66
DE HANDLEIDING
Hoe verheugend het ook is, dat in dit opzicht onze banken
algemeen tot grote tevredenheid harer cliënten werken, toch
is het zeer gewenst de ervaringen en methoden in bijeen-
komsten uit te wisselen.
De nieuwe voorschriften ter afwikkeling van de geldzui-
venng hebben weer vele problemen geschapen. Er is stof te
over om te behandelen.
Wij geven bovenstaande beschouwing met de bedoeling
om in het belang van onze organisatie het besef levend te
houden, dat allen, die haar dienen, actief moeten zijn en
blijven.
Eén van de middelen daartoe is onderling contact in
samenwerking met de Centrale Bank tot verdere opvoering
van de paraatheid onzer banken.
Reeds lange tijd bestond in onze organisatie de behoefte
aan een handleiding voor de administratie.
In 1935 werd in de Raiffeisen-Bode een begin gemaakt met
een serie artikelen onder de titel „Handleiding voor het be
heer eener boerenleenbank".
Gedurende verschillende jaren werd deze reeks, waarin een
zo volledig mogelijk overzicht werd gegeven van alles, wat
in verband met het beheer ener boerenleenbank van belang
kon worden geacht, voortgezet. Een groot deel der artikelen
was gewijd aan de juridische en organisatorische zijde van het
beheersvraagstuk, terwijl slechts weinig werd vermeld over
de boekhoudtechnische aangelegenheden der boeren-
leenbanken.
Hoewel het oorspronkelijk in de bedoeling lag bovenge
noemde artikelenreeks in boekvorm uit te geven, kon in ver
band met de oorlogsomstandigheden aan dit voornemen geen
uitvoering worden gegeven.
De laatste jaren, zowel tijdens de bezetting als na de
bevrijding, zijn verschillende wijzigingen gekomen in de
administratie der boerenleenbanken, zeker niet in het minst
als gevolg van de geldsanering.
Bovendien heeft het kassierskorps vooral de laatste jaren
een belangrijke verjonging ondergaan.
Deze beide feiten hebben de kwestie van een handleiding
inzonderheid voor het administratief-technische gedeelte,'
j wederom urgent doen worden.
Wij hebben dan ook, hoewel wij ons de opzet en uitvoering
van een dergelijke handleiding zodaning hadden gedacht, dat
deze zowel de juridische en organisatorische als de admini
stratief-technische aangelegenheden der boerenleenbanken
zou omvatten, gemeend niet langer te mogen wachten met
het samenstellen van een handleiding, die een antwoord zou
kunnen geven op vrijwel alle vragen, die zich in verband met
het boekingsproces bij de boerenleenbanken kunnen voor
doen.
De opdracht tot het samenstellen van een dergelijke hand
leiding werd gegeven aan een tweetal onzer inspecteurs, die
zich op lofwaardige wijze van hun taak hebben gekweten.
Het manuscript is thans ter perse. Wanneer de Hand
leiding voor aflevering gereed zal zijn, is nog niet te zeggen.
Hiermede is onder de huidige omstandigheden als regel nog
wel enige tijd gemoeid.
Intussen willen wij hier weergeven welke onderwerpen
in het boek zullen worden behandeld.
De volledige titel is: Handleiding voor de administratie
en beschrijving van de boekhoudmethode der coöperatieve
boerenleenbanken, aangesloten bij de Coöperatieve Centrale
Raiffeisen-Bank te Utrecht.
Na een „Ten geleide van de directeur-hoofdinspecteur
volgt eerst een Inleiding, waarin gesproken wordt over het
oorspronkelijk ontwerp der boeken, het doel der bankaan-
tekeningen van de verrichte transacties, de uittreksels, reke
ning en balans, dagboek boerenleenbank en dagboek spaar
bank, giroboek, kasgiroboek en boekhoudmethode.
In het hoofdstuk Kasbeheer en kasadministratie worden
behande d de directe aantekeningen in de dagboeken, de
afzonderlijke spaarbank, spaarbankboekjes, kastransacties der
spaarbank overige kastransacties, diverse onderwerpen be
treffende kasbeheer en kasadministratie, cheques en kasop
name.
