i>elijh$e vMow-icvifop
Adempauze
In onze organisatie is in het afgelopen jaar
veel gesproken over de Nederlandsche Bank en
de maatregelen, voortvloeiende uit de bekende
De credietbeperkende maatregelen zijn inmid
dels per i April buiten werking gesteld,, het op
nemen van duur geld bij de Nederlandsche Bank
is niet meer nodig. De gunstige ontwikkeling
van onze betalingsbalans en de omstandigheid,
dat aan de expansie van de credietverlening
door de banken een einde is gekomen, hebben
de Nederlandsche Bank doen besluiten de nood
maatregelen buiten werking te stellen. Men moet
er echter wel op bedacht zijn, dat deze instel
ling met grote nauwlettendheid de monetaire
ontwikkeling blijft gadeslaan en dat zij een
stevige greep op het credietbedrij f van de ban
ken zal willen behouden. De wet, regelende het
toezicht op de credietinstellingen, geeft haar
daartoe vérstrekkende bevoegdheden. Het valt
ie voorzien, dat er eerlang voorschriften zul
len worden uitgevaardigd, die betrekking heb
ben op de liquiditeit van de banken en die gren
zen zullen stellen aan hun activiteit op het ge
bied van de credietverlening. Het zal een hele
kunst zijn deze voorschriften zo te formuleren,
dat zij in harmonie zijn met de bijzondere positie
en taak van de diverse soorten van bankinstel-
1 in gen. Dat kon, ondanks de tegemoetkomende
houding van de Nederlandsche Bank, van de
noodmaatregelen niet gezegd worden. We
hebben nu door de gunstige keer der dingen
enige adempauze gekregen en er kan rustig op
de formulering van voorschriften van meer of
minder blijvend karakter gestudeerd worden.
De Nederlandsche Bank hecht aan credietcon-
tróle wel grote waarde als het er om gaat de
waarde van het ruilmiddel te verdedigen, beslis
sende invloed kan echter met dit wapen niet
worden uitgeoefend. Zo vatten wij althans de
beschouwingen op, die hieromtrent in het pas
verschenen jaarverslag der Bank over 1951 te
liet komt nog dikwijls voor, dat de goedkeu
ring van de algemene vergadering niet ge
vraagd is.
Men vergete deze formaliteit niet, ten einde
later onaangenaamheden te voorkomen.
lezen staan. De president stelt in zijn verslag
de vraag aan welke oorzaken de golfbeweging
van de economische gebeurtenissen in 1951
moet worden toegeschreven. Waren het slechts
internationale, van buiten komende invloeden,
die deze verandering veroorzaakten? W as het de
psychologische invloed van het verloop van de
internationale goederenprijzen, die van medio
1950 tot medio Februari 1951 zeer sterk waren
opgelopen, maar die daarna eerst langzaam en
van begin Mei af een snelle daling te zien
gaven? Was het het moedige en ingrijpende
regeringsprogramma, dat door het in Maart
1951 opgetreden nieuwe kabinet werd aange
kondigd en ten dele onmiddellijk tot uitvoering
werd gebracht, met zijn doelstelling van langs
financiële weg te bereiken verbruiks- en inves
teringsbeperkingen en de aan dit programma
aansluitende actieve disconto- en credietpolitiek
van de Nederlandsche Bank, die reeds in Sep
tember 1950 was ingeluid, welke de omslag in
de ontwikkeling van de verschijnselen teweeg
bracht
Of waren het wellicht andere, meer in het ver
borgen werkende en uit de eigen ontwikkeling
van het bedrijfsleven voortkomende krachten,
die onafhankelijk van wat in het buitenland ge
schiedde en onafhankelijk ook van het ingrijpen
van de overheid of de centrale bank, onafwend
baar tot een omslag moesten leiden, zoals 1111
eenmaal na elke aankoophausse een verzadi-
gingsmoment moet optreden, al ware het slechts
omdat de middelen ter financiering gaan ont
breken
Het verslag geeft ook een antwoord op deze
vragen. Dit kan hier niet in zijn geheel worden
opgenomen. De vraag of het regeringspro
gramma van Maart 1951 het tot dusver bereikte-
herstel heeft mogelijk gemaakt, moet tegelijk
met ja en neen beantwoord worden. Ja, in zo
verre, dat door het regeringsprogramma be
reikt is, dat de Staat ondanks de verhoogde
militaire lasten voor de eigen dienst in de meer
uitgebreide zin geen beroep heeft behoeven te
doen op geldcreatie. Ja, eveneens in zoverre
de in het regeringsprogramma bevestigde
restrictieve credietpolitiek van de Nederland
sche Bank ertoe heeft bijgedragen, dat de cre-
dietexpansie binnen enge grenzen bleef.
Vragen
Antwoorden
