6
VAN ONZE BOEKENTAFEL v
VERENIGiNGSNIEUWS
terwijl anderzijds het saldo van de banken bij de Centrale
Bank op 31 December Fr. 0,1 mill. hoger was dan aan het
eind van het vorig jaar (thans Fr. 8,9 mill.). De liqujde
middelen zijn gedurende het tijdsverloop van een jaar terug
gelopen tot op 20% van het balanstotaal. Hierbij moet
rekening worden gehouden met het feit, dat de boeren
leenbanken volgens hun statuten, behalve bij de eigen Cen
trale Bank, geen credieten elders mogen hebben.
Omdat de wisselhandel in beginsel slechts door de Cen
trale Bank wordt uitgeoefend en de locale banken daardoor
ontheven zijn van alle koersrisico's, is de bijna uitsluitend
uit aandelen bij de Centrale Bank bestaande wisselvoorraad
met Fr. 0,4 mill. teruggelopen tot Fr. 8,6 mill.
Terwijl de balanswaarde van de 46 onroerende eigendom
men van de banken met ongeveer Fr. 100000.is ge
stegen tot Fr. 2 mill., staan de overige onroerende goederen
te boek voor Fr. 173000.(v.j. Fr. 98000.De ont
vangst van rente en aflossing was weer zeer bevredigend en
de achterstand aan renten (met inbegrip van alle op
31 December 1947 nog te betalen renten) bedroeg op
31 December 1947 Fr. 1,98 mill. of 0,34% van het totale
uitgeleende bedrag.
De verlies- en winstrekening wordt gekenmerkt door
hogere rentebaten en door niet in gelijke mate gestegen
onkosten; ten gevolge daarvan kon een hogere netto winst
worden gemaakt. In procenten van het balanstotaal uitge
drukt, maken de onkosten (inclusief belastingen) hiervan
0,42% uit, evenals in de beide vorige jaren. Het totale
bedrag ad Fr. 3518.608 valt als volgt uiteen: Fr. 736077.
aan belastingen, Fr. 1508.272aan kosten voor bestuur,
enz. en Fr. 1274.259aan algemene onkosten. De afschrij
vingen bedragen in totaal Fr. 228795.91 (v. j.
Fr. 181695.en kunnen als volgt worden verdeeld:
Fr. 125146.29 op roerende goederen, Fr. 84464.17 op on
roerende (bankgebouwen), Fr. 6300.op wissels en
Fr. 12885.45 op verliezen op debiteuren. Daar de ^aandelen
een gemiddelde bruto rente van 4,87% opleverden, bleef
er een totale netto winst van Fr. 3069.556over tegen
over een winst van Fr. 2649.71 1.in 1946.
Bij de waardering van de netto winst dient men te be
denken, dat deze bij de heersende lage rentevoet slechts
kan worden behaald dank zij de onbezoldigde werkzaanv
heid van besturen en raden van toezicht en de in het
algemeen niet hoge salarissen van kassiers, maar ook ten ge
volge van de op meer dan een millioen Fr. te waarderen
stoffelijke voordelen, welke door de Centrale Bank inzon
derheid ten aanzien van rentevergoeding en controle worden
geboden.
Daar volgens de statuten de winst volledig naar de reser
ve moet worden overgeboekt, is deze gekomen op Fr.
31776.169 of 3,82% van het balanstotaal. Met inbegrip van
de gestorte aandelen der leden ad Fr. 8.6 mill. is er een
eigen kapitaal van Fr. 40402.926.(v.j. Fr. 36,9 mill.) of
5,14% van de vreemde middelen.
Daarnaast staat aan de gezamenlijke banken de onbe
perkte aansprakelijkheid der leden ter beschikking, van
welke zekerheid echter sinds het 45-jarig bestaan van de
Centrale Bank nog nooit gebruik gemaakt moest worden.
De omzetten zijn toegenomen met Fr. 1 32 mill. en bedragen
totaal Fr. 1 742.mill.
