UIT DE PRAKTIJK
vroeger of later via het verplicht opnemen van
voorschotten op speciale rekening bij de Neder-
landsche Bank tot verhoging van de voor alle
credietnemers geldende rente. Hoe meer deze
stÜS'ng der rente nu veroorzaakt wordt door
uitbreiding van de credietverlening huiten de
landbouw, des te verder blijkt de betrokken
bank zich van haar oorspronkelijke taak te heb
ben verwijderd.
Het devies der boerenleenbanken zal dan ook
moeten zijn: de nog beschikbare credietruimte
moet in de eerste plaats ter beschikking komen
van het landbouwbedrijf in de ruimste zin van
het woord.
Wat buiten de nieuwe regeling valt
Beleggingen der banken vallen buiten de be
palingen van de nieuwe algemene vergunning
40 I). Wat wordt in dit verband onder beleg
gingen verstaan?
In de eerste plaats de aankoop van effecten ter
belegging. Verder verschillende soorten van
leningen, nl. die aan provincies, gemeenten en
waterschappen, aan semi-overheidslichamen en
leningen met overheidsgarantie aan instellingen,
alle met een looptijd van meer dan een jaar.
Ook leningen aan rechtspersonen met een loop
tijd van 10 jaar of langer.
De deelnemingen der aangesloten banken in alle
bovengenoemde leningen vallen eveneens buiten
de nieuwe regeling.
Ten slotte vallen ook alle vaste hypotheken bui
ten de algemene vergunning 40 D.
Het bovenstaande wil echter niet zeggen, dat de
banken haar beleggingen nu maar ongehinderd
kunnen uitbreiden. Iedere bank toch zal er zelf
zoveel mogelijk zorg voor moeten dragen een
voldoende liquiditeit te bewaren. Ter bevorde
ring van dit doel is indertijd door de Centrale
Bank de z.g. dispensatieregeling ingevoerd.
Rekening houdend met de grenzen,, welke nu
eenmaal ten behoeve van een voldoende liquidi
teit dienen te worden gesteld, zal het echter
voor verschillende der aangesloten banken nog
mogelijk zijn hun beleggingen uit te breiden,
zonder gelden op te nemen op de speciale reke
ning bij de Centrale Bank tegen 3/2
Tot goed begrip van zaken zij hier nog opge
merkt, dat de Centrale Bank verplicht is om
voor het totaalbedrag, dat de aangesloten banken
bij haar op speciale rekening moeten opnemen,
zelve een voorschot op te nemen hij de Neder-
landsche Bank, eveneens tegen 3^2
Uit het bovenstaande blijkt wel, dat de door de
Nederlandsche Bank betroffen regeling beoogt
de credietverlening door het bankwezen te be
perken. In plaats van de tot dusverre door de
Nederlandsche Bank toegepaste kwalitatieve
credietcontröle (dit was een controle op ieder
boven een bepaald maximumbedrag te ver
strekken crediet) is nu gekomen een kwantita
tieve credietcontröle (een controle derhalve op
de totale credietverlening van iedere bank).
Het scheppen van geld door de banken (zij
openen credieten en staan toe over deze credie-
ten te beschikken, zowel door middel van over
schrijving als door het opnemen van contanten)
dient in het belang van onze gehele maatschap
pelijke samenleving door de Nederlandsche
Bank te kunnen worden beïnvloed, ten einde
mogelijke inflatie te voorkomen. De thans door
de Nederlandsche Bank getroffen regeling heeft
de bedoeling de hierboven aangeduide beïnvloe
ding mogelijk te maken. En dit kon slechts ge
schieden door een grens te stellen aan de vrij
heid voor de banken om geheel naar eigen in
zicht crediet te verlenen.
•V paarfacil i feiten
In de Octoberuitgave van
„Economisch Statistische
Berichten" was ouder de titel „Spaarfacili-
teiten" een-artikel opgenomen van Dr. J. R. A.
Buning. In een goed gefundeerd betoog toont
de schrijver aan hoe slechts onder bepaalde
voorwaarden de spaarzin kan worden versterkt
én wel speciaal door belastingvrij sparen.
In Duitsland kent men in dit verband twee vor
men van spaarcontracten, die elk een spaar
periode van 3 jaar omvatten. I11 het eerste geval
is de spaarder vrij in de grootte der stortingen,
de tweede vorm is een overeenkomst met vast
gestelde spaarquoten. Tot een hepaald bedrag,
dat verband houdt met een algemeen maximum
en met de gezinssamenstelling mogen deze spaar-
stortingen van het inkomen worden afgetrok
ken.
Zoals men weet, zijn ook in ons land in deze
geest voorstellen aan de minister gedaan, doch
deze werden afgewezen. Het blijkt echter telkens
opnieuw, dat er naar mogelijkheden gezocht
10
