10
te gaan tot de aankoop of de verkoop van effecten, dan kan zulks
slechts plaats vinden na daartoe bekomen toestemming van de Cen
trale Bank.
21. Arbeidscontract, volmacht cn instructie.
Reeds eerder wezen wij op de noodzaak en het nut van het ver
strekken door het bestuur van een schriftelijke volmacht aan de
kassier, alsmede van een instructie voor de kassier (zie punt 3).
Het meest volledig zal deze aangelegenheid behandeld kunnen
worden, indien voor de kassier wordt d^jgemaakt een arbeidscontract
met volmacht en instructie. In dit contract kunnen dan alle punten,
die van belang zijn voor het verrichten van de taak van de kassier
schriftelijk worden vastgelegd. Echter is het ook begrijpelijk, dat in
verband met de belangrijkheid van dit stuk en ter bevordering van
zoveel mogelijk uniformiteit, vóór de vaststelling van arbeidscontract,
volmacht en instructie de goedkeuring der Centrale Bank vereist is.
22. Overige handelingen.
Tenslotte binden de statuten in art. 28, letters h en l alle hande
lingen, die uit het doel der boerenleenbank voortvloeien, doch die
in de statuten niet met name genoemd zijn en voorts alle handelingen,
waarvoor volgens statuten van de Centrale Bank of volgens op deze
statuten rustende reglementen of besluiten haar goedkeuring vereist
is, aan de toestemming van de Centrale Bank.
RAAD VAN TOEZICHT.
Waar het ons hier uitsluitend te doen is om de taak van de verschil
lende organen der boerenleenbanken, zullen wij ook de raad van toe
zicht, evenmin als bij het bestuur, spreken over de wijze, waarop de
leden van de raad van toezicht worden gekozen, noch over de samen
stelling van die raad, de vergaderingen, besluiten enz. Men vindt een
en ander uitvoerig vermeld in de artikelen 29 tot en met 32 der
statuten.
Zoals de naam reeds aanduidt, bestaat de taak van de raad van
toezicht, in het algemeen gesproken, in het uitoefenen van toezicht
en wel, zoals de aanhef van art. 33 luidt, op het beheer der bank.
Dit toezicht omvat niet alleen het beheer van het bestuur der bank,
maar ook de finantiële administratie van de kassier. Het begrip
„toezicht" is moeilijk nauwkeurig te omschrijven, maar in de praktijk
levert deze schijnbare vaagheid van het begrip toch meestal geen
moeilijkheden op. Men houde altijd in het oog, dat er een scherp
onderscheid bestaat tussen „beheer* en „toezicht". De raad van toe
zicht dient zich dan ook te onthouden van alles, wat „beheer" is.
Al is de taak van de raad van toezicht dan bok beperkt tot het uit
oefenen van toezicht, zij is er zeker niet minder belangrijk om. Een
goede raad van toezicht is een ,zeer gewichtige waarborg voor een
goed beheer.
Verschillende gevallen, waarin het bestuur ener boerenleenbank op
een genomen besluit de goedkeuring van de raad van toezicht nodig
heeft, behandelden wij bereids bij de uitvoerige bespreking van de
taak van het bestuur. Wij zullen deze gevallen hier thans niet meer
herhalen, maar wij willen allereerst enkele opmerkingen maken naar
aanleiding van het verlenen of (weigeren!) van goedkeuring door de
raad van toezicht aan door het bestuur genomen besluiten.
Het verlenen van goedkeuring kan worden behandeld ih de gewone
periodieke vergaderingen van de raad van toezicht, tenzij het spoed
gevallen betrelt, in welke gevallen zo nodig een tussentijdse verga
dering kan worden belegd.
Wanneer de raad van toezicht goedkeuring weigert, zal hij dit ter
kennis brengen van het bestuur. Betreft het een besluit, dat nood
zakelijk genomen moet worden (b.v. de vaststelling der rente), dan zal
het bestuur een nieuw besluit moeten nemen en dit wederom aan de
raad van toezicht ter goedkeuring moeten voorleggen.
Betreft het een besluit over iets, dat niet noodzakelijk moet worden
gedaan (b.v. het verlenen van een voorschot), dan kan het bestuur
de zaak opnieuw behandelen en een gewijzigd besluit nemen. Of het
kan trachten de raad van toezicht er van te overtuigen, dat de goed
keuring alsnog behoort te worden verleend. Het kan gewenst zijn om
ter overbrugging van het meningsverschil een gecombineerde verga
dering te houden hoewel wij over het algemeen geen voorstanders
van gecombineerde vergaderingen zijn.
Is het niet mogelijk voor bestuur en raad van toezicht om tot over
eenstemming te komen en betreft het een aangelegenheid, welker
afdoening ï-oodzakelijk is, dan schrijft art. 34 der statuten voor, dat
bestuur en raad van toezicht zich tot de Centrale Bank wenden met
het verz ek om advies uit te brengen. Wanneer de Centrale Bank een
dergeliji advies uitbrengt (dit zal niet geschieden, dan nadat beide col
leges gehoord zijn), zullen deze colleges aan dit advies gebonden zijn.
De raad van toezicht mag, wanneer hij met een aan zijn goedkeuring
onderworpen bestuursbesluit niet accoord gaat, in geen geval zelf een
besluit nemen. Hij mag alleen goedkeuring verlenen of weigeren.