Dan volgt het Giroverkeer (interne-, uitgaande- en binnen
komende giro s, diverse onderwerpen).
Het volgende hoofdstuk handelt over de Grootboeken.
Hierin komen de volgende onderwerpen ter sprake: op
zoeken van rekeningen (klapper), soorten grootboeken,
volgorde der rekeningen, de grootboeken I, II en III, afschrij
vingen, reservefonds en grootboekrekeningen voor diverse
ontvangsten en uitgaven.
Wat in het hoofdstuk Renteberekening wordt besproken,
kan als volgt worden weergegeven: progessieve- en staffel
methode, renteproduct, standvastige deler, rentetabellen,
valutadag, renteberekening spaarbank, rentewijziging, rente
berekening in het dagboek der spaarbank, renteberekening
van voorschotten en in lopende rekening. Dan volgt het groot
ste hoofdstuk van het boek: Rekening en balans.
De onderwerpen, welke hierin ter sprake komen, zijn vele
Men zie slechts: rekening en balans boerenleenbank, balans
spaarbank, afschrijvingen, rente reservefonds, effectenreke
ningen, rente en kosten Centrale Bank, controle van .de saldi
van bankrekeningen, opmaken van specificaties van tussen-
rekenmgen, controle van de persoonlijke rekeningen door
de kassier uittreksel uit de grootboeken, openen en afsluiten
van grootboekrekeningen, optelling en controle van de uit
treksels op onderlinge overeenstemming, controle van de
uittreksels met de overeenkomstige dagboekcijfers, boeking
bijgeschreven rente, provisie en kosten, eindcontrole met het
dagboek, samenvatting, verantwoordingsstaat effecten, diver- v
se ontvangsten en uitgaven, invulling rekening en balans,
balans spaarboek, balansboek, verlies- en winstrekening.
Na dit zeer lijvige hoofdstuk volgen nog enkele van klei-
nere omvang.
Achtereenvolgens wordt gesproken over de Begroting (te
verwachten baten en te verwachten lasten), over Dagafschrif
ten (samenstelling aan de hand van de bescheiden), Effec
tenadministratie (eigen effectenbezit, in onderpand gegeven
fondsen, in open bewaring gegeven fondsen), Overdracht
kasgelden enz. aan de nieuwe kassier.
Vervolgens komt het hoofdstuk Controle, handelende over
de controle door de kassier, controle van de aangeboden
boekjes, van dag- en. giroboeken en van grootboeken, cor-
rectieposten, controle der renteberekening, het opmaken van
mutatiestaten, specificatiestaten diverse ontvangsten en
uitgaven, verantwoordingsstaat effecten enz., diverse zake
lijke rekeningen en het opzoeken van fouten.
De schrijvers bespreken dan de Controle door het bestuur
en de raad van toezicht en de Mechanisatie, terwijl besloten
W°^.t.rTet een hoofdstukWaar de kassier attent op moet zijn.
Wij hopen hiermede enig inzicht te hebben gegeven in de
rijke inhoud van de Handleiding en wij hopen van harte,
dat dit boek, dat in de eerste plaats bestemd is voor kassiers
der boerenleenbanken en voor het eventuële verdere per-
w/neei dl.er b*nken' voor velen va" groot nut zal mogen zijn.
Wij denken hierbij inzonderheid aan hen, die eerst in de
laatste jaren in onze organisatie als kassier zijnVgetreden
en die, vooral ook ten aanzien van de administratie, vaak
nog met vele vragen zitten.
De banken ontvangen t.z.t. een bestelbiljet voor de Hand-
eiding. Wij verzoeken derhalve dringend om thans nog geen
bestellingen op het boek te willen doen.
De prijs kan nog niet met nauwkeurigheid worden vastge
steld; zij zal echter een bedrag van ƒ5.niet te boven gaan.
De oplage is in verband met de papierschaarste helaas be-
perkt. Iedere bank kan er echter op rekenen één exemplaar
te kunnen krijgen; banken met meerder personeel twee.
Wij hopen spoedig in de gelegenheid te mogen zijn aan de
banken te kunnen berichten, dat de Handleiding gereed is.
