UITBETALINGEN HERSTELBANK
INZAKE OORLOGSSCHADE
VRAAG EN ANTWOORD
4
van zijn hypothecaire schuldenaar. Hiertegen kunnen ook
wel weer tegenmaatregelen genomen worden, indien men
dit als houder van een hypotheek van lagere rang wenst,
doch deze omstandigheid op zich zelf maakt het recht van
tweede hypotheek al een veel minder gewenste zekerheid.
Ons derde bezwaar is tenslotte het volgende: Ingeval van
faillissement van de schuldenaar heeft de eerste hypotheek
houder wel het recht om zijn vordering geheel buiten het
faillissement om af te wikkelen, doch hij mag een eventueel
restant boven zijn vordering niet afdragen aan de tweede
hypotheekhouder; ook niet door middel van een rangrege
ling; het restant moet worden afgedragen aan de curator
in het faillissement. Het gevolg hiervan is niet alleen, dat de
houder van de tweede hypotheek langer op zijn geld moet
wachten, doch tevens, dat hij moet meedragen in de omslag
van de algemene faillissementskosten. Vooral wanneer er
naast het overschot op de eerste hypotheek weinig actief in
de failliete boedel aanwezig is, kan dit nog een aardig
bedrag uitmaken. Hiertegen is niets te doen, tenzij men
tevens houder van de eerste hypotheek is.
Al de bovengenoemde redenen maken het naar onze
mening voor de boerenleenbanken ongewenst om een
tweede hypotheek als uitsluitende zekerheid voor een te
verstrekken crediet of voorschot te accepteren. De wense
lijkheid van het nemen van een goed gedekte tweede hypo
theek boven een borgstelling onderschrijven wij. Doch als
algemene regel blijven wij het nemen van een tweede hypo
theek door de boerenleenbanken ontraden.
Aanvraagformulieren C en op
drachtformulieren bij de Cen
trale Bank verkrijgbaar.
Zoals bekend, ontvingen alle boerenleenbanken in Septem
ber j.1. via de Centrale Bank van de Herstelbank een uitvoe
rige circulaire omtrent de uitbetalingen van de bij deze
instelling gestorte rijksbijdragen terzake van schade aan
roerende goederen, alsmede de uitkeringen van onderlinge
molestverzekering-maatschappijen.
Daar wij echter regelmatig brieven van boerenleenbanken
ontvangen, die ons omtrent deze uitbetalingen nadere inlich
tingen vragen, geven wij hierbij nog eens een overzicht van de
gang van zaken:
Bij de Herstelbank worden gestort
1. de rijksbijdragen terzake van schade aan roerende goe
deren
2. de uitkeringen van de onderlinge molestverzekering-
maatschappij en.
De Herstelbank is met de uitbetaling van de onder 1en
2. genoemde bedragen belast met inachtneming van de aan
wijzingen, welke de Minister van Financiën aan de Herstel
bank heeft gegeven. De Herstelbank is o.a. verplicht een
bestedingscontröle uit te oefenen. Laatstbedoelde controle
betekent, dat er zorg voor wordt gedragen, dat de uit te
keren bedragen inderdaad voor herstel van geleden oorlogs
schade worden besteed.
Het zal echter veelal voorkomen, dat de betrokkenen de
nodige uitgaven voor herstel van geleden oorlogsschade
reeds vroeger uit eigen en/of vreemde middelen hebben
gedaan. Mits deze betalingen na 25 September 1945 ge
schied zijn, is er geen bezwaar tegen hiervoor thans uit
keringen te doen.
Teneinde de afwikkeling der uitkeringen niet te star te
doen verlopen, is aan de Herstelbank voorts toestemming
verleend ook voor andere doeleinden dan alleen herstel van
geleden materiële oorlogsschade de besteding goed te keu
ren. Thans is alleen betaling van belastingen en aflossing
van hypotheek een afwijkende geoorloofde besteding.
