>elijkje cn
De kabinetscrisis, die wel zo lang geduurd
heeft, dat menigeen zich begon af te vragen of
er niet al te veel kostbare tijd, nodig om orde
op zaken te stellen, verloren ging, beeft in ieder
geval bet voordeel gehad, dat onze economische
en financiële noden in het centrum van de be
langstelling zijn getrokken en dat de maatrege
len, die bet nieuwe kabinet aanstonds beeft
genomen, niet als donderslagen uit heldere
hemel zijn gekomen.
,,Wij moeten ons tijdelijk beperkingen opleggen
om de moeilijkheden, waarvoor wij staan, te
overwinnen en om straks weer te kunnen voort
gaan op de weg omhoog, die wij sedert de be
vrijding zijn opgegaan", aldus het slot van de
regeringsverklaring. Niet een milliard per jaar,
maar gedurende vier jaren nog ieder jaar 500
millioen gulden extra, zal voor de defensie
nodig zijn; voorlopig moeten we 10% van het
nationale inkomen aan de bewapening besteden.
De kloof tussen in- en uitvoer moet worden
verkleind door beperking van verbruik en inves-
te kunnen beschikken nog veel groter geworden.
De 20e van iedere maand toch moet aan de
Nederlandsche Bank een opgave worden ver
strekt van het voorschot, dat de banken de ieder
daarop volgende maand moeten opnemen, waar
bij tevens de verzamelbalans der aangesloten
banken moet worden ingeleverd.
Nu bepaalt de Algemene Vergunning 40D o.m..
dat de boerenleenbanken de maandsaldibalans
vóór de 15e van iedere maand moeten inleveren.
De moeilijkheid voor ons is nu, dat het vrijwel
ondoenlijk is 0111 in de periode van de 15e tot
de 20e van iedere maand de saldibalansen te
controleren, over eventuele verschillen te corres
ponderen, de balansen in ti schrijven en vervol
gens de berekeningen van de credietruimte en
het (eventuele) op te nemen voorschot te maken.
Voorheen mochten wij de balansen van vrijwel
alle aangesloten banken vóór de 10e van iedere
maand ontvangen. Waar de balansdrukte nu
weer bijna achter de rug is, verzoeken wij in
het belang van een vlotte afwerking de boeren
leenbankmaandstaten uiterlijk de 10e van iedere
maand in te leveren.
VïAVMCVï
teringen. Omtrent de investeringen wordt ge
zegd, dat ons land in de laatste tijd een vijfde
gedeelte van het nationale inkomen heeft be
steed aan herstel van wat verwoest werd en aan
zorg voor de toekomst. De oorlogsverwoestin
gen en onze snel groeiende bevolking dwongen
ertoe. Er zijn misgrepen voorgekomen, maar,
aldus de regeringsverklaring, in het algemeen
kan worden gezegd, dat productie en verkeer,
werkgelegenheid, huisvesting, onderwijs en
volksgezondheid er mede gediend zijn geweest.
Thans zal beperking nodig zijn, provinciën, ge
meenten en semi-publieke lichamen zullen hier
bij hebben voor te gaan. Particuliere investe
ringen zullen indirect druk ondervinden van de
ook uit andere oogpunten onvermijdelijke ver
hoging Aan belastingen. Ook kapitaalschaarstc
als gevolg van credietcontróle en van het plaat
sen van consolidatie- en defensieleningen zal
tot zorgvuldige selectie der investeringen en
zuinig gebruik van kapitaal dwingen. In be
paalde gevallen zal zo nodig rechtstreeks in
vloed worden uitgeoefend.
De 500 millioen gulden, die vier jaar lang extra
voor de defensie moet worden besteed, zal
voor de helft verkregen worden uit belastingen
en voor de andere helft uit leningen. Het ligt
in de bedoeling spoedig voorstellen in te dienen
tot verhoging van de vennootschapsbelasting en
van de inkomstenbelasting naar de maatstaf
van de winst, van de omzetbelasting op minder
noodzakelijke artikelen, de omzetbelasting bij
de groothandel en van de motorrijtuigenbelas
ting. De mogelijkheid van een overwinstbelas
ting wordt onderzocht, terwijl nog andere be
lastingen in overweging zijn. Tegelijkertijd zal
de fiscale winstvaststelling in overeenstemming
worden gebracht met redelijke bedrijfsecono
mische overwegingen. De regering verklaart
verder, dat zij op de begrotingen bezuinigingen
ten bedrage van 150 millioen gulden zal aan
brengen.
Dan wordt nog het netelige vraagstuk der sub
sidies op levensmiddelen behandeld. Tiet zal niet
te voorkomen zijn, dat de prijsstijgingen op de
wereldmarkt doorwerken op bepaalde levens-
middelenprijzen, die tot nu toe door de toege
kende subsidies constant werden gehouden. De
noodzakelijkheid hiertoe vloeit mede voort uit
De regeringsverklaring
4
