Ontwikkeling der coöperatieve gedachte in Israël
Over bovenstaand onderwerp troffen wij in
liet te Deventer verschijnende blad „De Sociale
Verzekeringsgids" een beknopt overzicht aan
van de coöperatie in Israël. ij ontlenen aan
dit artikel het volgende:
Op het ogenblik bestaat er waarschijnlijk geen
land ter wereld, waar de coöperatieve gedachte
zo stelselmatig in praktijk wordt gebracht als
in Israël. Zonder ook maar in het minst een
waarde-oordeel te willen suggereren over de
vormen van coöperatie, zoals deze in Israël
thans bestaan, kan een kort overzicht van die
vormen toch van belang zijn ter beoordeling
van de huidige ontwikkeling van dit sociaal-
economisch systeem.
Om bij de toporganisaties te beginnen is daal
de Ylgemene Federatie voor Joodse Arbeid, een
toporganisatie van alle coöperaties. Uit deze
toporganisatie is gegroeid een centraal econo
misch instituut, het Algemeen Coöperatieve
Arbeidersverbond, met als doel het overkoe
pelen van alle arbeid in coöperatieve zin in
Israël.
De beide bovengenoemde zijn de twee mantel
organisaties. die van zo groot belang zijn, dat
een verkiezing ervoor minstens evenveel belang
stelling en agitatie verwekt als die van een
parlement.
Enkele grote coöperatieve lichamen, die aldus
overkoepeld worden zijn:
ide verbruikscoöperatie, waarvan meer dan
een derde der bevolking lid is
de verkoopcoöperatie van landbouwproduc
ten, daarin begrepen coöperatieve zuivel
fabrieken en winkels voor zuivelproducten;
drie centrales voor de overkoepeling van de
hierna te noemen drie vormen van land
bouwcoöperaties
4. de centrale voor het vestigen van landbou
wers
thans tijd is in verzet te komen tegen het wets
ontwerp voor toezicht op de banken-
De afgevaardigde van Marrum meent, dat het
maximum voor bedragen, waarover een hogere
rente kan worden vergoed, dient te vervallen.
Nadat deze sprekers zijn beantwoord,, sluit de
heer Lindenbergh de vergadering.
5. de dienst voor publieke werken en huizen
met ongeveer 8000 arbeiders
6. de ziekteverzekeringmaatschappij
7. de dienst voor huisvesting, een lichaam, dat
juist in Israël met zijn continue stroom van
immigranten van groot belang is
8. de centrale credietbank voor alle coöpera
tieve ondernemingen
9. de centrale voor opvoeding, omvattend
onderwijs, sociale en culturele opvoeding.
I let is gemakkelijk in te zien, dat de mantel
organisaties, de Algemene Federatie voor
Joodse Arbeid en het Algemeen Coöperatieve
Arbeidersverbond, die het gehele bovenge
noemde complex van coöperatieve bedrijven en
diensten omvatten, inderdaad zeer belangrijke
en invloedrijke lichamen zijn.
Zoals reeds vermeld bestaan er drie vormen
van coöperatieve landbouworganisaties. Bij
alk drie geldt ten aanzien van het grondbezit
hetzelfde: de grond is nati aal bezit. Er i
dus geen enkele vorm van landbouwcoöperatie,
die grond kan bezitten.
De eerste vorm is wat men zou kunnen noemen
een coöperatie op collectivistische grondslag.
Er bestaat bij deze vorm geen privé-bezit. Over
het algemeen zal deze vorm weinig attractie
hebben voor het meer individualistisch gestruc-
tueerde West-Europa. Afgezien van politieke
inzichten moge men niet vergeten, dat de
meeste immigranten als niets bezittend in Pa
lestina aankomen en dat de bodem in Palestina
verre van vruchtbaar is op vele plaatsen. Houdt
men deze twee factoren in het oog, dan kan
men groot respect hebben voor hetgeen in deze
coöperaties door mensen is gepresteerd met
opoffering van zeer veel, wat de Westeuropese
mens als onmisbaar beschouwt. De hierboven
beschreven vorm van landbouwcoöperatie wordt
gevormd door de samenstellende delen, de
eigenlijke landbouwkolonies, waar de collecti-
vistisch-coöperatieve gedachte in praktijk wordt
gebracht en waar zich de sociale en culturele
consequenties het duidelijkst doen gevoelen.
Verder bestaan er nog twee andere vormen van
landbouwcoöperatiede coöperatieve dorpen
van kleine zelfstandige boeren, die voor in- en
verkoop coöperatief georganiseerd zijn en de
collectivistische dorpen, waarin ieder gezin een
1 5
