geld-politiek, die de beleggers van de obligatie-
markt heeft vervreemd.
Nu poogt men ze daar terug te lokken met
premieleningen. Hoe aantrekkelijk deze voor
velen met een kleinere beurs de stukken zijn
100.groot ook mogen zijn, de beleg
gende instellingen (spaarbanken, pensioenfond
sen, levensverzekeringsmaatschapijen), die op
geregelde hoge rente-inkomsten aangewezen zijn
en niet met een rente van 2j4 's jaars kunnen
volstaan, zullen dit spel niet kunnen meespelen.
E11 van hen moeten de grote investeringskapi
talen komen.
Het financieringsvraagstuk zal daarom ook op
deze wijze slechts weinig nader tot zijn oplos
sing kunnen worden gebracht. Voorzover de
intekenaren geen nieuw geld op tafel leggen,
doch eenvoudig middelen aan hun bank ont
trekken, moeten daaruit weer spanningen op de
kapitaalmarkt voortvloeien, die zich in een
koersdruk op de beleggingsmarkt zullen weer
spiegelen. Want in wezen heeft het aan de bank
toevertrouwde geld reeds zijn bestemming ge
vonden, hetzij door aanwending in het bedrijf
(bij ons de eigen landbouw), hetzij in staats
fondsen of anderszins. Onttrekkingen op grote
schaal, die tot verkoop van staatsfondsen leiden,
doen de koersen daarvan dalen en de rente dus
indirect stijgen. Op de gevaren, die aan lang
durige onttrekking van bankgeld voor de reke
ninghouders verbonden kunnen zijn, werd trou
wens reeds ter anderer plaatse in ons vorig
nummer in verband met het geleur voor
woningbouwgeld al gewezen.
1 let is moeilijk te voorspellen hoe groot de aan
trekkingskracht van de premielening op de
massa zal zijn, al lijkt het wel waarschijnlijk
- en hierin zit ongetwijfeld een winstpunt
dat kleinere luiden, die anders nooit op een
lening zouden hebben ingetekend, zulks thans
wel zullen doen. Uit algemeen economisch oog
punt zouden wij het evenwel niet kunnen be
wonderen, indien deze methode op grotere
schaal duurzaam zou worden gevolgd, althans
niet zolang de attractie van de loten wordt mis
bruikt tot het aantrekken van gelden tegen een
lagere dan de gangbare rente. In dat geval
wordt immers dé financiering ten dele opge
bouwd op een maatschappelijk te laag rente
niveau en wordt op den duur niet verzekerd,
dat het geld zijn nuttigste aanwending vindt.
Er ontstaan dientengevolge in letterlijke zin
scheve verhoudingen. Dat kunnen wij trouwens
nu reeds waarnemen. Zo komt Apeldoorn met
een 4 %-lening, die elke inschrijver van
20.000.-het recht geeft tot aanwijzing van
een nieuwe woning-gegadigde, terwijl aan
kleinere coupures een bij loting te verkrijgen
woon recht is verbonden. Te vrezen valt, dat
hierbij misbruiken zullen insluipen, die ertoe
leiden, dat de oorspronkelijke obligatiehouder
in werkelijkheid veel meer dan 4 rente kan
maken. Interessanter is nog de emissie van een
semi-overheidsinstelling als de Prov. Noord
brabantse Electriciteitsmij. te 's Hertogenbosch
Nadat 1 millioen reeds onderhands op emissie-
voorwaarden was geplaatst, kon op 23 October
worden ingeschreven op 4 millioen obligaties
a 100 die een gemiddelde looptijd hebben
van 12)4 jaar. Merkwaardig is zowel het rente-
type het is de eerste 4^2 %-lening, die sedert
vele jaren wordt uitgegeven als het feit, dat
dit geschiedt ten laste van een openbaar nuts
bedrijf, welks aandelen zich vrijwel geheel in
handen van de provincie Noord-Brabant bevin
den. De overheid levert aldus in feite zelf het
bewijs, dat thans voor 4 in geen geval mid
delen verkrijgbaar zijn.
Hoe gedwee geldnemers thans geworden zijn,
illustreert nog de bepaling, dat de lening eerst
na 1 December 1961 vervroegd aflosbaar is,
zodat de inschrijvers ten minste 10 jaar, behou
dens normale uitlotingen, op 4^2 rente zullen
kunnen rekenen.
Met belangstelling mag men afwachten, welke
consequenties overheid en bedrijfsleven uit het
resultaat, verkregen met deze 4% %-lening,
zullen trekken.
26 Apr.
28 Mei
25 Juni
26 Juli
28 Aug.
24 Sept.
22 Oct.
98 'A
97
95
89
92"/i.
94
3'A
92 TA
88 y4
88 V4
87 V„
81 v,
87 74
9231A=
89 3A
89 V8
87 7/a
80 v16
85 3A
85 V,.
92 7«
90 7S
90 Vs
88 7S
83 V2
88 7S
87 V„
89
89 V,
87 v8
81 v4
88
86 V
93 y>«
90 V18
893732
85
87'V,.
91
87
89 V8
87 v2
80 v,
85 8A
85 v*
98 v4
97
97 7*
70 y2
74
72
66 v,
71 y«
70 V,«
89
88
90
89 V«
83
88 7j
87 v,
Datum
3'/2
Nederland 1951
96 V16
Nederland 1950
84"/ UI
33'/2
Nederland 1947
3
Nederland 1962/64
met belast.fac.
3
Grootboek 1946
917/,n
3
Investeringscert.
90 Via
90
3
Nederland 1937
3
$-lening 1947
100 y„
100
IOO 7,e
IOI 7,„
2%
N.W.S.
75 318
3
Indië 1937 A
25