DE VERKEERDE WEG
Onze Nederlandse spaarinstellingen zijn bij de
propaganda voor het sparen een weg ingeslagen,
die verschillende gevaarlijke punten heeft en
onherroepelijk moet doodlopen. Het is de weg
van het cadeaustelsel, die onze handel en in
dustrie reeds vroeger en met zeer pijnlijke er
varingen hebben afgelegd.
Die ervaringen zullen voor de spaarbanken
dubbel pijnlijk zijn als zij het pad blijven ver
volgen, want de fondsen, die besteed mogen
worden voor de spaarpropaganda, zijn niet te
vergelijken met de kapitalen, die handel en in
dustrie kunnen uittrekken voor reclame.
Wij behoeven de insiders niet duidelijk te ma
ken, dat de rentemarge tussen spaargelden en
uitzettingen zo gering is. dat slechts moeizaam
een redelijke winst kan worden behaald. En dan
spreken wij nog van winst, waar eigenlijk een
reserveringsoverschot wordt bedoeld, want ge
zien de omzetten en balanstotalen onzer boeren
leenbanken is de betiteling „winst" voor dit
matige bedrijfsoverschot eigenlijk te ruim.
Zo is het bij de spaarbanken onzer boerenleen
banken en bij de overige spaarbanken in ons
land treffen wij ongeveer dezelfde verhoudingen
aan.
Van deze winst mag of liever moet een redelijk
deel worden bestemd voor propagandadoelein
den. Wij stellen ons op het standpunt, dat het
zelfs noodzakelijk is om de propagandakosten
als een vaste begrotingspost op te nemen en
jaarlijks een nauwkeurige bestemming te geven
aan het aldus uit te trekken bedrag. In een goed
geleid bedrijf worden deze kosten niet aan het
toeval overgelaten en onze boerenleenbanken
zullen steeds meer gaan inzien, dat een passende
propaganda een wezenlijk deel kan uitmaken
van de bedrijfsvoering.
Anderzijds zal men beseffen, dat met „een
redelijk deel van de winst" geen daverende
reclamecampagnes opgezet kunnen worden. En
dat moet zelfs niet. Wij behoeven geen ver-
brniksartikel aan de man te brengen en het be
hoort nu eenmaal tot de „standing" van een
spaarbank dat zij haar vertrouwensarbeid in een
rustige sfeer verricht. Sinds jaar en dag hebben
de Nederlandse spaarbanken (en nu spreken wij
weer in het algemeen) hun propaganda op een
rustige toon gevoerd, op een wijze, die passend
was voor de bevolkingsgroep, waartoe zij zich
richtten en aangepast aan de bescheiden mid
delen, die zij zich konden veroorloven uit te
geven.
Zij zijn er doorgaans wèl bij gevaren.
Om tal van redenen, die wij reeds vroeger be
lichtten, werd vooral de jeugd in die propa
ganda betrokken. De verschillende systemen
voor school- en jeugdsparen absorbeerden een
belangrijk deel der opbrengsten. Niettemin vond
men hier een doeltreffende uitwerking van de
propaganda voor het sparen, die de daaraan
verbonden uitgaven alleszins verantwoord
deden zijn, mits en 1111 komt het mits die
uitgaven per sparende leerling aan redelijk te
stellen normen voldeden. Nu kan men de kosten
per sparend kind zo berekenen, dat daarin be
grepen worden alle normale administratiekosten
plus de extra uitgaven ter verbreiding van het
systeem en ter aanmoediging van het jeugd-
sparen. Laat men de normale administratiekos
ten buiten beschouwing, dan zouden wij voor de
overige kosten een norm willen stellen van b.v.
30 cent per kind. In de praktijk zal blijken, dat
dit bedrag voor enkele spaarbanken nog aan de
hoge kant is, doch vele andere banken zouden
meer kunnen besteden, hetgeen dan afhangt
van het aantal sparende schoolkinderen en van
de mogelijkheden, die de bank in zich heeft.
Wij zullen het gemakshalve op 30 ct. houden,
want het blijft toch in ieder geval een dubbel
tjeskwestie. Hiervan moeten dus extra druk
werken worden betaald, eventuele verrassingen,
kleine aanmoedigingen, prijsjes, kindermid
dagen en wat men al zo gewoon is te doen op
dit gebied.
Allen, die met dit bijltje hakken, weten, dat er
alleen met heel veel moeite iets aardigs kan
worden bekostigd en dat de meeste plannen
financieel praktisch onuitvoerbaar zijn.
Nu heeft de na-oorlogse situatie met zich ge
bracht, dat de propaganda voor het sparen op
meer intensieve wijze gevoerd diende te worden
ten einde de negatieve invloeden van de oorlog
te overwinnen. De Nationale Spaarraad werd
in het leven geroepen, zijnde een contactlichaam
tussen de Nederlandse spaarinstellingen ener
zijds en de overheid anderzijds.
Propagandakosten per kind
Coördinatie in de Nationale Spaarraad
11
