schatkist blijft dan ook uiterst moelijk, vooral,
indien verdere overboekingen van geblokkeerde
Marshall-gelden naar het vrije tegoed van het
Kijk bij de Xcderlandsche Bank nog lang op
zich laten wachten.
De koersen op de staatsfondsenmarkt zie
staatje hebben thans een dieptepunt bereikt,
dat na de oorlog nog niet was voorgekomen.
Deze ontwikkeling is des te opmerkelijker, om
dat aangenomen moet worden, dat ten minste
70 f van de staatsschuld zich tegenwoordig in
handen van de grote beleggende instellingen be
vindt, die niet licht tot verkoop overgaan, wan
neer zij een aanzienlijk verlies moeten nemen.
Den uitzondering moet in dit verhand thans
misschien worden gemaakt voor de spaarban
ken, die door de opvragingen van inleggers ge
stadig onder druk worden gezet. Ioch is er
van bijzonder omvangrijk aanbod op de staats-
fondsenmarkt geen ogenblik sprake geweest.
Doch de gebruikelijke kopers lieten verstek
gaan, terwijl de semi-rijksinstellingen, die op de
nieuwe staatslening inschreven, voorlopig waar
schijnlijk wel hun kruit hebben verschoten.
Ten slotte zal natuurlijk een punt worden be
reikt, waarop vraag en aanbod op de staats-
fondsenmarkt min of meer met elkander in
evenwicht zullen zijn, doch het is moeilijk te
voorspellen, hoe ver de ingezette daling nog zal
moeten voortgaan, vóórdat dit evenwichtspunt
bereikt is.
De positie van de beleggingsmarkt is bijzonder
kwetsbaar geworden als gevolg van de disconto
verhoging, waartoe de Xederlandsche Bank
volkomen onverwacht onmiddellijk 11a de mis
lukte emissie van de 3V* staatslening is over
gegaan.
Dit besluit is genomen om aan creclietoverheve-
ling van het particuliere bankwezen naar de
circulatiebank bij voorbaat de pas af te snijden,
liet officiële banktarief is daartoe zó hoog ge
maakt, dat de banken slechts bij uiterste nood
zaak bij de Xederlandsche Bank zullen aanklop
pen. Aldus draagt de Xederlandsche Bank naar
vermogen bij tot liet intomen van de inflatie.
Want haar tariefsverhoging slaat noodzakelijk
op de tarieven van alle banken terug, die op
zakelijke gronden toch rekening moeten houden
met een zodanige credietbehoefte, dat zij wel
van het dure crediet der circulatiebank gebruik
moeten maken.
Aldus vervult de Xederlandsche Bank thans
weer de economische functie, die haar van
nature toekomt. Zij maakt het lenen van geld
zo duur, dat handel en bedrijfsleven gedwongen
worden, hiervan slechts een spaarzaam gebruik
te maken. Aan de andere kant prikkelt de
hogere rente op banktegoeden ook particulieren
tot grotere spaarzaamheid. Aldus kan deze poli
tiek in belangrijke mate bijdragen tot verster
king van het vertrouwen in de gulden.
Dat de eigen reserves der banken thans in zo
geringe mate opgewassen zijn tegen de crediet-
behoeften van het bedrijfsleven, is vooral te
wijten aan het beslag, dat het Rijk op de kas
middelen legt door de banken te verplichten,
ongeveer twee derden van haar middelen (ge
makshalve houden wij ons nu maar aan de
regel, die op grond van de nieuwe credietvoor-
schriften het meeste wordt toegepast) in schat
kistpapier vast te leggen. Die verplichte beleg
ging in schatkistpapier schommelt op en neer
mèt de omvang van de gelden, die aan de ban
ken zijn toevertrouwd. Aldus heeft het Rijk
dus tevens zijn vlottende schuld goeddeels
v eilig gesteld, nadat deze onder de invloed van
de grotere credietbehoeften van het bedrijfs
leven voortdurend was verminderd. Toch is het
uitstaande bedrag aan schatkistpapier sedert
1 Januari jl. nog verder ingekrompen en wel
met rond 360 millioen, waarbij geen rekening
is gehouden met de vermindering van de kort
lopende staatsschuld ingevolge omzetting in de
nieuwe 3J/2 -lening, ondanks het feit, dat de
bedoelde dekkingsvoorschriften op genoemde
datum van kracht zijn geworden.
De grote vraag is nu, op welke wijze het Rijk
dit jaar verder in zijn geldbehoeften zal voor
zien. De minister heeft te kennen gegeven voor
het tekort ad rond 250 millioen, waarmede de
begroting 1 <>5t na de aangekondigde bezuini
gingen nog sluit, te willen lenen. Het moet
echter ten zeerste worden betwijfeld, of de be
nodigde middelen kunnen worden verkregen
door opvoering van het bedrag", dat thans aan
schatkistpapier uitstaat, zo lang voor dit kort
lopende papier nog het goedkoop-geld-gamma
(ij/2 °/o voor jaarpapier) wordt gehandhaafd.
Want terwijl de banken, teneinde zo w einig mo
gelijk bij de circulatiebank in het krijt te moeten
gaan staan en het bedrijfsleven zoveel mogelijk
van crediet te voorzien, niet meer van het schat
kistpapier willen aanhouden dan waartoe zij
zoals uiteengezet zijn verplicht, zullen de aan
haar toevertrouwde gelden zich in de naaste
toekomst waarschijnlijk in dalende lijn blijven
bewegen. Ten eerste maakt de reeds bestaande
kapitaalschaarste zulk een ontwikkeling waar-
11