I I ,1 I 4T i i - i «J* I i l i t lill I i
Art. 33 der statuten vermeldt, dat verder inzonderheid tot de taak
van de raad van toezicht behoren
1. Toezicht naleving wet en statuten.
De raad van toezicht heeft te zorgen, dat wet en statuten door het
bestuur en de kassier (eventuëel de plaatsvervangende kassier) worden
nageleefd. Dit houdt in het toezien op de volgende punten
a. of bestuur en kassier hun verplichtingen volgens de wet, de
statuten en het huishoudelijk reglement en de wettig genomen
besluiten hebben nagekomen en of zij, handelende bninen de
grenzen van hun bevoegdheid, daarbij met voldoende besef van
hun verantwoordelijkheid en in het belang der bank zijn te
werk gegaan;
b. of het bestuur de grenzen van zijn bevoegdheid niet heeft over
schreden en o.a. in die gevallen, waarin dat volgens de statuten
nodig was, goedkeuring of machtiging van de raad van toezicht,
van de algemene vergadering of van de Centrale Bank heeft
gevraagd
c. dat ingeval van ontstentenis of tijdelijke verhindering van een
bestuurslid of van de kassier deze worden vervangen
d. of de individuële leden van het bestuur en de kassier hun taak
naar behoren vervullen.
Om dit toezicht naar behoren te kunnen uitoefenen en na te kunnen
gaan of de wet en de statuten en het huishoudelijk reglement worden
nageleefd, zullen de leden van de raad van toezicht met de verplich
tingen van het bestuur en de kassier op de hoogte moeten zijn.
O.m. zal de raad van toezicht dus hebben toe te zien, dat bestuur
en kassier de vereisten hebben nagekomen omtrent
a. de boekhouding en de controle;
b. het aannemen, de opzegging en ontzetting van leden, het bijhou
den van het ledenregister en het verstrekken van opgaven van en
veranderingen in het ledenregister aan het Handelsregister;
c. het verlenen van voorschotten en credieten en de belegging van
gelden;
d. het opnemen van gelden;
e. de geheimhouding.
Dit algemene toezicht op de naleving van wet en statuten door
bestuur en kassier moet natuurlijk op gepaste en verstandige wijze
worden uitgeoefend. Bij verschil van mening moet worden getracht
door onderling overleg tot een goede oplossing te komen. De Centrale
Bank is desgewenst bereid om haar bemiddeling te verlenën.
Bij gebleken onregelmatigheden en zo dikwijls de belangen der bank
naar zijn oordeel in gevaar komen, moet de raad van toezicht tussen
beide treden. Dit is een uitvloeisel van de verplichting om toezicht
te houden op de naleving van wet en statuten door bestuur en
kassier. Zo nodig, aldus art. 33 f, moet de raad van toezicht een alge
mene vergadering oproepen. Het spreekt vannzelf, dat dit laatste
alleen moet gebeuren in geval van uiterste noodzaak. De raad van
toezicht doet het nimmer zonder te voren de Centrale Bank te heb
ben geraadpleegd.
2. Administratieve controle.
Art. 33 lid 1 letter e draagt aan de raad van toezicht op om over
eenkomstig de voorschriften der Centrale Bank toezicht te houden
op de administratie der bank.
Gezien de voortdurende groei der boerenleenbanken en het toe*»
nemen der werkzaamheden, is in de statuten voor deze administratieve
controle geen vaste vorm voorgeschreven, waardoor het mogelijk
wordt de wijze van controle steeds te doen aanpassen aan de behoefte
der banken individueel.
Een nauwe samenwerking tussen bestuur en raad van toezicht, ook
ten aanzien van de controle, is zeer gewenst. Zo is het nuttig en zelfs
noodzakelijk, dat de raad van toezicht minstens éénmaal per jaar
tezamen met het bestuur (waartoe dan bij uitzondering een gecom
bineerde vergadering kan worden belegd) nagaat
1. of de schuldbekentenissen, credietformulieren en dergelijke
stukken in orde zijn;
2. of de finantiële toestand van schuldenaren en borgen voort
zetting van het bestaande voorschot, crcdiet of garantie wettigen;
3. of de hypothecair verbonden goederen en effectenonderpanden
voldoende overwaarde hebben;
4. of de zekerheidstelling van de kassier voldoende is.
Voorts kan de jaarlijkse controle der boekjes door de raad van
toezicht tezamen met het bestuur verricht worden.
3. Recht op onderzoek.
Het behoeft geen betoog, dat, om na te kunnen gaan of het 'bestuur
steeds met voldoende besef van verantwoordelijkheid en in het belang
der bank en hare leden is te werk gegaan, en ook om te kunnen con
stateren, dat er geen plichten verzuimd of bevoegdheden overschreden
zijn, de raad van toezicht de beschikking zal moeten hebben over de
nodige gegevens.
Daartoe is bij art. 33 lid 2 bepaald, dat elk lid van de raad van toe
zicht, door deze gecommitteerd, het recht heeft te allen tijde de
boeken en bescheiden der bank te onderzoeken en hare bezittingen
op te nemen.
De notulenboeken van het bestuur, de schuldbekentenissen, de
hypotheekgrossen en de credietformulieren, de dagboeken en de groot
boeken enz. moeten düs op verlangen van de raad van toezicht aan
deze of aan een lid, door deze aangewezen, worden overgelegd.
In lid 3 van ditzelfde artikel wordt voorts aan de raad van toezicht
het recht toegekend, zich bij zijn toezicht door een deskundige van de
Centrale Bank te doen bijstaan.
