehoud
door een verkoper het beding dus dat de zaak
ook na de afgifte aan de koper het eigendom
blijft van de verkoper totdat de koopprijs vol
ledig is afbetaald werkt evenals in Amerika
slechts tegen derden, als het in een openbaar
register is ingeschreven. In de veehandel echter
is zelfs ook dit voorbehoud geheel ongeldig.
Dit is bepaald ter bescherming van de boeren
en wel om te beletten dat een verkoper bij niet
behoorlijke afbetaling van de kooppriis de ver
kochte dieren kan terugnemen, nadat zij door de
zorgen van de koper aanmerkelijk in waarde
zijn gestegen. Maar ter goedmaking van dit ver
bod bepaalt een ander artikel van het Zwitserse
wetboek en wel art. 885, dat:
,,zur Sicherung von Forderungen von Geld-
instituten und Genossenschaften die von der
zustan digen Behörde ihres Wohnsitzkantons
ermachtigt sind, solche Geschafte abzuschlies-
sen, kann ein Pfandrecht an Vieh ohne Ueber-
tragung des Besitzes bestellt werden durch Ein-
tragung in ein Verschreibungsprotokoll und
Anzeige an das Betreibungsamt." Tot
zekerheid van vorderingen van geldinstituten
en verenigingen die door de bevoegde overheid
van het kanton hunner woonplaats daartoe ge
machtigd zijn, kan een pandrecht op vee zonder
overdracht van het bezit worden gevestigd door
inschrijving in een register en aangifte bij de
Kamer van Koophandel).
Een zekerheidsrecht dus, dat wat de zaak be
treft, beperkt is tot vee en wat de schuldeisers
betreft, tot speciaal toegelaten bona fide crediet-
instellingen. Om te voorkomen dat de boeren
toch nog afhankelijk zullen worden van de vee
handelaren, is in de uitvoeringsverordening
deze credietinstellingen zelfs verboden naast dit
zekerheidsrecht nog- een borgtocht of soortge
lijke zekerheden te bedingen. Immers door zich
borg te stellen en dan de schuld te betalen, zou
een veehandelaar in de rechten van de schuld
eiser treden, dus ook in het bezitloze pandrecht
op het vee.
