practisch niet voor, -dat er een beroep op de
kapitaalmarkt wordt gedaan. Wanneer bepaalde
ontwikkelingen, vergelijkbaar met de industria
lisatie moesten worden bevorderd is soms de
Staat in de financiering daarvan -op de een of
andere wijze betrokken geworden. De grote
ontwikkelingen in het boerenbedrijf hebben ech
ter plaats gevonden met het eigen risicodragend
kapitaal der boeren, aangevuld met credieten dei-
boerenleenbanken. De coöperatieve handel- en
verwerkingsorganisaties in de landbouw zijn als
regel met weinig eigen kapitaal begonnen. Met
leningen en credieten, verkregen van de land-
bouwcredietin-stellingen, werden de benodigde
middelen verkregen. De aansprakelijkheid der
leden was de garantie voor de geldgevers. Tal
van coöperaties slaagden erin in de loop dei-
jaren een behoorlijk eigen vermogen uit de
bedrijfso verschotten op te bouwen. Ook voor
deze sectoren geldt echter, dat nieuwe inves
teringen zeer grote kapitalen vergen en niet te
verwaarlozen risico's voor de aansprakelijke
leden en voor de geldgevers scheppen. Wanneer
nu als noodzakelijke attributen van de fruit-
cultuur koelhuizen moeten worden gesticht,
wanneer in het kader van de nieuwe landbouw
politiek grasdrogerijen moeten worden gebouwd
of kaasinstallaties aangeschaft, dan rijst dc
vraag of bij de financiering dezer objecten de
overheid zich afzijdig kan houden, wanneer -zij
wèl het pad der industrialisatie gaat effenen
door -de institutionele beleggers garanties te doen
verschaffen voor leningen aan of misschien
-zelfs voor deelnemingen in industriële objecten.
Nadat gedurende verscheidene maanden het
Amerikaanse bedrijfsleven een bedenkelijke in
zinking heeft laten zien en de wereld in onzeker
heid begon te verkeren of men hier te maken
had met het begin van een echte crisis, komen
er sinds enige weken berichten, die erop wijzen
dat de -bedrijvigheid weer toenemende is. Het
indexcijfer van de notering van industriële aan
delen op de New Yorkse beurs is behoorlijk op
gelopen. Weliswaar is de industriële productie
vrij ver onder -die van een jaar geleden, rnaar
belangrijke takken van nijverheid als staal en
automobielen draaien op volle toeren. De con
sumptie van de meeste artikelen is bevredigend
en is veel minder gedaald dan de productie. Er
is dus ruimte voor een beginnende herbevoor
rading en dit maakt de vooruitzichten gunstiger
dan zij een maand geleden nog werden gezien.
Deze opleving geeft, als zij door-zet, ook weer
moed voor de Europese export naar de er-
enigde Staten. Als er over enige jaren een eind
aan het dollartekort moet komen, zal dit voor
een aanzienlijk deel moeten zijn gevonden in een
toenemende afzet van Europese producten in het
dollargebied. Tot dusverre is alleen Engeland
erin geslaagd een groter percentage dan voor de
oorlog van zijn dollarimporten door export naar
Canada en de V.S. te dekken. Alle andere landen
hebben een veel ongunstiger verhouding dan
voor de oorlog. Ook de Engelsen is het echter
gedurende de laatste maanden niet fortuinlijk
gegaan met hun uitvoer naar de V.S. Dat is
voor de wereld geen geheim, want de Britten
-hebben er scherp de aandacht op gevestigd in de
openbare discussie en door het besluit op alle
dollarimporten 25 te schrappen. Daarnaast
hebben zij hun Europese vrienden zeer onaan
genaam verrast door hun verlangen naar een
veel hoger bedrag uit de Marshall-hulp voor
1949/1950 dan waarom zij eerst verzocht had
den. De spannende discussies over Engelands
economische positie blijken nu niet veel anders
dan een inleiding te zijn geweest tot een verzoek
om meer Marshall-hulp.
Velen in Europa, voor wie het duidelijk is, dat
slechts door een of ander economisch wonder
over drie jaar de betalingsbalans met de dollar-
gebieden kan worden sluitend gemaakt, koes
teren eigenlijk het vertrouwen, dat Amerika
zich niet terug zal trekken zolang de nood aan
de man is. Een gevaarlijk en door niets gemoti
veerd vertrouwen! Veeleer moet men zich reali
seren, dat er in het Amerikaanse Congres een
aversie tegen de hulpverlening in de onder
scheidene vormen kan groeien, die op het cri-
tieke ogenblik voor verrassingen zou kunnen
zorgen. Zeer veel hangt af van de resultaten van
de Marshall-hulp en dan natuurlijk van de resul
taten, zoals de Amerikanen die zien.
In het afgelopen jaar is de productie in Europa
sterk vergroot, maar het inter-Europese han
delsverkeer herstelt zich slecht. I11 Amerika wil
men niet aannemen, dat hierin geen verbetering-
kan worden gebracht. Volgens ingewijden zal
het uiterst moeilijk worden het Congres (de
Amerikaanse volksvertegenwoordiging) ervan
te overtuigen, dat de Marshall-hulp goede resul -
taten heeft als de Europese landen niet op veel
ruimere schaal met elkaar handel gaan drijven.
Paul Hoffman, de administrateur van het
Opleving
Wankele basis
5
