AIFFEISEN-BODE
OFFICIËEL ORGAAN VAN DE
COÖPERATIEVE CENTRALE
RAIFFEISEN-BANK TE UTRECHT
TER ERNSTIGE OVERDENKING!
UIT DE INHOUD
REDACTIE EN
ADMINISTRATIE
KR NIEUWE
GRACHT 29
UTRECHT
TELEF. 15867
DERTIGSTE JAARGANG No. 10
1 APRIL 1948
Gedurende het bijna vijftigjarig bestaan der coöperatieve
credietorganisatie, gevormd door de boerenleenbanken en
haar Centrale, is deze organisatie uitgegroeid tot een hecht
en sterk geheel. Een organisatie, die in staat is om ook in
tijden van depressie het hoofd te bieden aan de zich voor
doende moeilijkheden. Dit hebben de achter ons liggende
crisisjaren wel ten volle bewezen. Dat zulks mogelijk is ge
weest, vindt in de eerste plaats zijn verklaring in de structuur
en de werkwijze van onze boerenleenbanken, waarbij de
principes, welke Raiffeisen reeds aan deze instellingen ten
grondslag legde, steeds door de besturen in het oog werden
gehouden en in de uiterst voorzichtige wijze, waarop de
besturen der locale banken te werk gingen bij het verlenen
van credieten en voorschotten.
Aan de Centrale Bank was daarbij de taak toebedeeld om
met haar adviezen en voorschriften inzake de credietver-
lening leiding te geven in het belang van de gehele orga
nisatie.
Slechts één dezer voorschriften willen wij hier naar voren
brengen, n.1. de dispensatieregéling, welke door de algemene
vergadering in 1931 aanvaard werd en die door de Centrale
Bank was ontworpen om in tijden van teruggang de liquidi
teit van de gehele coöperatieve credietorganisatie te hand
haven.
Sedert dien is de situatie bij onze boerenleenbanken
grondig gewijzigd.
In de loop van de oorlogsjaren werden vele voorschotten
en hypotheken afgelost. Debetsaldi in rekening-courant ver
minderden allengs en werden in vele gevallen zelfs credit-
saldi, terwijl van de toegestane credieten slechts sporadisch
gebruik werd gemaakt.
Dat deze gang van zaken voordelen met zich bracht, valt
niet te ontkennen; immers hierdoor kon de liquiditeit der
banken, waar deze in sommige gevallen te wensen overliet,
worden verbeterd, terwijl ook in vele gevallen uitstaande
voorschotten en credieten binnen kwamen, welke reeds
geheel of ten dele als oninbaar waren afgeschreven. De
oorzaken van de geringere credietbehoeften in de landbouw
zijn reeds herhaaldelijk naar voren gebracht, zodat het naar
onze mening niet nodig is, hier thans nog een uiteenzetting
van te geven.
Naast deze onmiskenbare voordelen bracht de gewijzigde
situatie ook nadelen met zich mede, nadelen, welke vooral
tot uiting kwamen in de geringere winstmogelijkheid bij de
boerenleenbanken.
De grotere liquiditeit werd behalve door de vermindering
van de credietbehoefte ook nog versterkt door de belang
rijke bedragen, welke in de tijd van de geldsanering aan de
banken toevloeiden.
Thans zijn wij in een tijdperk gekomen, waarin weer een
beroep op de boerenleenbanken wordt gedaan voor het ver
strekken van voorschotten en het verlenen van credieten,
zodat naast de functie van spaarbank ook de functie van
credietbank weer sterker naar voren komt.
Doch daarmede is tevens het tijdperk aangebroken, waar
in de besturen van onze boerenleenbanken er voor moeten
Het hoofdartikel van deze maand zuijst op dc gevarenwelke
er in de huidige omstandigheden schuilen in een niet-zorgvul-
dige credietverlening door de boerenleenbanken, zulks ter
ernstige overdenking.
Wat is beter: om heffingen en andere belastingen te betalen
met geblokkeerd tegoed of met inschrijvingen grootboek 1946?
Ons artikel Betaling van belastingen', toont aandat een defi
nitief antwoord moeilijk te geven is.
Zoals andere jaren gebruikelijk wasgeven wij ook thans weer
grondstof voor liet jaarverslag ener boerenleenbank over 1947-
Een tweetal technische onderwerpen: Kosten van hypotheken
en zoekgeraakte boekjes.
Het lid van het bestuur der Centrale Bankde heer Ir. J. S.
Keyser, hield in Leeuwarden een belangrijke rede over Land
bouw en voedselvoorzieningEen korte weergave van deze
rede nemen wij in ons nummer op.
Op 11 Maart 1888 stierf F. W. Raiffeisen, de grondlegger van
het coöperatieve landbouwerediet. Ons Belgisch zuslerorgaan
geeft een korte levensbeschrijving van hem.
Enkele mededelingen over het komend jubileum van de Cen
trale Bank, alsmede Verenigingsnieuws.
Tot slot Mededelingen en Advertenties.
zorg dragen, dat de credietopbouw in de toekomst zal
steunen op hechte fundamenten, zodat de reputatie van
soliditeit, welke de boerenleenbanken in de loop der jaren
hebben verkregen, gehandhaafd kan blijven.
Ofschoon door de hierboven gememoreerde grotere liqui
diteit bij vrijwel geen enkele bank de grenzen, zoals deze
waren vastgesteld bij de in 1931 door de algemene vergade
ring aangenomen dispensatieregeling, waren overschreden
en de boerenleenbanken dus gerechtigd waren zonder toe
stemming van de Centrale Bank voorschotten op langere
termijn te verstrekken, verklaarde het bestuur der Centrale
Bank in circulaire no. 60 van 27 Juni 1946, dat zij het op
prijs zou stellen, in verband met de bijzondere omstandig
heden, indien door de boerenleenbanken voor alle posten
(dus ook voor die, waarvoor geen dispensatie vereist zou
zijn) te voren overleg werd gepleegd met de Centrale Bank.
Aan dit verzoek van het bestuur der Centrale Bank werd
door vrijwel alle banken spontaan voldaan.
Hierdoor is de Centrale Bank in staat om nauwkeurig op
de hoogte te blijven van de ontwikkeling der voorschot- en
credietverlening door de gehele coöperatieve crediet
organisatie.
Ook is de Centrale Bank hierdoor in de gelegenheid or.i
adviezen te geven, verband houdende met de geldsanerings-
voorschriften en een waarschuwende stem te doen horen in
dien haar blijkt, dat bij de credietverlening naar haar oordeel
de grondbeginselen, waarop een voorzichtig beheer van een
boerenleenbank moet zijn opgebouwd, niet geheel in acht
worden genomen.
Eén van de grondbeginselen van onze boerenleenbanken is
