issstie (v*
tegenwaarde van de Marshall-schenkingen moet
echter op een speciale rekening worden geboekt
en mag in principe alleen worden gebruikt voor
vermindering van de staatsschuld. De desbe
treffende bedragen, per 17 Januari 1949 ƒ214
millioen, worden dus aan de geldmarkt ont
trokken. De tendenz der banken om, in verband
met de omzetting van geblokkeerde rekeningen
in investerings- en beleggingscertificaten, schat
kistpapier te laten aflopen, wordt daardoor nog
versterkt. Rekening moet worden gehouden met
onttrekkingen tot 800 a 900 millioen voor
omzetting in genoemde certificaten. De schat
kist bespeurt hiervan niets, daar aldus in feite
consolidatie van promessen in lang lopende
schuld plaats vindt. Belastingbetaling in geblok
keerd geld zet uiteraard evenmin zoden aan de
dijk, daar zulke schatkistontvangsten parallel
lopen met de aflossingen op schatkistpapier, die
daar tegenover noodzakelijk zijn. Voorts moet
rekening worden gehouden met een relatieve
vermindering van de betalingen met vrij geld
op de heffingsaanslagen. Uitgaande van het
volgens de officiële cijfers van ultimo November
voor de heffingen nog te betalen bedrag van
ten hoogste 1.500 millioen en het percentage
van ca. 22dat tot dusverre gemiddeld in vrij
geld werd voldaan, izal de schatkist uit dezen
hoofde zeker niet op meer dan 300 millioen
mogen rekenen. De elasticiteit van de geldmarkt
voor de plaatsing van nieuw schatkistpapier
vormt hèt grote probleem van thans. Volgens
de weekstaat van de Nederlandsche Bank, af
gesloten per 17 Januari, beliepen de vrije credit-
saldi der banken (bedrijfsgroep handelsbanken
en de beide centrale boerenleenbanken) ruim
54 millioen. Veel meer dan 20 millioen zal
hieraan voor belegging in schatkistpapier even
tueel niet kunnen worden onttrokken. De onge-
hjkmatige verdeling van het uitstaande schat
kistpapier over het jaar en het streven der
banken hierin verbetering te brengen, doet
overigens verwachten, dat aflopend jaarspapier
bijwijlen slechts ten dele zal worden vernieuwd
- met name in Mei, September en October, in
welke maanden de grootste posten (resp. 650.
850 en 600 millioen) vervallen - waardoor
zwaardere eisen aan de schatkist zullen worden
gesteld. Daarbij dient men te bedenken dat, naar
gelang het economisch herstel vordert, de nei
ging om middelen in schatkistpapier te beleggen,
nog zal verminderen. De industrie treedt in deze
als concurrent van de schatkist op en zal ener
zijds haar banksaldi zelf willen aanwenden,
anderzijds allicht nog een beroep op bankcrediet
doen. Op het opnemingsvermogen van levens-
verzekeringbedrij f en pensioenfondsen kan de
schatkist niet al te zeer vertrouwen. Bij deze in
stellingen bestaat immers een sterke drang naar
verhoging van het rendament door uitzettingen
op hypotheek en verstrekking van onderhandse
leningen op korte en langere termijn aan de
industrie. De op handen zijnde obligatie-emissie
van Lever Bros Unilever N.V. toont ons, hoe
zeer het Rijk voor zijn finianciering in toe
nemende mate met de concurrentie van het par
ticuliere bedrijfsleven te kampen krijgt.
In welke richting de oplossing zal worden ge
vonden zal slechts de toekomst kunnen leren.
Voor zover zich tijdelijk tekorten voordoen zal
tegen plaatsing van schatkistpapier bij de Neder
landsche Bank geen ernstig bezwaar kunnen
worden gemaakt. Anders wordt het echter, in
dien het kastekort gestadig zou toenemen. In
dat geval zal ook minister Lieftinck, gezien zijn
beduchtheid voor inflatie, deze weg beslist niet
willen bewandelen. Ook tegenover onze Ameri
kaanse vrienden kunnen wij ons een dergelijke
gedragslijn trouwens niet veroorloven, liet
probleétn, waarvoor de minister zich dan even
tueel geplaatst zal zien, gelijkt voor buiten
staanders op dat van de kwadratuur van de
cirkel.
De hieronder gepubliceerde verzamelbalansen Daar eind December vaak nog overboekingen
der bij de Centrale Bank aangesloten banken, plaats vinden op verschillende rekeningen,
vermelden de saldi per 3i-i2-'47 inclusief de worden deze cijfers onder enig voorbehoud ge-
bijgeschreven rente en de saldi per de beide
overige data exclusief rente.
0
18
