vanaf het begin in een te optimistische toon is
gevoerd, geneigd is de grenzen van het toelaat
bare te overschrijden; voor deze zo gevaarlijke
neiging zijn verschillende vaak met het systeem
samenhangende oorzaken aan te wijzen.
Tn de eerste plaats heeft de kas bij het afsluiten
van nieuwe contracten een uitermate groot be
lang, immers teruggang in de productie leidt
niet alleen tot een ogenblikkelijke vermindering
van de te ontvangen revenuen, doch bewerkt
tevens in de komende jaren een verlenging van
de wachttijd, welke kan leiden tot afbrokkeling
en ten slotte tot ondergang van het systeem.
In de tweede plaats wordt een belangrijk onder
deel van de propaganda gevoerd door de mon
delinge acquisitie van meestal op provisiebasis
werkende agenten en inspecteurs, terwijl de in
gewikkelde materie van het bouwkassysteem
naast de voor velen zo vage inhoud van het
aangeboden contract een ruime gelegenheid
biedt tot het opwekken van illusies,
In de derde plaats blijkt een deel van het publiek
nog wel in sprookjes te willen geloven.
Tndien dat publiek een met sparen te bereiken
resultaat zou worden voorgehouden, dat in een
meer redelijke verhouding staat tot de ge
vraagde offers, zóu men veelal niet bereid zijn
enige spaarplicht op zich te nemen. Door ge
bruik te maken van de goedgelovigheid van
eenvoudige lieden en hen een te gunstig beeld
voor ogen te stellen, is het soms mogelijk con
tracten af te sluiten in gevallen, dat zulks voo,_
de deelnemer op teleurstelling en schade moet
uitlopen. Een dergelijke te optimistische voor
stelling van zaken behoeft niet altijd voort te
vloeien uit een streven naar winstbejag, doch
men kan zich voorstellen, dat ook zonder winst-
doel werkende instellingen in de verleiding kun
nen komen zich daaraan te bezondigen, zij het
overigens uitsluitend met de goede bedoeling de
mensen tot een hogere staat van materiële wel
stand op te heffen. Toch blijven wij van mening,
dat elke te optimistische voorlichting met welk
doel ook gegeven, verwerpelijk is te achten, ook
indien zulks geschiedt uit sociale motieven, al of
niet vermengd met een misschien onbewust
streven naar eigen grootheid.
Indien kan worden waargenomen, dat de over
heid tot dusver zich er in hoofdzaak op heeft
toegelegd de bouw van verenigings- of stich
tingswoningen mogelijk te maken, kan er be
hoefte bestaan aan een instituut, dat zich ten
doel stelt de door de overheid veronachtzaamde
belangen van wie een eigen woning wensen, te
behartigen. We moeten echter betwijfelen of de
bestaande bouwkassen, welke er naar streven
ieder die zulks begeert het bezit van een onbe
zwaarde eigen woning te verzekeren, een der
gelijke sociaal belangrijke functie naar behoren
zullen kunnen vervullen.
Zoals dat zo vaak gaat bij mensen, die zich
inspannen voor hun werk in vereniging of be
drijf, ontstaat er ook bij de bouwkassen een
gevaarlijke neiging groei en bloei van de kas
te stellen vóór het belang, dat ermede wordt na
gestreefd of gepoogd te dienen, ongeacht of dit
puur eigen belang dan wel algemeen welzijn
betreft; men gaat zich dan richten op een doel,
dat middel behoort te zijn.
De bouwspaarder neme zich in acht voor mooie
voorspiegelingen welke niet verwezenlijkt zullen
worden en hechte geen geloof aan al te schone
mondelinge beloften, welke geen weerklank vin
den in het aangeboden bouwkascontract. llij
bedenke, dat hij het gestelde doel voordeliger
en vaak eerder en veiliger kan bereiken door te
beginnen met vrij en zelfstandig te sparen bij
een solide spaarbank, welke geen kosten in reke
ning brengt, een behoorlijke rente vergoedt over
alle stortingen en waarbij de storter steeds de
vrije beschikking houdt over zijn spaarsaldo.
Ongeacht om welke reden hij van spaarcloel
wenst te veranderen, onverschillig of hij meer
of minder wil gaan sparen dan voorheen, geniet
hij zelf ten volle van zijn eigen stortingen, zon
der dat andere spaarders van zijn extra spaar-
drift kunnen profiteren. Zodra zijn spaarsaldo
toereikend is, kan hij zelf beslissen of en zo ja
op welk tijdstip hij tot aankoop of bouw van een
eigen woning zal overgaan. Wil hij nog enige
jaren wachten, dan behoeft dat voor hem geen
nadeel op te leveren, de rente gaat door en het
tegoed blijft opvraagbaar. Hij het opnemen van
een hypotheek is hij niet aan één financier ge
bonden, doch kan vrijelijk onderhandelen met
verschillende financiers omtrent de voorwaar
den, waaronder de lening zal worden aangegaan
(eventuele aanvullende persoonlijke of zakelijke
zekerheid, enz.). De voordelen van het vrije
sparen boven het gebonden bouwsparen zijn
vele.
13
