FINANCIEEL OVERZICHT
wijzen bij de bank te laten afhalen. Men zal een
en ander dienen af te wegen naar de plaatselijke
verhoudingen, doch de avonden slagen het beste
met een behoorlijk bezoek. Ook de aanwezigen
zelf zitten het liefst in een goedgevulde zaal.
Het is overigens niet te verwonderen, dat men
wat vreemd staat tegenover het organiseren van
een propaganda-filmavond. Het behoort niet tot
het dagelijks werk van bestuur of kassier en
men weet eigenlijk niet goed wat ervan ver
wacht kan worden. Dat blijkt ook uit de vra
gen, die men ons meermalen stelt en die bijna
altijd dezelfde zijn, b.v.Is U maar alleen?
Is U ook verbonden aan de Centrale Bank?
Begint het nooit te vervelen om steeds hetzelfde
onderwerp te behandelen met dezelfde film?
Het antwoord luidt: Altijd hetzelfde dagboek
openslaan biedt ook weinig variatie. In werke
lijkheid is het zo, dat propaganda herhaling be
tekent. Steeds maar weer op hetzelfde aambeeld
slaan. Het mag. dan met andere woorden en
andere beelden gebeuren, in wezen blijft het
werk zichzelf, zoals met het meeste werk het
geval is.
En dat behoeft geen nadeel te zijn, integendeel.
Wanneer men zorgt het onderwerp fris naar
voren te brengen, dan is het voor een ander
nieuw en de propagandist vergt niet te veel van
zijn krachten. Hij gaat beschikken over een
routine, die absoluut onmisbaar is voor een vlot
verloop van zaken. Men denke in dit verband
aan toneelspelers, die soms honderden malen
dezelfde rol spelen.
Zij zitten er volkomen in en toch is iedere ver
toning min of meer nieuw.
Wij zullen trachten fris te blijven en in onder
ling overleg kan een goede avond tot stand
worden gebracht. Doch de zorg voor het publiek
is voor de bank.
De tweede zending van het door de Duitsers
tijdens de oorlog van Nederland geroofd goud,
welke de Nederlandsche Bank heeft terug ont
vangen en in haar weekstaat van 16 Januari jl.
tot uitdrukking gebracht, is voor de pers aan
leiding geweest om een juichtoon te doen horen
over de verbetering van de positie van de gulden.
Het ging hierbij om een bedrag van 130 mil-
lioen, hetwelk uit de door de geallieerden ge
vormde ..pool" van teruggevonden goud weer
in het bezit van de Nederlandse Staat was ge
steld. De Staat nu heeft dit goud aan de Neder
landsche Bank verkocht en zag daartegenover
haar vrije tegoed bij de Nederlandsche Bank
met een overeenkomstig bedrag stijgen. Bij deze
boeking is het evenwel niet gebleven, want de
schatkist heeft van de gelegenheid gebruik ge
maakt om 150 millioen af te lossen van de
post schatkistpapier, welke de circulatiebank in
ruil voor het waardeloze Duitse schatkistpapier
destijds heeft verkregen.
Eerstbedoeld schatkistpapier is dientengevolge
inmiddels in totaal van ƒ2.100 millioen tot
1.600 millioen verminderd, waarnaast de
Nederlandsche Bank nog altijd een onveran
derde boekvordering ten bedrage van 2.100
millioen op het Rijk heeft, zoals men zich her
inneren zal eveneens ontstaan door de over
dracht van het waardeloze Duitse schatkist
papier aan de Staat. Tot nu toe is derhalve
alléén op het schatkistpapier en nimmer op de
zogenaamde boekschuld afgelost.
De eerste aflossing voor 100 millioen
had plaats in November 1947, terwijl vervolgens
in April 1948 200 millioen en in December
1949 50 millioen werden terugbetaald.
Deze, gemeten aan de totale schuld van de
schatkist aan de Nederlandsche Bank op
zichzelf nog betrekkelijk bescheiden aflossingen
tonen in elk geval aan, dat bedoelde schuld ook
volgens de overheid als ongewenst moet worden
beschouwd. Het heeft, zoals men weet, nogal
critiek uitgelokt, dat de z.g. Marshall-guldens
tot nu toe niet voor de gezondmaking van de
gulden die thans immers voor een hoog be
drag die schatkistschuld tot dekking heeft -
zijn aangewend, maar anderzijds stemt het tot
verheugenis, dat 1111 ten minste vrije guldens
voor dit doel zijn gebruikt, ook al is aflossing
uit terugverkregen goud in zoverre in monetair
opzicht een neutrale maatregel, dat niet een in
krimping van de geldcirculatie wordt bereikt,
doch slechts wordt verhinderd, dat het vrije
tegoed van het Rijk bij cle Nederlandsche Bank
als gevolg van de goudoverdracht stijgt. Het
Rijk beschikte op 16 Januari 11a bedoelde trans-
Propaganda is herhaling
16
