Het bezit van een eigen huis en bouwkassen
ductie van de veestapel, rationalisatie op veler
lei gebied, verbetering van het grasland, enz.
De arbeidsproductiviteit zou in de landbouw
nog met 80 kunnen worden opgevoerd. Om
deze richtlijnen in de praktijk te brengen zul
len grote investeringen nodig zijn en daarom
achtte de spreker het nuttig, dat er credietvoor-
ziening in het leven wordt geroepen.
Indien wij goed geïnformeerd zijn, is hiermede
een bijzondere crediiet- of voorschotverlening
bedoeld, waarmede investeringen, welker nut
onomstotelijk is bewezen (gierkelders, silo's
b.v.) zouden worden gefinancierd in gevallen,
waarin bezwaarlijk de normale zekerheid ge
steld zou kunnen worden, kleine bedrijven
in de eerste plaats. Men heeft stellig de boeren
leenbanken op het oog als voorschotverlenende
instellingen. Het bijzondere van die zaak zou
dan zijn, dat het voorschot voor een aanzien
lijk deel gegarandeerd zou zijn door een spe
ciaal daartoe in het leven te roepen fonds. Men
zal niet ver mistasten wanneer men veronder
stelt, dat voor dit doel geput wordt uit de tegen
waarde van de Marshall-schenkingen, de bij
zondere rekening van 's Rijks schatkist bij de
Nederlandsche Bank, de bron, waaruit ook de
middelen vloeien, die de industrialisatie moe
ten stimuleren.
Zoeken we naar de oorzaken, welke hebben ge
leid tot de oprichting van bouwkassen, dan
vinden wij daarvoor naast een zekere mate van
woningnood in Engeland het ontbreken van
een goed georganiseerd spaar- en hypotheek
bankwezen en in Duitsland een abnormaal hoge
rente. Praktisch was men in deze landen voor
de financiering van een eigen huis geheel op
zich zelf aangewezen, waardoor men genood
zaakt was eerst de gehele bouwsom bij elkaar
te sparenhiermee was vanzelfsprekend voor
hen, die over een klein of matig inkomen be
schikten, te veel tijd gemoeid. Door collectief
sparen kon men zijn doel echter eerder berei
ken 0111 dit aan te tonen maken wij gebruik
van het volgende voorbeeld: 10 personen heb
ben elk een bouwkapitaal van 1000 pond ster
ling nodig en sparen 100 pond per jaar. Indien
men afzonderlijk spaarde, zou ieder na 10 jaar
zijn doel bereiken. Vormt men een gezamenlijke
spaarpot, dan kan uit die pot na 1 jaar aan één
der deelnemers 1000 pond worden uitgekeerd
(t.w. 100 pond terugbetaald spaargeld en 900
pond in geldlening)daarna gaat die deel
nemer door met zijn jaarlijkse stortingen van
100 pond (thans in mindering van zijn schuld).
Na het tweede jaar krijgt de tweede deelnemer
In het eerste gedeelte van dit artikel, opgenomen
in ha': Januarinummer van de Raiffeisen-Bode, staat
op blz. 11 „De Zwitserse en ook de Belgische bouw
kassen Dit moet zijn: De Zwitserse en ook de
Engelse
zijn 1000 pond en zo vervolgens, na het tiende
jaar krijgt de laatste deelnemer zijn 1000 pond
uitgekeerd; hij is de enige, die geen voordeel
genoot van het collectieve sparen, alle anderen
wel.
In dit voorbeeld wordt een gesloten groep van
10 personen verondersteld. Wordt ook voor
anderen de gelegenheid opengesteld toe te tre
den, dan is er sprake van een open spaarders-
groep; de gevormde pot krijgt meer middelen
ter beschikking.
Alvorens wij vanuit dit eenvoudige voorbeeld
kunnen komen tot bespreking van het meer in
gewikkelde contract van de tegenwoordige
Nederlandse bouwkassen, is het gewenst, dat
wij eerst nog iets zeggen over het ontstaan der
bouwdcassen hier te lande.
Werden de Engelse en Duitse bouwkassen uit
werkelijke nood geboren, in Nederland ont
stonden deze instellingen in de dertiger jaren
in een maatschappij, welke soortgelijke nood
toestanden op het gebied van de woningvoor
ziening en het spaar- en hypotheekbankwezen
niet kende.
Hier was geen sprake van een woningnood van
enige omvang; integendeel, de volkshuisvesting
stak hier in het algemeen uitermate gunstig
af bij die in het buitenland. Op betrekkelijk
ruime schaal bestond hier de gelegenheid om
tegen een matige rente hypothecaire leningen
op te nemen. Voor iemand, die in die jaren
ernstig streefde naar een eigen huis en daar
voor wilde sparen, stonden niet enkele, maar
(VERVOLG)
Het ontstaan der bouwkassen in Nederland
6
