FINANCIEEL
OVERZICHT
een bevredigende ontwikkeling te zien. Mede
dank zij de Marshall-hulp, waqrvan tot 10 De
cember 1948 $265 millioen werd ontvangen, kon
de zo nodige import van productiegoederen en
levensmiddelen worden voortgezet. De kansen
op inflatie zijn, dank zij deze hulp, verhoogde
export en een begroting, die er belangrijk beter
uitziet dan de vorige, beduidend minder gewor
den, hoewel nog niet geheel geweken.
Land- en tuinbouw kunnen terugzien op over
vloedige oogsten, waardoor ook de voedselvoor
ziening van de bevolking belangrijk is
verbeterd.
De export van boter, waarover men vrij pessi
mistisch was, is buitengewoon meegevallen. In
middels stelde de regering toch een commissie
De positie van de schatkist heeft in de afgelopen
maand reeds vele pennen in beweging gebracht.
Waarom, zal duidelijk zijn, indien men bedenkt,
elat een kasvoorraad van om en nabij 200 mil
lioen slechts één twintigste deel uitmaakt van
de totale uitgaven, welke het Rijk volgens de
begroting in 1949 heeft te verrichten. Evenmin
als een goed huisvader er vrede mee zou kunnen
hebben, indien zijn beschikbare middelen slechts
5% van zijn jaarlijkse uitgaven of een halve
maand salaris zouden belopen, evenmin kan de
Staat zich veroorloven er slechts een zo geringe
reserve op na te houden. Er kunnen zich immers
bij de inning der belastingen, bij het plaatsen
van schatkistpapier e.d. tegenslagen voordoen,
terwijl anderzijds ook de uitgaven - men denke
slechts aan de tweede militaire actie in Indo
nesië - kunnen tegenvallen. Een en ander maakt
het alleszins verklaarbaar, dat 's lands finan
ciële positie op het ogenblik weder allerwegen
in het middelpunt van de belangstelling is komen
te staan. Men vraagt zich thans af, welke weg
de minister zal bewandelen, om de nodige ver
lichting in de kaspositie van het Rijk teweeg te
brengen en welke consequenties dit dan even
tueel voor geld- en kapitaalmarkt zal kunnen
hebben. Bij de jongste gedachtenwisseling tussen
minister en parlement inzake het wetsontwerp
afwikkeling geldzuivering heeft prof. Lieftinck
voor de zoveelste maal getoond, dat hem er alles
aan gelegen is de huidige verhoudingen op de
kapitaalmarkt te bestendigen. Beduchtheid voor
,,een verstoring van het moeizaam herstelde
in ter bestudering van het vraagstuk omtrent
de me'est verantwoorde bestemming van de
melk.
De boerenleenbanken verleenden in 1948 hun
medewerking tot uitbetaling van de zomermelk-
toeslag 1947.
Vermelden wij nog, dat Centrale Bank, Grond-
kapitaalbank en boerenleenbanken in toenemen
de mate de financiering van de coöperatieve
landbouworganisaties van allerlei schakering ter
hand namen, dan zal LT duidelijk zijn, dat de
Raiffeisenorganisatie ook in 1948 een zeer
belangrijke bijdrage leverde tot opbouw, ontwik
keling en instandhouding van de Nederlandse
landbouw in al zijn geledingen.
monetaire evenwicht en/of een ernstige ver
storing van de kapitaalmarkt", heeft de minister
blijkens zijn uiteenzetting ervan weerhouden
nieuwe concessies op het punt van de deblok
kering te doen. Zulk een verstoring zou n.1.
kunnen intreden bij een versnelde omzetting
resp. verhandeling van investerings- en beleg
gingscertificaten, gepaard gaande met een groter
aanbod van dit papier ter beurze, dat tot een
Koersdaling bij de staatsfondsen en dus tot een
stijging van de reële rentevoet zou kunnen
leiden. Een elegantere gelegenheid 0111 ter zake
van de goedkoop-geld-politiek overstag te gaan
zal zich niet gemakkelijk voordoen en wij achten
het daarom buiten elke twijfel, dat de minister
er eenvoudig niet aan denkt een andere koers
ten aanzien van het rentebeleid te gaan varen.
Deze vasthoudendheid van de minister kan even
wel niets afdoen aan het feit, dat de situatie
zich thans voor de Staat ten ongunste heeft ge
wijzigd. Sedert einde 1945 heeft de schatkist
kunnen teren op het saldo van 2.535 millioen,
waarover zij de beschikking kreeg door de geld-
blokkering, resp. de omzetting van de geblok
keerde saldi in schatkistpapier. Geld- en kapitaal
markt konden hierdoor nagenoeg onberoerd
blijven. Daarnevens vloeiden regelmatig be
dragen naar de schatkist wegens betaling van
importeurs voor op crediet door het buitenland
geleverde goederen, terwijl ten slotte ook de
gunstige ontwikkeling van de belastingen en de
gedeeltelijke voldoening van de heffingen met
vrij geld de schatkistpositie hebben verlicht. De
17