De in de tweede helft van het jaar opgetreden verande
ringen op de geldmarkt werden oorzaak van een min of
meer nieuwe oriëntering ten aanzien van de beleggings- en
rentepolitiek, mede ook in verband met de bij de boeren
leenbanken sterk vergrote credietbehoefte. Met uitzondering
van de overgang naar de 3j4% obligatierente traden geen
veranderingen in de rentevoet op.
Volgens het Raiffeisenbeginsel om zo weinig mogelijk
van de schuldenaren te vragen en aan de andere kant de
spaarders zoveel mogelijk te geven, werden de volgende
percentages gebezigd, die beantwoordden aan het door de
algemene daling van de rentevoet in 1946 opgedrongen
minimum:
]1A-\i/2% voor stortingen in rekening-courant;
2^4-2^ voor spaargelden;
3-334 voor obligaties met 5-jarige looptijd.
De gemiddelde rentemarge bedroeg 0,84%.
Daarvan werd afgetrokken voor onkosten 0,33% (v. j.
0,32%), voor belastingen 0,10% (v.j. 0,09)% en voor
afschrijvingen 0,03%, zodat voor reservering 0,38% over
bleef; een verhouding, welke boven het door de Centrale
Bank als redelijk geachte minimum lag.
„Bedrijfsvergelijking jn landbouw"
door Dr. A. Vondeling.
Deze studie, dienende tot het verkrijgen van de graad
van doctor in de landbouwkunde, behandelt de vraag, hoe
de vele gegevens, die verkregen kunnen worden uit de ge
controleerde landbouwboekhoudingen, dienstbaar kunnen
worden gemaakt aan de verbetering der bedrijfsvoering.
Het motto is ontleend aan Staring: ,,De eerste pligt van
den denkenden landbouwer is aanteekenen."
De schrijver ziet zeer wel in, dat de bijzondere aard van
het landbouwbedrijf vele problemen schept, wanneer men de
bedrijfsvergelijking ter hand neemt en haar wil gebruiken
om de bedrijfsleiders de weg te wijzen naar betere uitkom
sten. Ervan uitgaande, dat de toetsing van het economisch
resultaat van het gevoerde bedrijfsbeleid pas mogelijk wordt,
wanneer het bedrijfsgebeuren in geld wordt uitgedrukt langs
de weg van een goede boekhouding, hecht de schrijver grote
waarde aan het onderzoek van het cijfermateriaal.
Met behulp van de gegevens van de Coöperatieve Cen
trale Landbouwboekhouding te Leeuwarden zijn door de
schrijver onderscheidene onderzoekingen op het gebied van
de "bedrijfsvergelijking verricht. Hij hoopt hiermede een
grondslag voor de toepassing in de praktijk te hebben gelegd.
Helaas werd door een samenloop van omstandigheden
in ons Novembernummer geen melding gemaakt van de
herdenking van het 50-jarig bestaan der Coöperatieve
Boerenleenbank te Uithoorn, welke herdenking plaats heeft
gevonden op 14 October j.1.
Waar wij in deze rubriek gaarne van deze en dergelijke
jubilea melding maken en zeer zeker van gouden jubilea,
stellen wij er prijs op over bovengenoemde viering alsnog
het een en ander te vermelden.
Het bestuur der jubilerende bank hield allereerst des
namiddags een officiële receptie, welke druk werd bezocht.
Na afloop van deze receptie werd aan een aantal ge
nodigden een diner aangeboden, hetwelk een zeer geanimeerd
verloop had en waarbij reeds vele gelukwensen aan het be
stuur werden overgebracht.
Des avonds vond een feestelijke algemene vergadering
plaats, waarin na afhandeling van het meer zakelijke ge
deelte, de film „Het geld van de boer" werd vertoond.
De loco-burgemeester der gemeente Uithoorn gaf door
zijn aanwezigheid blijk van de belangstelling van de zijde
van het gemeentebestuur.
Verder mag nog melding worden gemaakt van de aanwe
zigheid van het oudste lid der bank, de heer Wahlen, die tot
de oprichters behoorde en dus reeds gedurende 50 jaar lid
der bank is geweest.
De oud-kassier der bank, de heer van Staveren, gaf even- v
eens door zijn aanwezigheid blijk van zijn, nog altijd grote
belangstelling voor de bank.
