Het verlies aan cultuurgrond
Uitbetaling van hypothecaire voorschotten
Door het Centraal Bureau voor de Statistiek
is een onderzoek ingesteld naar het verlies
aan cultuurgrond door woningbouw, wegen
aanleg, industrieterrein en andere doeleinden.
Het onderzoek had betrekking op de periode
i Mei 19451 Januari 1950.
De resultaten van het onderzoek wijzen uit,
dat in genoemd tijdvak 11.225 ha grond in
gebruik werd genomen voor burgerlijke doel
einden. Hiervan werd 9.394 ha of 83% ont
trokken aan cultuurgrond, 502 ha aan bos en
1.329 ha aan overige gronden,. De grootste
onttrekkingen aan cultuurgrond vonden plaats
in de provincies Noord-Brabant, Zuid-Holland
en Noord-Holland. Bij de totale, 11.225 ha
grote, onttrekking van grond voor civiele
doeleinden kwam 1.840 ha voor rekening van
vestiging van industrie- en handelsterreinen,
2.086 ha voor sport- en ontspanningsterreinen
en 2.586 ha voor aanleg van wegen e.cl. ter
wijl de bouw van woningen, scholen, kerken
en dergelijke met 4-712 ha als grootste „ver-
slinder" van grond en daarmede van cultuur
grond kan worden gebrandmerkt. Bij een
aanwas van de bevolking in die periode ten
bedrage van ruim 806.000 inwoners betekent
dit, dat per hoofd van de bevolkingsaanwas
1,40 are in gebruik is genomen, waarvan
1,17 are aan cultuurgrond.
Uit een vergelijking van het aantal woningen,
dat in de periode van 1 Mei 19451 Januari
1950 is gebouwd, met de oppervlakte van de
grond, voor woningbouw in gebruik genomen,
blijkt, dat de dichter bevolkte gebieden zuini
ger met grond handelen dan die, waar meer
grond ter beschikking is.
In het kalenderjaar 1950 werd ruim 4.100 ha
cultuurgrond in gebruik genomen voor niet-
agrarische doeleinden. Hiervan bedroeg de
oppervlakte, bestemd voor de bouw van wonin
gen, 60%, voor de aanleg van straten, wegen
e.d. 20%, voor industrie- en handelsdoeleinden
11 en voor de aanleg van sport- en ontspan
ningsterreinen 9 °/o.
Bij het opmaken van de verlies- en winstreke
ning met betrekking tot de cultuurgrond blijkt
uit de aan het Centraal Bureau voor de
Statistiek verstrekte opgaven, dat in de periode
van 1 Mei 1945 tot 1 Januari 1950 aan een
oppervlakte van ongeveer 13.500 ha een andere
bestemming dan voor land- en tuinbouw wercl
gegeven, hetgeen 6,4°/00 van het totale in het
jaar 1945 beschikbare areaal cultuurgrond
uitmaakt.
Tegenover dit verlies staat echter ook een
aanwinst door verschillende cultuurtechnische
werken als inpoldering, drooglegging, ontgin
ning, e.d., welke over de genoemde periode
ongeveer 18.200 ha cultuurgrond omvat, onge
rekend de oppervlakte cultuurgrond in de
Noordoostpolder, welke in 195° 42.000 ha
groot was.
Bij het passeren van een notariële akte, waar
bij een door hypotheek verstrekt voorschot
verstrekt wordt, komt somtijds de onjuistheid
voor, dat in de akte ten onrechte vermeld
wordt, dat het schuldig erkende bedrag ont
vangen is, terwijl in werkelijkheid de betaling
van dit bedrag eerst geruime tijd na het ver
lijden van de akte plaats vindt.
Het gevolg van een dergelijke gang van zaken
is, dat er feitelijk geen geldlening tot stand
gekomen is en dat het door de „debiteur" ver
leende recht van hypotheek evenmin gevestigd
werd, daar er geen rechtsgeldige geldlening
was. Deze nietigheid wordt niet opgeheven
door de latere geldverstrekking, waardoor een
nieuwe lening tot stand komt, voor welke niet
alleen geen schuldbekentenis bestaat, doch
waarvoor ook geen hypothecaire zekerheid is
gegeven.
Kr dient dus de hand aan te worden gehouden,
dat de uitbetaling geschiedt, wanneer de akte
gepasseerd wordt. In verband hiermede is het
raadzaam het passeren van dc akte ten kantore
van de bank te doen plaats vinden. De beide
verrichtingen, het verlijden van de akte en de
uitbetaling van het geld, vallen dan samen.
Het bovenstaande geldt uiteraard niet voor een
in gedeelten te verstrekken voorschot (een z.g.
bouwhypotheek)
Soms gebeurt ook wel het tegenovergestelde,
n.1. dat het geld ter beschikking wordt gesteld,
terwijl eerst later wordt overgegaan tot hypo
theekstelling. Het gevaar bestaat dan, dat bij
tussentijds faillissement de bank geen zekerheid
16