Degene, die recht heeft op een rijksbijdrage en/of een
uitkering van een molestverzekering-maatschappij ontvangt
van de Herstelbank bericht
a. door middel van een creditnota, waarbij wordt mede
gedeeld, dat door de Herstelbank een bedrag te zijnen
gunste werd geboekt; of
b. een standaardbrief, waarin belanghebbende wordt mede
gedeeld, dat zijn molestverzekering-maatschappij bereid
is een uitkering te doen wegens geleden schade.
De Herstelbank verwijst belanghebbende tevens naar zijn
bankrelatie, waar hij een aanvraagformulier C kan verkrij
gen. Dit aanvraagformulier dient voor een door de Herstel
bank in te stellen onderzoek naar de mogelijkheid of het uit
te keren schade-bedrag wellicht in vrij geld beschikbaar kan
worden gesteld.
Het aanvraagformulier C mag door de boerenleenbank aan de
schade-gerechtigde slechts ze orden afgegeven op vertoon van de
creditnota hierboven onder a. genoemd of op vertoon van de mede
deling onder b. omschreven.
De cliënt moet het formulier zo volledig mogelijk invullen
en daarna opzenden naar de Herstelbank. Wij merken hier
bij op, dat dit formulier ook moet worden voorzien van het
stempel van de boerenleenbank met de handtekening of de
paraaf van de kassier, dit met het oog op het door de cliënt
op de keerzijde van het formulier in te vullen banktegoed.
Zodra het aanvraagformulier C bij de Herstelbank is
binnengekomen, wordt een, onderzoek ingesteld naar de
mogelijkheid van vrijgeving. Vervolgens zendt de Herstel
bank aan betrokkene bericht of in principe accoord kan wor
den gegaan met vrijgeving en tot welk maximum bedrag
gedisponeerd kan worden.
Op vertoon van deze accoordverklaring geeft de boeren
leenbank aan de cliënt een öpdrachtformulier (in drievoud)
af. Omtrent de invulling van dit formulier en de verdere
behandeling daarvan, menen wij te kunnen volstaan met U
te verwijzen naar onze circulaire van 3 1 October 1 947 no. 48.
Nadat het opdrachtformulier weder in het bezit van de
Herstelbank is gekomen, volgt overmaking van het vrij
gegeven bedrag naar de boerenleenbank ten gunste van de
cliënt. De cliënt kan dan beschikken tegen overlegging van
de facturen, nota's of kwitanties, waaruit het doel van de
betaling blijkt, welk doel moet overeenstemmen met de gegevens,
die de Herstelbank daaromtrent aan de boerenleenbank bij de over
schrijving verschaft. Dit is de bestedingscontrole die de boeren
leenbanken op zich hebben genomen en waarvoor zij inmid
dels een bereidverklaring aan de Herstelbank hebben af
gegeven.
Uit het vorenstaande blijkt dus o.m., dat nimmer aan
vraagformulieren C en opdrachtformulieren tegelijkertijd
aan cliënten mogen worden uitgereikt, doch steeds achter
eenvolgens, dus eerst een aanvraagformulier C en later een
opdrachtformulier.
Genoemde formulieren zijn op aanvraag bij de Materiaal
afdeling van de Centrale Bank verkrijgbaar.
Het bovenstaande is ook na de tot stand gekomen wijzi
ging van de Beschikking Deblokkering van kracht gebleven
en evenmin komt daarin wijziging, indien de Afwikkelings
beschikking Geldzuivering in werking treedt. Dus zodra
cliënt bericht ontvangt van de Herstelbank, hetzij dat zijn
herstelrekening bij deze bank is gecrediteerd dan wel een
molestverzekering-maatschappij bereid is een uitkering te
doen, kan de cliënt een formulier C uitgereikt worden en
kan deze vrijgave van het tegoed op herstelrekening vragen.
Wij hopen deze kwestie hiermede voldoende duidelijk te
hebben gemaakt, doch blijven steeds gaarne bereid zo nodig
nadere inlichtingen te verstrekken.
(Speciaal in verband met de afwikkeling der geldzuivering).
1Vraag Wie moet de aanvraag indienen bij de ont
vanger der directe belastingen voor de omzet
ting van een geblokkeerde rekening in een optierekening, de
bank of de rekeninghouder (bezitter)
