Daarbij wreekte zich tevens een andere omstan
digheid, nl. dat vele kassen over te weinig
eigen kapitaal beschikten om daaruit de onver
mijdelijke voortgezette investeringen, welke de
jaren van uitgroei tot een gevestigde financie
ringsinstelling vorderen, te kunnen bekostigen.
Deze minder gunstige ontwikkeling blijkt dan
ook uit een vergelijking van de op de verzamel-
balans voorkomende posten „Oprichtingskosten
en verliezen vorige jaren" en „Verliezen boek
jaar" met de overeenkomstige kosten van het
vorige jaar; beide posten namen in 1948 toe, de
eerstgenoemde van 70.131.tot 180.750.
en de laatstgenoemde van 85.537.to^
143.481.—.
Het gebruik van „vreemd geld" naast de collec
tieve middelen voor het verstrekken van hypo
thecaire leningen door verscheidene renteloze
kassen meent de Verzekeringskamer een op zich
zelf verheugend verschijnsel te kunnen noemen.
Ook werd het verheugend genoemd dat, verge
leken met vorige jaren, een groter deel der
spaarders, die in de gelegenheid werden ge
steld een hypothecaire lening bij hun bouwkas
op te nemen, daarvan inderdaad gebruik maakte.
Om goed te renderen heeft een bouwkas immers
een aanzienlijke hypothekenportefeuille nodig
daar een belangrijk deel van haar baten daar
uit voortvloeit.
Het verslag eindigt met de woorden: „Tegen
over de laatst vermelde meer hoopgevende pun
ten blijven de gekenschetste bezwaren in hun
volle zwaarte gelden. Daar enige der aange
duide minder gunstige omstandigheden zich in
de eerstkomende tijd vermoedelijk met nog
meer scherpte zullen doen gevoelen, zal de
Verzekeringskamer de verdere ontwikkeling
der bouwkassen nauwlettend moeten blijven
gadeslaan".
EEN SAMENVATTING
Van deze gelegenheid maken we tevens gebruik
om van de in de vorige vijf nummers van dit
blad opgenomen beschouwingen over deze ma
terie een samenvatting te geven van enkele
punten, voorzover deze voor eventuele gegadig
den voor een eigen huis van belang kunnen zijn.
Hierdoor hopen we tegemoet te komen aan een
bij de lezers gevoelde behoefte.
De bouwkassen maken een uitgebreide propa
ganda voor het bezit van een eigen huis onder de
leuze: ieder gezin zijn eigen woning. Evenwel
is het bezit van een eigen huis niet voor ieder
gezin en niet onder alle omstandigheden ge
wenst te achten. Evenmin is dat bezit altijd even
voordelig als de propaganda aangeeft. Nu ener
zijds de bouwkosten zeer belangrijk zijn ge
stegen, terwijl de huurprijzen practisch ge
bonden zijn aan een vooroorlogs peil en ander
zijds de bijdragen vanwege de Overheid (voort
vloeiende uit de Financieringsregelingen Wo
ningbouw 1947 en 1948) niet toereikend zijn
om een rendabele belegging in nieuwbouw mo
gelijk te maken, is het voordeel van het bezit
van een nieuwbouwwoning minder klaarblijke
lijk geworden of bestaat althans voorlopig
in het geheel niet.
Door het bezit van een eigen huis te propageren
trachten de bouwkassen gegadigden op te wek
ken tot het afsluiten van een bouwkascontract.
In de propaganda worden de voordelen van een
dergelijk contract veelal te gunstig voorgesteld
en tegenover de normale gang van zaken (vrij
sparen bij een spaarbank en daarna hypotheek
opnemen bij een der financiers van onroerend
goed) te optimistisch en te breed uitgemeten.
De gegadigde, die tot het deelnemerschap van
een bouwkas besluit, gaat bij het contract ver
plichtingen aan tot het betalen van kosten en
het doen van maandelijkse spaarstortingenbij
regelmatige nakoming van die verplichtingen
heeft de deelnemer volgens het contract met
tertijd recht op een renteloze, onopzegbare
en in gelijkblijvende annuïteiten af losbare
lening van de bouwkas.
Dit door de bouwkassen gebezigde systeem van
gebonden doelsparen zou er volgens de propa
ganda toe kunnen leiden, dat door de deel
nemers meer en regelmatiger wordt gespaard
dan bij vrij sparen het geval is, omdat de
deelnemers nu een bepaald doel voor ogen is ge
steld, dat zij wensen te bereiken, terwijl de
schade, welke hen bedreigt bij niet-nakoming
van de spaarverplichting hen ertoe aanzet die
stortingen tot het uiterste toe vol te houden.
In de praktijk is evenwel gebleken, dat vele
deelnemers zich bij het afsluiten van het con
tract, mede ten gevolge van de propaganda,
geen juist beeld hebben gevormd omtrent het
verloop, dat zo'n contract voor hen zal hebben.
De verwachtingen zijn veelal zo hoog gespan
nen, dat deze in werkelijkheid niet zullen worden
verwezenlijkt, waardoor hun deelname vaak op
een grote teleurstelling moet uitlopen. Bij het
afsluiten van het contract wordt vaak te licht
vaardig voorbijgegaan aan de vele met het
1 5
